1 vrijheid van onderwijs...................................................................................................... 3
1.1 de grondwettelijke vrijheid van onderwijs..................................................................3
1.2 van vrijheid van onderwijs naar recht op onderwijs...................................................3
1.3 van recht op onderwijs naar discussies over financiering: de schoolstrijd.................3
1.3.1 de eerste schoolstrijd.......................................................................................... 3
1.3.2 de tweede schoolstrijd......................................................................................... 4
1.3.3 het schoolpact..................................................................................................... 4
2 leerplicht en geen schoolplicht........................................................................................5
2.1 de lange weg naar de leerplicht.................................................................................5
2.2 de leerplicht en de schoolstrijd..................................................................................6
2.3 de verlening van de leerplicht: opnieuw een twistappel............................................6
2.4 leerplicht en geen schoolplicht..................................................................................6
2.5 nieuwe discussies over de leerplicht; verlagen van start- en eindleeftijd..................7
2.5.1 verlagen van de ondergrens................................................................................7
2.5.2 verlagen van de bovengrens...............................................................................7
3 onderwijs is een gemeenschapsmaterie..........................................................................8
4 kwaliteitszorg en-bewaking..............................................................................................9
4.1 de wortels van de kwaliteitsdriehoek.........................................................................9
4.1.1 de inspiratie voor het decreet over de kwaliteitsdriehoek: de commissie-Monard
................................................................................................................................... 10
4.1.2 het decreet over de kwaliteitsdriehoek..............................................................10
4.2 verdere evoluties: eindtermen en curriculum..........................................................11
4.2.1 de aanvangsperiode: vreedzame co-existentie (1991-1995).............................11
4.2.2 groeiende weerstand (1995-1999)....................................................................11
4.2.3 een politieke tegenbeweging (1999-2004)........................................................12
4.2.4 opnieuw een vreedzame co-existentie (2004-2014)..........................................12
4.2.5 een contrareformatie vanaf 2014......................................................................13
4.3 de situatie van de eindtermen anno 2022...............................................................13
4.3.1 parlementaire aanzet........................................................................................13
4.3.2 het kaderdecreet............................................................................................... 13
4.3.3 decreet over de onderwijsdoelen voor de eerste graad.....................................14
4.3.4 de eindtermen tweede en derde graad secundair onderwijs: mission impossible
................................................................................................................................... 14
4.3.5 herwerking van de vernietigde eindtermen.......................................................15
4.4 verdere evoluties rond kwaliteitsbewaking: inspectie en toetsen............................15
4.4.1 de situatie voor het decreet van 2018...............................................................15
4.4.2 de nieuwe aanpak: inspectie 2.0.......................................................................15
4.4.3 het bereiken van de eindtermen: van peilingstoetsen naar centrale
gemeenschappelijke toetsen......................................................................................16
1
,Onderwijskunde pob 21 maart 2024
4.5 verdere evoluties: de pedagogische begeleiding en nascholing..............................18
4.5.1 de pedagogische begeleiding............................................................................18
4.5.2 nascholing......................................................................................................... 19
4.5.3 de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB).......................................................19
5 diversiteit en inclusie: opvangen van sociale ongelijkheid en ongelijke onderwijskansen
......................................................................................................................................... 20
5.1 het ontmaskeren van de meritocratie......................................................................20
5.1.1 een meritocratisch onderwijs.............................................................................20
5.1.2 gelijke kansen.................................................................................................... 20
5.1.3 illustraties.......................................................................................................... 21
5.2 het recht op onderwijs: naar een strakker wettelijk kader.......................................21
5.3 de GOK-decreten vanaf 2002...................................................................................22
5.4 de langzame weg naar een Vlaamse vorm van inclusief onderwijs..........................23
5.4.1 antecedenten van de recente decreten.............................................................23
5.4.2 de krijtlijnen avn het M-decreet.........................................................................24
5.4.3 het M-decreet aan de kant: hier komt het leersteundecreet..............................26
6 de formeel verankerde plaats van stakeholders in discussies m.b.t onderwijsbeleid.....28
6.1 de Vlor..................................................................................................................... 28
6.2 schoolraden............................................................................................................. 28
6.3 de engagementsverklaring......................................................................................28
7 een vlaams-europese kwalificatiestructuur....................................................................29
7.1 Europese harmonisatie van de hogeronderwijsruimte.............................................29
7.2 harmonisatie van de volledige opleidingsstructuur: van EQF naar VKS...................29
7.2.1 de europese versie............................................................................................ 29
7.2.2 de vlaamse versie.............................................................................................. 29
2
, Onderwijskunde pob 21 maart 2024
HORIZONTALE PIJLERS
1 VRIJHEID VAN ONDERWIJS
1.1 DE GRONDWETTELIJKE VRIJHEID VAN ONDERWIJS
- 17 februari 1831: vrijheid van onderwijs aangenomen
- 8 september 1831: bevestigd en invoering van vrijheid van onderwijs
- Artikel 17
o Vrijheid van onderwijs
o Kosteloosheid van onderwijs (wanneer het door de staat is ingericht)
- Legaliteitsbeginsel: het feit dat onze grondwet de materie onderwijs regelt
o Alle ingrepen in het onderwijs moeten terugvallen op die basis
o Voordeel: willekeur wordt vermeden en vermijdt een ad-hoc-beleid
- Belgische omwenteling => start van de Belgische onafhankelijkheid
- Willem I
o De kiem voor alle schoolstrijden
o Beperkte de invloed van de kerk op het onderwijs
o Bepaalde dat het de taak van de overheid was om onderwijs in te richten
1.2 VAN VRIJHEID VAN ONDERWIJS NAAR RECHT OP ONDERWIJS
- De combinatie van vrijheid en de noodzakelijke zorg voor onderwijs door de staat
leidden er ook toe dat de discussie over de kosten van onderwijs steeds meer op
de voorgrond trad.
1.3 VAN RECHT OP ONDERWIJS NAAR DISCUSSIES OVER FINANCIERING: DE
SCHOOLSTRIJD
- De grondwet voorzag enkel een financiering van het onderwijs dat door de staats
werd ingericht => het rijksonderwijs
- De wet-Nothomb: eerste organieke wet op het lager onderwijs die elke gemeente
verplicht om een lagere school in te richten maar waarbij de gemeente ook een
bestaande katholieke school kon overnemen
- 1 juni 1850: hetzelfde voor middelbaar onderwijs
1.3.1 DE EERSTE SCHOOLSTRIJD
- Wet-Van-Humbeeck/ ongelukswet: elke gemeente werd verplicht een officiële
lagere school in te richten en werd het verboden om nog een vrije school aan te
nemen of te subsidiëren + alle leraren moeten een diploma hebben van een
rijksnormaalschool en moest het godsdienstonderwijs buiten de school worden
verzorgd
- Schoolstrijd ging van start + diplomatieke breuk met het Vaticaan
- Scholen zonder godsdienstlessen: de scholen zonder ziel (vs. De vrije scholen van
het katholieke onderwijs)
- Verzuiling in Vlaanderen
- Wet-Jacobs: herstelde de situatie waardoor de meeste gemeenten gewoon weer
een vrije school konden aannemen
- Wet-schollaert: het inschrijvingsgeld voor het lager onderwijs werd afgeschaft
o Leerplicht werd ingevoerd (6-14 jaar) op 14 mei 1914
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur zsofibruynooghe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.