Les 13 Rococo 1720-1750
Rocaille komt van:
1. Roc (rots)
2. Coquille (schelp)
Ze vormen asymmetrische motieven en worden gebruikt als decoratie.
Algemeen Frankrijk
Lodewijk XIV sterft. Vroeger bootste Parijs, Versailles na maar doordat alle adel naar Parijs
verhuisde, verliest Versailles zijn leidende rol.
Dit gaf een aantal problemen. Kinderen van edellieden zijn geboren in Versailles waardoor ze geen
voeling hebben met Parijs maar ook niet met de geboortestreek van hun voorouders. Hierdoor
vervalt de controle en strak georganiseerd leven in teken van de absolutistische vorst.
Men begint te zoeken naar groepsidentiteit en doen dan in Parijs, wat dat ze in Versailles geleerd
hebben. Dit was “verleiden” en controle hebben door eigen omgangsregels. Ze hechten ook veel
belang aan “genieten” en decadent leven dus ze bouwen luxueuze privéhotels, feesten, spelen en
theaterstukken in parken en besprekingen in chique cafés over de laatste trends van de mode.
Rococo, Antoine Watteau, L’embarquement pour Cythère, of Une fête galante, 1717, Parijs
Een nieuw genretafereel wordt toegelaten, les fêtes galante is hier een voorbeeld van.
Het is een ludieke samenkomst van de aristocratie in open lucht, aanvaart door academie, nu onder
leiding van R. de Piles. Hij legt meer accent op emotie, kleur en losse penseelvoering zoals Rubens.
Het zorgt voor een tegenstelling:
1. Le Brun neemt Poussin als voorbeeld = Poussinisten.
2. De Piles neemt Rubens als voorbeeld = Rubenisten.
Watteau bestudeert het werk van Rubens.
Stijl
Veel tekeningen die Watteau gebruikt voor schilderijen, losse penseeltoets, transparante verflagen,
in elkaar vloeiende zachte pasteltinten en glanslichten.
=> Tegelijkertijd frivolieit en fragiliteit, het etherische van het genot.
Onderwerp: les fêtes galantes en Cythera
Er is discussie of men vertrok van het eiland of dat men aankwam.
De 3 koppels op middenplan zijn vermoedelijk de 3 stadia van galante ontmoeting:
1. “La conversation galante”.
2. Het aanvaarden van de uitnodiging.
3. De omarming.
De Koppels bij schip hebben verschillende houdingen, dit is de hofmakerij. Er staat ook een beeld
van Venus, godin van de liefde en er zijn cupido’s bij schip.
75
, Cythera is een mythe. Het is het eiland waar godin Venus opgroeit. In Parijs nemen koppels een boot
naar een eiland op de Seine voor een clandestien liefdesavontuur.
Cythera is een populair thema zowel in toneel als straattheater. Het wijst niet alleen naar libertijnse
levenswijze of losse zeden van de elite. De theatermakers laten op het einde van de voorstelling de
toeschouwers meestappen in de boot die naar vrijheid leidt. Dit is een manier om het absolutisme
ter discussie te stellen, het brengt een politieke boodschap van vrijheid.
Wanneer Watteau L’embarquement schildert, verwijst dit ook naar de boodschap van de
toneelstukken.
=> Watteau bouwt de identiteit van de elite al schilderend mee op.
=> Het thema van het werk: getuigt ook van sociaal-politiek engagement.
Rococo: bouwkunst en decoratieve kunsten, Chinees paviljoen en Slot Sanssouci,
Potsdam, 1745, Duitsland
Rococo = decoratieve kunst.
De interieurs van de privéhotels en paleizen is gemaakt met veel vensters, spiegels en stucwerk.
Stucwerk = sierpleister: reliëf in kalk en marmerpoeder, goud en pastelkleuren.
Chinoiserie = Chinese stijl.
Er werd veel porselein gebruikt in Meissen (Duitsland), Sèvres (Frankrijk): tafelservies, beeldjes.
Meubels zijn gemaakt van marqueterie.
Marqueterie = inlegwerk met verschillende houtsoorten, bronsbeslag.
76
