Deel 2 Arbeidsrecht
H1: WAO 3 juli 1978
1. Toepassingsgebied vd wet van 3 juli 1978
1.1 Wat is een aok?
Arbeidsovereenkomst= wederkerige overeenk verbintenis aangaan voor verrichten arbeid (tegen
loon) onder gezag wg
een van de drie mist? Geen wederkerige ok, maar andere vorm tewerkst
Voorbeelden hiervan (n-ok):
- Ambtenaar: eenzijdig statuut
- Leerovereenkomst: volgen opleiding
- Vrijwilligerswerk: onkostenvergoeding
- Zelfstandige aannemingsok: geen gezag
1.2 Ondergeschikt verband
Algemeen
Essentieel kenmerk= gezagsrelatie wn en wg, het staat onafhankelijkheid bij uitvoering arbeidsok niet
id weg + kan bestaan tss gehuwden, familieleden, concubanten.
Schijnzelfstandigen - pseudowerkenemers
WG proberen sociale bijdragen vo wn te ontlopen + zelfst prob profiteren van sociale zekerheid vo
wn
Samengaan aok met aannemings- of zelfstandigenovereenkomst
Strenge beperking, om vermijden men ontsnapt aan toepass vd socialezekerheidswetgeving vo wn’s
1.3 Toepassingsgebied vd arbeidsovereenkomst 3 juli 1978
Op wie is de wet van toepassing? Werklieden, bedienden, handelsvertegenw en dienstboden (=vnm
privésector) + niet-statutaire personeel van publieke sectoren
2. Aangaan arbeidsovereenkomsten
2.1 Geldigheidsvereisten
→ Mondelinge of schriftelijke ok
→ Geldigheidsvereisten; volgens Burgerlijk Wetboek 4 voorwaarden voldoen: toestemming en
bekwaamheid partijen, bepaald voorwerp, geoorloofde oorzaak
Bekwaamheid:
--> algemeen: iedereen is bekwaam om ok af te sluiten, tenzij door de hiertoe onbekwaam verklaard.
--> minderjarigen: rechtsbekwaam om aok af te sluiten, tenzij uitdrukkelijk verzet moeder, vader,
voogd (Art. 43 tot 46bis WAO); verbod tewerkst kinderen arbeidswet + kind= onder 15j of nog
voltijds leerplichtig
Toestemming: [kan aangetast wn door wilsgebreken zoals]
komt tot stand door wilsovereenstemming beide partijen
--> geweld: fysieke of morele aard: toestemmen onder druk van geweld is ongeldig
1
, Deel 2 Arbeidsrecht
--> dwaling: zich vergissen, verkeerde mening toegedaan zijn -> m over essentieel element zijn
--> bedrog: leugens of bedrieglijk verzwijgen; m aard zijn anders ok nooit tot stand gekomen
Voorwerp en oorzaak:
--> voorwerp: datgene waartoe men zich verbindt; wn ->
M zeker en bepaald zijn
verrichten arbeid; wg -> betalen loon
M mogelijk en geoorloofd zijn
--> oorzaak: doel vd verbintenis; wn -> loon; wg -> geleverde
arbeid
Gevolgen:
absoluut nietigheid -> ter bescherming openbare orde/goede zeden, kan door derden of rechter
ingeroepen wn, kan niet gedekt wn door benadeelde partij
relatieve nietigheid -> voor bescherming private belangen, kan enkel ingeroepen wn benadeelde
partij, gedekt wn door benadeelde partij
2.2 Vormvereisten
1. mondeling: bekentenis, getuigenbewijs of vermoedens
2. schriftelijk: soms geschrift vereist
3. Soorten arbeidsovereenkomsten
- Naargelang de beoogde arbeid - Naargelang de omvang vh werk
- Naargelang de duur van de ok - Naargelang de wijze waarop ok w afgesloten
3.1 Soorten naargelang de beoogde arbeid
• Arbeiders: hoofdzakelijk handenarbeid
• Bedienden: hoofdzakelijk hoofdarbeid
• Handelsvertegenwoordigers: hoofdzakelijk opsporen én bezoeken v cliënteel om
onderhandelen afsluiten zaak (hvt)
• Dienstboden: huishoudelijk handenarbeid in gezin WG
• Huisarbeiders: zelf plaats tewerkst kiezen, volledig of gedeeltelijk
• Andere ok: wn niet in WAO geregeld
• Studenten: gewone ok als arbeider, bediende of hvt
Studenten:
Minimumleeftijd: 15j en niet onderworpen aan voltijdse leerplicht
Uitsluitingen: te veel werken of te weinig studeren en enkel tijdens vakanties
Buitenlandse studenten: onderscheid Europese Economische Ruimte of niet
Proefperiode: eerste drie dagen
Tewerkstperiode: geen max-termijn -> na 12 maanden gewone ok
Tewerkst uitzendbureau: specifieke regels
Loon: ofwel specifieke ondernemings- of sectorale cao bepaald ofwel GGMMI bepaald door
NAR (langer dan één maand)
Einde ok: bepaalde duur, opzegging moeilijk:
Gevolgen: sociale bijdragen -> max 475 uur
per jaar; kinderbijslag -> arbeidsduurgrenzen
per kw en per j; belastingen ouders -> meer als kind te veel werkt
2
, Deel 2 Arbeidsrecht
3.2 Soorten naargelang de duur van de overeenkomst
1. Arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd
Komst meest voor,
Nooit voor het leven (=slavernij)
2. Arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd
Duurtijd is ‘vast’ en ‘zeker’ bepaald,
Schriftelijke ok verplicht (uiterlijk moment indiensttreding),
Sanctie niet naleven vormvereisten= contract onbep,
Verbod opeenvolgende ok (enkele afwijkingen),
Zelfde behandeling als onbep wn’s
3. Arbeidsovereenkomst voor duidelijk omschreven werk
Geen tijdsduur, wel aard en omvang werk,
Verplicht schriftelijk, uiterlijk moment indiensttreding,
Verbod opeenvolging (geen uitz)
Bv: in bouw-, land- en tuinbouw, voedingsnijverheid, vertaal- en tikwerk
4. De vervangingsovereenkomsten
Vervanging ve wn,
Verplicht schriftelijk, uiterlijk mom indiensttreding,
Voor bep of onbep,
Max 2j, behalve bij loopbaanonderbreking of tijdskrediet
3.3 Soorten naargelang de omvang van het werk
Voltijdse arbeidsovereenkomst: geen geschrift nodig
Deeltijdse arbeidsovereenkomst= arbeid die regelmatig en vrijwillig tijdens een kortere periode dan
de normale periode wordt verricht
Vormvoorwaarden: verplicht schriftelijk, individueel, uiterlijk op het moment van de
indiensttreding, arbeidsregeling en uurrooster moeten vermeld worden, behalve bij variabel
uurrooster
Wekelijkse arbeidsduur
Combinatiemogelijkheden: arbeidsduur en uurrooster: een vaste arbeidsduur en een vast uurrooster
of een vaste arbeidsduur en een variabel uurrooster of een variabele arbeidsduur en een
variabel uurrooster (= flexibele arbeidsregeling)
3
, Deel 2 Arbeidsrecht
Vaststelling vh loon: zelfde normen en loonschalen als volt wn
Bewaren ve afschrift: mag elektronisch
Bekendmaking variabel werkrooster: schriftelijk en gedateerd min 5 werkdagen voorhand en
bewaarplicht tot 1j na datum
Registratie van afwijkingen vh normale uurrooster: wn registreert, bewaarplicht -> 5j
Sancties: bij n-bekendmaking en n-naleven verplichte toezicht -> uitgaan voltijds tewst tenzij
tegendeel bewezen k worden
Voorrang bij overstappen -> voltijds
Non-discriminatie: ten gunste van deelt wn
Rechten: idem als volt wn, maar in verhouding tot prestaties
3.4 Soorten naargelang de wijze waarop de overeenkomst wordt
afgesloten
Mondelinge en schriftelijke arbeidsovereenkomst: sch enkel verplicht voor aok die n volt en van
onbep zijn
Elektronische arbeidsovereenkomst
H2: Inhoud arbeidsovereenkomst
1. Het dwingende karakter van de arbeidsovereenkomstwet
1.1 Dwingend recht, suppletoire bepalingen en openbare orde
• Regels dwingend recht
- Bepalingen ter bescherming private belangen waar partijen n v mogen afwijken op
straffe relatieve nietigheid
- In arbeidsrecht: ter besch wn
• Suppletoire bepalingen
- Aanvullende bep die slechts uitwerking hebben als partijen zel n van afgeweken zijn
• Regels openbare orde
- Bep ter besch van algemene belangen vd samenleving waarvan n mag afgeweken
worden op straffe absolute nietgheid
1.2 Artikel 6 van de Arbeidsovereenkomst
Bep in ok die strijdig zijn met bep WAO of haar uitvoerings-KB’s = nietig als zij plichten wn verzwaren
of rechten beperken -> van toepassing op individu en collectieve aok en op het arbeidsreglement
2. Het proefbeding
Proefbeding= beperkte periode vanaf aanvang tewst waarin aok soepel kan beëindigd wn door beide
partijen -> sinds 01/01/2014 afgeschaft
--> wel: proeftijd voor interim-arbeiders en studenten (eerste 3 dagen)
Beding= een clausule, een voorwaarde, een afspraak
3. Het concurrentiebeding
3.1 Concurrentie
In principe vrijheid van arbeid maar tijdens uitvoering aok, wn mag wg geen concu aandoen. Na
beëindiging aok -> eerlijke concu in principe wel toegelaten
4