LEERDOELEN OLA ‘DRINGENDE ZORGVERLENING’
Hoofdstuk 1: Alarmerende signalen per lichamelijk
stelsel
Wat zijn de 4 vormen van een circulatiestilstand? Kunnen herkennen op een ritmestrook.
Asystolie (hartstilstand) Ventrikelfibrillatie Polsloze Elektromechanische
ventrikeltachycardie dissociatie of PEA
Geen enkele elektrische Hartspiervezels trekken Ventrikels depolariseren Elektrische prikkels uit
activiteit van de hartspier ongecoördineerd samen zeer snel en onregelmatig sinusknoop maar er ontstaat
zonder merkbaar slagvolume geen mechanische activiteit
PEA = pulsless electrical activity
Benoem mogelijke oorzaken en symptomen van een circulatiestilstand aan de hand van een casus.
Oorzaken
- Hartinfarct: coronaire arterie slibt dicht geen circulatie meer mogelijk in hartspiergebied
bevloeid door deze arterie gebied kan niet meer samentrekken circulatiestilstand
- Zuurstoftekort door:
o Verstikking: geen zuurstofopname in lichaam acuut zuurstoftekort in hartspier
werkt slechter valt uiteindelijk stil
o Massale longembolie: A. pulmonalis plots en volledig afgesloten asystolie of
ventrikelfibrillatie
o Massaal bloedverlies: hart krijgt onvoldoende volume bloed hartspier krijgt
onvoldoende zuurstof circulatiestilstand
Symptomen
- Ademhalingsstilstand: geen efficiënte AH (wel soms gasping, maar is geen efficiënte AH)
- Geen tekens van circulatie vb. ademen, hoesten, bewegen
- Geen voelbare hartslag t.h.v. A. carotis of A. femoralis
- Gaspen gedurende 1 minuut en daarna apneu
- Pupillen in mydriase: door acuut zuurstoftekort in hersenen
- Huidskleur is meestal cyanotisch, bij acuut bloedverlies vaak bleek en bij CO-intoxicatie roze
- Soms epileptisch insult: door plots zuurstoftekort in hersencortex
BLS correct kunnen uitvoeren op een reanimatiepop en daarbij gebruik maken van een
beademingsballon en AED-toestel.
1
Docenten: Kris Bataillie, Bert Callens, Kurt Planckaert & Dries Wittevrongel
,LEERDOELEN OLA ‘DRINGENDE ZORGVERLENING’
De symptomen en eerste hulp handelingen bij angor pectoris en hartinfarct in eenvoudige termen
kunnen uitleggen aan slachtoffer en/of familie aan de hand van de pathofysiologie.
De symptomen kunnen herkennen die wijzen op angor of een infarct in een uitgeschreven of
uitgebeelde casus.
Angor pectoris Acuut hartinfarct
- Typische drukkende pijn op de borstkast - Zelfde symptomen als bij angina pectoris,
(ontstaat achter sternum en straalt uit naar hals, maar onverwacht, veel heftiger en van
armen (Li!), kaak, tussen schouderbladen en langere duur
maagstreek)
- Patiënt voelt zich ellendig en misselijk
SYMPTOMEN
- Ontstaat bij grote inspanningen ↓ of
(nausea), ziet bleek en zweet op
STOP inspanning
voorhoofd en handpalmen
- Stopt bij rust
- Eerste dagen soms koorts
- Verloopt in aanvallen gedurende 5-30’
- Uitzonderlijk zonder pijn
- Differentiaaldiagnose met maagpijn,
galsteencrisis, tandpijn, griep en
longontsteking!
- Nitroglycerine onder de tong - Nitroglycerine heeft geen effect
(cedocard 5mg of nitrolinguaal pumpspray - Parameters controleren (afhankelijk van
0,4mg/dosis)
EERSTE HULP
vitale functies)
OF nitroglycerineklevers op de huid onder - Rust
Li sleutelbeen - Zuurstof toedienen
- Rust, halfzittende houding - Dringende hulpverlening: zo kort
- Zuurstof toedienen mogelijke tijd tussen infarct en
- Parameters controleren behandeling (TIME IS TISSUE)
- Gespecialiseerde hulpverlening
Noem de mogelijke verwikkelingen van een hartinfarct op en verklaar aan de hand van de voorgestelde
of uitgevoerde EHBO-acties.
1. Cardiogene shock
Hartinfarct uitgebreide hartspierbeschadiging onvoldoende bloed in circulatie cardiogene
shock MUG! (stabilisatie + soms trombolytica ter plaatse opstarten)
2. Ritmestoornissen
Hartinfarct circulatie valt plots uit hersenen onmiddellijk in acute O2-
nood op verschillende plaatsen in Re atrium ontstaan elektrische impulsen
vroegtijdige depolarisatie van spiervezels sinusknoop kan niet meer
gecoördineerde elektrische activering over hele hartspier verzekeren atria
Ventrikelfibrillatie
trekken niet meer samen
(ernstigst!)
Behandeling:
- Onmiddellijk reanimeren (+ AED)!
- Onmiddellijk hulpdiensten verwittigen snelle defibrillatie
Hartinfarct sinusknoopprikkel dringt niet meer door tot AV knoop AV
knoop stuurt zelf impulsen naar ventrikels maar veel trager hartritme ↓
AV-block
tot 40/min en verhoogt niet bij inspanning
Als tot 20/min kritieke toestand! (Zelfs in rust onvoldoende circulatie)
2
Docenten: Kris Bataillie, Bert Callens, Kurt Planckaert & Dries Wittevrongel
,LEERDOELEN OLA ‘DRINGENDE ZORGVERLENING’
Behandeling:
- Pt halfzittend of liggend installeren, zuurstof toedienen, mag geen
inspanningen doen en naar ziekenhuis
- Hartslag versnelt spontaan aanval vanzelf over
- Pt blijft bewusteloos CPR (beademing en hartmassage)
- MUG: medicatie of tijdelijke pacemaker
Hartinfarct ectopisch centrum in ventrikelwand (vuurt extra prikkel af waardoor
atrium nog eens samentrekt maar weinig bloed uit stuwt)
Extrasystolen Behandeling:
- Opvolgen (> 5 extrasystolen/min kunnen ernstiger ritmestoornissen
aankondigen vb. ventrikelfibrillatie)
- Stabilisatie ter plaatse + met MUG naar ziekenhuis
3. Linker hartdecompensatie en longoedeem
Hartinfarct spierweefsel Li atrium zodanig beschadigd dat aangevoerde bloed uit longcirculatie niet
snel genoeg meer kan weggepompt worden in grote bloedsomloop bloedophoping in kleine
bloedsomloop t.h.v. longvelden stuwing in haarvaatjes ↑↑ bloedplasma in longblaasjes
longoedeem (gasuitwisseling ernstig belemmerd)
Behandeling:
- Halfzittend installeren betere ademhaling
- Zuurstof: 10L/min via masker met zuurstofreservoir (CPAP)
- Bij daling bewustzijn:
o Geassisteerde beademing met masker en beademingsballon met zuurstof
o Intubatie en PEEP!
o Medicatie om diurese en contractiekracht van hart ↑ waardoor bloedvolume ↓
4. Ruptuur van de hartwand
Hartinfarct hartspier scheurt op plaats van infarct bloed in pericard:
atrium ingedrukt atrium zet onvoldoende uit onvoldoende bloed in circulatie
harttamponade hartstilstand
Behandeling:
- Pericard punctie en bloeduitstorting wegzuigen
- Dringende chirurgie!
3
Docenten: Kris Bataillie, Bert Callens, Kurt Planckaert & Dries Wittevrongel
, LEERDOELEN OLA ‘DRINGENDE ZORGVERLENING’
Leg de verschillende soorten shock uit aan de hand van de respectievelijke oorzaken en
ontstaansproces.
Ontstaansproces Oorzaken
Acuut intern of extern vocht- en bloedverlies - Ernstige uitwendige en inwendige
daling van circulerend bloedvolume bloedingen
Hypovolemische shock
! Laattijdige posttraumatische bloedingen of sijpelende
(minstens 20% van circulerend volume kwijt) bloedingen vb. leverscheur
- Aanhoudende diarree en braken (vooral
bij kinderen)
- Verbranding van grote lichaamsopper-
vlakken ( ↓ plasma EW ↓ H2O in bloedbaan)
- Vochtsequestratie in abdomen door
infectieprocessen vb. pancreatitis, preitonitis
- Vochtverlies door polyurie bij diabetes
Falen van de pompfunctie ↓ CO - Acuut myocardinfarct
Cardiogene shock
- Cardiomyopathie
Als cardiac index = < 1,8 / - Hartklepstoornissen
onvoldoende perfusie van weefsels - Myocarditis
(BSA = body surface area) - Arythmieën
- Overdosering β-blokkers
Bloedflow naar weefsels wordt mechanisch - Longembolie
Obstructieve
belemmerd - Harttamponade
shock
- Afknikken van groot bloedvat
- Spanningspneumothorax
Uitlokkende factoren vb. bacteriëmie, vreemde - Infectie (septische shock)
Distributieve
EW in bloedbaan extreme vasodilatatie - Vreemde EW (anafylactische shock)
shock
normale bloedflow ↓↓ onvoldoende O2-
afgifte t.h.v. cel
Wat zijn de algemene shocksymptomen? Volgens soort shock kunnen uitleggen aan de hand van een
casus.
Algemene shocksymptomen
- Spitse neus
- Livedo reticularis
- Lage bloeddruk
- Tachycardie
- Onrust apathie en sufheid
- ↓ diurese (< 0,5 mL/kg/uur)
- Koude extremiteiten
4
Docenten: Kris Bataillie, Bert Callens, Kurt Planckaert & Dries Wittevrongel