NEDERLANDS B – LESSEN (HEREXAMENS)
LES 1: SCHRIJFVAARDIGHEID – INTERESSANT VOOR RECENSIE
Het schrijfproces bevat 6 fasen, bij stap 2 helpt een bouwplan (relevante eigenschappen, pos. en neg. aspecten, …)
1. Oriënteren (publiek, doel, TS, …)
2. Plannen (verzamelen, selecteren en ordenen)
3. Formuleren (evt. met schrijfkaders + geven van feedback op begrijpelijkheid van de tekst, niet op spelling)
4. Reviseren (nalezen en herschrijven, evt. met checklist)
5. Vormgeven en publiceren
6. Reflecteren
LES 2 & 3: SCHRIJFVAARDIGHEID AANSCHERPEN – INTERESSANT VOOR RECENSIE
Tips voor recensie: naast de kenmerken, pos. en neg. aspecten, cover, … beschrijf ook bruikbaarheid in de klas
DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP TEKSTNIVEAU
Macroniveau: inleiding – kern – slot
o Tekst in alinea’s delen (min. 2 zinnen, max. 8)
Mesoniveau: binnen alinea’s een kernzin + verbindingswoorden tussen alinea’s
Microniveau: binnen alinea’s: verbindingswoorden/signaalwoorden en verwijswoorden
DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP ZINSNIVEAU
Vermijd passieve zinnen
Vermijd zinnen met ‘men’ -> vervang door een specifieke groep (‘u’, ‘jij’, ‘jullie’, …), wel oké bij verwijzing
naar mensen in het algemeen
Tangconstructie = woorden horen grammaticaal bij elkaar en worden gescheiden door andere woorden
Variatie in zinnen (zinslengte en -bouw)
…
DOELTREFFEND SCHRIJVEN OP WOORDNIVEAU
Moeilijkheidsgraad afstemmen op publiek
Dure woorden veranderen door hedendaagse, eenvoudige woorden
Voorzetseluitdrukkingen -> voorzetsel (bv. door middel van –> met)
Pleonasme: een deel van de betekenis wordt herhaald, bv. witte sneeuw -> VERMIJDEN
Tautologie: tweemaal hetzelfde, bv. tot onze spijt … helaas -> VERMIJDEN
Opletten met modale hulpww (kunnen, mogen, willen, moeten, …) en vermijden van ‘gaan’ in betekenis van
zullen
1
, LES 4: DIFFERENTIATIE BIJ BEGRIJPEND LEZEN
Voor wie niveaudifferentiatie?
Lln die moeite hebben met begrijpend lezen
o => Preteaching of verlengde instructie aanbieden
NT2-leerders
Lln die sterk zijn in begrijpend lezen
HOE?
Preteaching:
Voorkennis activeren en de achtergrondkennis uitbreiden
Samen lezen en de inhoud ervan kort bespreken + denkstappen
verwoorden
Leesstrategie nog eens hardop denkend voordoen
(cruciale) moeilijke woorden (laten) uitleggen
Verlengde instructie:
De leesstrategie(ën) hardop denkend voordoen + samen eens inoefenen
Voor NT2-leerders; visuele ondersteuning, mondelinge oefeningen, uitbreiding van hun woordenschat, …
Voor lln die sterk zijn in BL
Teksten gebruiken die iets boven hun niveau liggen
Metacognitieve leesstrategieën kiezen die het denkvermogen prikkelen (taxonomie van Bloom)
Voorbeelden van opdrachten die je kan geven:
o ‘Verzin zelf een titel voor elk tekstdeel.’
o ‘Ontwerpproces van … tekenen.’
LES 5: DIFFERENTIATIE BIJ SCHRIJFONDERWIJS
-> Ondersteuning in de verschillende fases van het schrijfproces
SCHRIJVER -> TEKST <-> DENKACTIVITEITEN <-> SOCIO-CULTURELE
CONTEXT <-> SCHRIJVER, …
Voor de schrijver:
Schrijfmotivatie; drie psychologische basisbehoeften PH
Taalvaardigheid (vaardigheden schrijven & BL, leesstrategieën onder de knie)
Voorkennis
2