OHP: Handelingsplanning vanuit het
Quality of Life denken
Kwaliteit van Bestaan
Wat moet je weten wil je iemand goed kunnen ondersteunen?
o Wat wil de persoon met zijn leven, welke wensen heeft hij/zij?
o Welke ondersteuning heeft hij/zij daarbij nodig?
Wat wil je bereiken met de ondersteuning die je een persoon geeft?
o Een zo hoog mogelijke kwaliteit van bestaan/leven
o (= uitkomstgericht werken – we leggen een bepaald doel)
Wat is belangrijk in het leven v mensen met een beperking?
kwaliteit v bestaan gaat over hetzelfde als wat belangrijk is voor iedereen (8domeinen)
o Lichamelijk welbevinden:
Gezondheid
Voeding
Ontspanning
Mobiliteit
ADL-activiteiten
…
o Zelfbepaling:
Autonomie
Keuzes
Beslissingen
Persoonlijke controle
…
o Sociale inclusie:
Geaccepteerd worden
Status
Ondersteuning
Bijdrage leveren
…
o Rechten:
Privacy
Stemrecht
Toegang
Eigendom hebben
…
o Emotioneel welbevinden:
Veiligheid
Spiritualiteit
Geluk
Zelfbeeld
, …
o Interpersoonlijke relaties:
Intimiteit
Genegenheid
Gezin
…
o Materieel welbevinden:
Eigendom
Voeding
Financiële zekerheid
Bezittingen
…
o Persoonlijke ontplooiing:
Onderwijs
Vaardigheden
Persoonlijke vervulling
Competentie
…
Model van Kwaliteit v Bestaan
Factor Domein Indicatoren
Onafhankelijkheid Persoonlijke ontwikkeling Opleiding, persoonlijke
competentie, vaardigheden
Autonomie, persoonlijke
Zelfbepaling controle, persoonlijke doelen
en waarden, keuzes
Sociale participatie Interpersoonlijke relaties Interacties, relaties, vriendsch.
en ondersteuning
Sociale inclusie Integratie en participatie id
samenleving, rollen id
samenleving, sociale
ondersteuning/supports
Humane rechten en wettelijke
Rechten rechten
Welbevinden Emotioneel welbevinden Tevreden, zelfbeeld, vrij zijn
van stress
Fysiek welbevinden Gezondheid, ADL-activiteiten
en vrije tijd
Financiële status, werk en
Voordelen
Basis voor meten van Kwaliteit v Bestaan Richtlijn voor ondersteuning
, Materieel welbevinden onderdak
Quality of Life volgens Schalock en Verdugo
Multidimensioneel (= via verschillende wetenschappers/invalshoeken – meer dan 1 domein)
Bestaat uit 3 componenten: factoren-, domeinen -en indicatoren
Beïnvloed door persoonlijke -en omgevingsfactoren en interactie daartussen
Subjectieve en objectieve indicatoren (bv. obj= huisvesting | bv. subj= gelukkig zijn)
Gaat over hetzelfde als wat belangrijk is voor iedereen
Kwaliteit van Bestaan vs Kwaliteit van Zorg
Kwaliteit van zorg:
o Personen als ‘consumenten’ ve zorgstelsel; de zorg die verleend wordt is voldoende
kwalitatief kan gemeten en berekend worden adhv een uniforme definitie over
wat kwaliteit van zorg is
o Standpunt v professionals en de organisatie is meer bepalend dan vd persoon zelf
o Beperkt zich enkel tot de sfeer vd zorgverlening
VERSCHIL KWALITEIT V ZORG EN KWALITEIT V BESTAAN
Kwaliteit van zorg focus Kwaliteit van Bestaan focus
Perspectief De zorgaanbieder, de De persoon zelf in zijn
organisatie, de professionals natuurlijke netwerk
Belang Organisatorische processen Gewenste resultaten voor de
dienen soepel en efficiënt te individuele persoon
verlopen
Inhoud Management van zorgstelsels: Individuele ondersteuning en
leidt tot grootschaligheid en de effecten daarvan op
groepsdenken iemands persoonlijk leven
Typische criteria voor Efficiëntie, doeltreffendheid vd Op waarden gebaseerde lange
beoordeling kosten, planning, termijn resultaten van inclusie,
gebruikerstevredenheid persoonlijke ontplooiing
Structuren De huidige zorgstelsels moeten Ondersteuning moet iemand
slechts verbeterd worden, persoonlijk helpen, zelfs als dit
strakke hiërarchie betekent dat er alternatieve
structuren moeten worden
gevonden. Weinig hiërarchie in
de organisatie: zelfsturing en
coaching
QOL stijgt als…
o Mensen zelf participeren in beslissingen over hun eigen leven
(individuele emancipatie)
, o Mensen in de plaatselijke samenleving aanvaard en geïntegreerd zijn
(sociale emancipatie)
Kwaliteit van Bestaan en het VN-verdrag
VN-verdrag voor mensen met een beperking:
o VN mensenrechten vastgelegd in verschillende verdragen
o Grote groep die niet kan meeleven id samenleving: blinde mensen op internet-,
rolstoel op de trein-, belangrijke brief lezen voor personen met verst. bep.-,…
o Gelijke rechten mogelijk maken is een taak van ons allemaal
Centrale waarden in VN-verdrag:
o Menselijke waardigheid
o Participatie/inclusie en toegankelijkheid vd samenleving
o Gelijkheid en gelijke kansen
o Autonomie en zelfbepaling
o Empowerment
o Aandacht voor lichamelijk, emotioneel en materieel welbevinden
De relatie tussen QOL en het VN-verdrag:
2 JULI 2009: BELGIE RATIFICEERT HET VN-VERDRAG
o De domeinen v QoL zijn terug te vinden in de artikelen vh VN-verdrag:
Werken maken en werken aan het bevorderen v kwaliteit v bestaan v
iemand is ook werk maken vd rechten v mensen
Uitvoering geven aan de rechten v mensen is ook werken aan en bevorderen
v kwaliteit v bestaan ve persoon
o Sociale inclusie is geen vraag of men het wel of niet doet voor deze persoon, maar is
een opdracht:
Hoe gaan wij aan de slag met het bevorderen vd sociale inclusie van deze
persoon?
Wij hebben de verantwoordelijkheid aan de slag te gaan met rechten vd
mens
,Kwaliteit van Bestaan in kaart brengen; Personal
Outcome Scale POS
Meet de persoonlijke uitkomsten v Kwaliteit v Bestaan in de verschillende levensdomeinen
adhv een vaste vragenlijst; de items vd vragenlijst worden gescoord en resulteren in een
specifieke inschaling op basis vd POS-uitkomsten bestaat de mogelijkheid om de KvB ve
persoon op lange termijn te evalueren
Kent twee vormen van beoordeling: ‘zelfbeoordeling’ en ‘een beoordeling door een ander’
o Zelf= geeft perceptie weer vd persoon zelf op zijn situatie in een bepaald domein
o Ander= weergave vd perceptie ve respondent over de situatie vd persoon
o klemtoon ligt op zelfbeoordeling! Personen met een beperking hebben het recht
om hun eigen gevoelens over hun Kwaliteit van Bestaan te uiten en feedback te
krijgen over hun beoordeling!
Om een POS correct te hanteren moet je een training volgen mbt het Kwaliteit van Bestaan
kader, de juiste afname vh instrument, het doel vd POS, de kwalificaties vd interviewer, het
toekennen v scores en het interpreteren v POS-data hierna: ontvangen ve certificaat
POS is een uitkomstenvariabele; geeft ons informatie over de feitelijke toestand vd KvB ve
persoon de POS wordt afgenomen tijdens de fase vd vraagverduidelijking want het geeft
ons namelijk veel informatie over de persoon, zowel kwalitatief als kwantitatief afname vd
POS is dus eerder een ‘semigestructureerd’ gesprek, waarbij de vaste vragen worden
afgewisseld met open gesprekken over zelf afgeleide onderwerpen; er is dus in het gesprek
ruimte voor de inbreng vd persoon en vrijheid voor de vraagverduidelijker
Doel gesprek= veel te weten komen over de persoon en zijn leven
Een persoonsgerichte ondersteuningsmethodiek (Van Loon en Van Hove)
o Moesten opnieuw als input kunnen dienen ve nieuwe cyclus v handelingsplanning
o Beginnen bij wat de uitkomst moet zijn: outcome based denken -> v rechts nr links
o Begin with the end in mind
o POS (Persoonlijke Uitkomst Schaal) wat is jouw kwaliteit van bestaan?
, Kwaliteit van bestaan in kaart brengen:
o Personal Outcome Scale (POS): Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal(2008)
Meetinstrument!:
Gebaseerd op 8 domeinen v QOL
Zes items per domein v QOL
Ieder item wordt op een 3-puntenschaal (Likertschaal) gescoord
Naast de score (kwantitatief) worden ook notities (kwalitatief)
gemaakt tijdens het gesprek
POS-A (volwassenen)-, POS-C (kinderen tt 16jr) -en POS-O (ouderen)
Beschikbaar in verschillende talen
Niet gebruiken zonder training je moet de essentiële vragen
durven stellen (anders krijg je een antwoord dat je zélf wilt)
Algemene opmerkingen mbt het afnemen vd POS:
Neem de tijd elkaar te leren kennen
Leg uit waar het gesprek over gaat
Benoem wat gedaan wordt met de uitkomsten
Bespreek de tijdsduur en eventuele pauzes
Geef aan dat iedere vraag besproken wordt
KvB kent geen norm de ene is niet beter dan de andere
De respondent bepaalt welke informatie hij/zij wil geven
Er kunnen geen foute antwoorden gegeven worden
Bij twijfel tussen 2 antwoorden wordt gekozen voor de laagste score
Jaag niet op antwoorden
Volg het tempo vd persoon
Bekijk iedere vraag vanuit het domein dat besproken wordt
De volgorde vd domeinen is vrij
De genoemde voorbeelden id vragen zijn niet beperkt
Beschrijf aanvullende informatie
Bespreek de situatie vh afgelopen jaar
Geen tevredenheid
Na het POS-gesprek een wensengesprek houden om te verhelderen
Stel extra vragen voor kwalitatieve informatie naast de POS-vragen
