H1 : Inleiding tot het recht
1.1 Algemene inleiding
1.1.1 Verantwoording
- Recht is zaak van alle burgers
- Iedereen wordt met recht geconfronteerd
- Recht ≠moraal
- Recht ≠ godsdienstige regels
Moraal = denkwijze, eigen principes over wat kan & wat niet kan
1.1.2 Wat is recht?
- geheel v algemeen geldende normatieve regels
- Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
- Door de staat opgelegd / ontvangen & bekrachtigde normen
- Afdwingbare normen
Normatieve regels
- Verbodsbepaling
o Diefstal
o Fraude
- Gebodsbepaling
o Belastingaangifte
- Normen die toelating bevatten
o Eigenaar bepaald goed, dan mag je daar volledig gebruik van maken
- Organieke regels
o Iets regelen/ organiseren
o Samenstelling parlement, werking welbepaalde rechtbank
- Dwingend recht v openbare orde
o Je kan er niet v afwijken, je moet h doen
- Schending v goede zeden
o Openbare dronkenschap
o Wildplassen
o Mensenhandel
- Ter bescherming vd zwakken
o = zwak is ih recht positief bedoeld
o Pakketje online bestellen
o Vakantiejob
- Aanvullend recht
o Je mag ervan afwijken
- Algemene normen
o Alle regels zijn v toepassing voor iedereen UITGEZONDERD de regels die
enkel voor de koning gelden (dus niet voor de rest vd bevolking)
- Individuele normen
o Normen voor onze koning
1
, Regels opgesteld door de overheid
België
- De federale staat
De gemeenschappen
- De Vlaamse gemeenschap
- De Franse gemeenschap
- De Duitstalige gemeenschap
De gewesten
- Het Vlaamse gewest
- Het Brusselse hoofdstedelijke gewest
- Het Waalse gewest
Regels zorgen voor structuur
Overheid = staat
Federaal = voor h volledige land
Minister v Justitie = Van
Quickenborne
10 provincies => regels voor een bepaalde provincie kunnen opgesteld worden
CASE 1
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in
een bepaald seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te
verwittigen. Is dit een voorbeeld van een rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken
van het objectief recht hierop toe (indien mogelijk).
- Het gaat over een regel / norm
- Het is in functie voor de voetbaltraining
- Het wordt niet door de staat opgelegd, werd opgelegd door de voetbalclub
- Het is niet strafbaar
- Je kan er niet mee naar de rechtbank stappen
1.2 Indelingen vh recht
Privaat recht
regelt de verhouding tussen burgers onderling
Bv. huwelijk, echtscheiding, erfenis & huis kopen/huren, schadevergoeding tussen
burgers onderling
Publiek recht
regelt de algemene belangen & heeft betrekking op de inrichting, de werking & de
onderlinge verhoudingen vd overheidsorganen & op de verhouding vd
overheid tot de burgers
Bv. Grondwet, onderwijsrecht, onteigening, sociale media recht, strafrecht, belastingen
Gemengde rechtstakken
privaat + publiek
2
, Sociaal zekerheidsrecht publiek recht
Sociaal arbeidsrecht privaat recht
Ondernemingsrecht privaat recht
Economisch recht (= overheid die regels opgelegd ah economisch leven) publiek recht Sociale
zekerheid = sociaal vangnet bv. OCMW, ziekteverzekeringen, pensioenen
Werken voor de overheid ambtenaar
Echtscheiding Je bent pas gescheiden na de uitspraak ve rechter vd familierechtbank
Huwelijk Officieel voor de wet getrouwd als er 2 getuigen zijn & een burgemeester of
schepen
Als h gaat over een misbruik = strafrecht
Alles wat te maken heeft m vergunningen = administratief recht
Examenvraag !
Rechtstak Publiekrecht /
Privaatrecht?
Federale wetgevende macht bestaat Grondwettelijk recht/ Publiekrecht
uit de Koning, de Kamer v Staatsrecht
Volksvertegenwoordigers & de Senaat
Verhuurder wil zijn huurder uitzetten Burgerlijk recht Privaatrecht
wegens h houden v gevaarlijke dieren
Colruyt vergelijkt zijn prijzen met Aldi, Ondernemingsrecht / Privaatrecht /
Delhaize …. Economisch recht Publiekrecht
Gearresteerde verdachte (moord) wordt Strafrecht Publiekrecht
vrijgelaten wegens een procedurefout
Bouwvergunning wordt geweigerd Administratief recht Publiekrecht
Onderneming dient haar jaarlijkse Fiscaal recht publiekrecht
belastingaangifte in
Internationaal recht
verdragen (= overeenkomst tussen 2 of meerdere landen, bv. Verdrag v Versailles);
Europees recht
Nationaal recht
rechtsregels die tot stand komen door federale overheid, gemeenschappen,
gewesten, provincies & gemeenten
Objectief recht
geheel v normen die de menselijke activiteiten, de onderlinge verhouding tussen
mensen hun verhouding tot de gemeenschap regelen
Subjectief recht
aanspraken die een persoon tegenover een ander laat gelden
rechtsmisbruik = subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden
aangewend Personen = subjecten
3