Projectmanagement
AJ 2023/ 2024 – Kris Vanhemelryck
Rode tekst: Belangrijke namen
Groene tekst: Voorbeelden
Blauwe tekst: jaartallen
Voorbeeldvragen
,Les 1: Agile project management – een introductie
01. Project Management
→ Wat is het en waarvoor gebruik je het?
Project Management = een manier om je werk aan te pakken:
3 manieren om werk uit te voeren
Je hebt 3 manieren om werk uit te voeren:
1. Improvisatie
Waarvoor? Bijvoorbeeld?
Plots, snelle, ad hoc gebeurtenissen Verkeersongeval, last minute feestje, toespraak
Nadeel? Voordeel?
Onzekere uitkomst & chaotische werkwijze Veel vrijheid voor uitvoerder en ruimte voor creativiteit
2. Routine
Waarvoor? Bijvoorbeeld?
Herhaaldelijk werk met goed voorspelbaar resultaat Productie in fabriek, werk in restaurant, …
Nadeel? Voordeel?
Nauwelijks vrijheid of creativiteit voor de uitvoerder Je kan op eerdere oplossingen terugvallen en werkt
volgens een duidelijke procedure
3. Projectmatig werk
Waarvoor? Bijvoorbeeld?
Nieuw werk met eenmalig en tijdelijk karakter Creatieve projecten, websites maken, productontwerp
Nadeel? Voordeel?
Werkwijze is niet onmiddellijk duidelijk, veel frictie Je ontwerpt een plan van aanpak op maat v/h resultaat
tussen bedrijf en klant of teamleden onderling dat je moet halen: elk project ziet er anders uit!
Voorbeelden:
Stel je bent leiding in een jeugdbeweging: in het begin ben je verlegen en weet je niet goed hoe alles in zijn werking
gaat, tegenover na enkele maanden weet je steeds beter hoe alles werkt en zal je steeds beter de werking onder de knie
krijgen. Alles zal steeds meer aanvoelen als een routine.
Corona lockdown: corona eerst chaos, dan aanpassen en na een jaar was het routine
- Start: chaos – niemand wist hoe alles zou verlopen
- Vervolgens: project – de eerste stappen naar regelmaat
- Nu: routine (omgang met alle maatregelen) – iedereen begon terug in routine te vallen met de maatregelen
→ Elk werk dat je ooit zal doen zal waarschijnlijk chaotisch starten
Improvisatie> Project> Routine
Alle werk (ja, ook voor school!) startte ooit geïmproviseerd, groeide daarna uit tot een project om vervolgens te
stranden in routine.
Een strak plan is zeker belangrijk in de creatieve sector!
,Wat zijn de 4 voordelen van projectmatig werken?
1. Beter controle: geen onnodige risico’s – gewoon of creatief risico (serieus erover nadenken)
2. Betere communicatie: iedereen spreekt verwachtingen uit
3. Tevreden klanten: als je je aan de afspraken houdt (vb. niet over budget/ tijdslimiet gaan)
4. Betere resultaten: op goede én lange termijn
Wat is een project?
Een project = een tijdelijke samenwerking (vb. binnen tv-wereld: veranderen van project naar project) van een
aantal mensen - meestal uit verschillende vakgebieden - om binnen een vastgestelde tijd een vooraf
vastgesteld doel te bereiken of werk te voltooien binnen een vooraf vastgesteld budget
➝= mogelijke definitie (heel breed)
Iron triangle = ijzeren driehoek
Alles wat je doet binnen sectoren hangt af van 3 factoren
⇨ bepalen van de kwaliteit
Met deze drie elementen moet je rekening houden in élk project
Iron triangle of ‘triple constraint
Scope Tijd Budget
Wat moet er allemaal gedaan Hoeveel tijd krijgen we om dit Hoeveel mensen en middelen
worden (hoeveelheid werk)? project uit te voeren? krijgen we voor dit project?
Scope is niet gelijk aan enkel het
(eind)resultaat van het project: het
omvat ook alle vergaderingen en
voorbereidingen om daartoe te
komen; alles wat je moet doen om
tot het resultaat te komen
De 3 factoren beïnvloeden elkaar constant:
Vb. je organiseert een Chiro-fuif. Hiervoor moet van alles gebeuren: zaal regelen, vergaderen, dj, …
→ als je iets van de 3 verandert (vb. budget) gaat een effect hebben
Bij elk project dat je start moet je met deze factoren rekening houden!
De 3 elementen moet ‘ongeveer’ in balans zijn (bijv. als freelancer heel belangrijk om ‘misbruiken’ te voorbomen)
Het probleem?
Je kan maar twee elementen écht kiezen/ beïnvloeden!
- vb. nieuwe badkamer: weinig tijd en mooi m.a.g. zal heel duur zijn
- vb. nieuwe kamer: mooi en goedkoop m.a.g. veel tijd insteken
- vb. iets heel snel en goedkoop m.a.g. kwaliteit gaat naar beneden
Je zal altijd aan één v/d 3 moeten toegeven
→ Where the unicorn lives = niet mogelijk om aan 3 elementen te voldoen (midden)
,Scope Creep!!
De klant vraagt meer en meer uitbreidingen van je project of extra werk tijdens de uitvoering.
Daardoor stijgt de kostprijs en/of de tijdsduur van je project.
Scope Creep is een groot probleem bij productontwikkeling in alle sectoren, zeker de creatieve.
Scoop Creep = kost en tijdsduur stijgen ongemerkt
- steeds meer uitbreiding van een project vragen door derden (zonder dat je het doorhebt)
- steeds meer tijd en prijs vragen (vb. andere (duurdere) dj vragen, extra rookmachine, …)
→ zogezegd steeds meer scoop vragen – alleen maar werk toevoegen
Voorbeeld: Disney-film ‘John Carter’: tijdens productie is meerdere malen het scenario, locaties, … aangepast,
waardoor de film uiteindelijk geen groot succes heeft bereikt
Doordat de klant steeds meer blijft bijvragen stijgt de tijdsduur & de kost m.a.g. een mogelijke scoope creep crisis
02. Waterval
De ‘traditionele’ manier om projecten aan te pakken – zo ziet de klassieke aanpak van projecten eruit
6 klassieke fases van Projectmanagement
1. initiatief: samen beslissen
2. definitie: inschatting definiëren
3. ontwerpen hoe je het gaat aanpakken!! (niet gewoon starten)
4. project voorbereiden
5. realiseren (= belangrijkste fase)
6. nazorg
→ stapsgewijs aanpakken van projecten
Examenvraag: Wat kenmerkt de watervalmethode?
⇨ Je begint aan het proces met vele veronderstellingen en weet precies wat er van je wordt verwacht, maar
niet alles loopt altijd volgens plan
1. Strikte lineaire aanpak: elke projectfase begint pas nadat de vorige is afgerond
2. Sterke nadruk op documentatie
3. Weinig flexibiliteit voor wijzigingen
4. Wensen en verlangens van het project zijn heel duidelijk en gedetailleerd vastgelegd
5. Geschikt voor stabiele vereisten – er worden weinig veranderingen verwacht
6. Fase-overdracht: fases wordt overgedragen aan een groep die in dat onderdeel gespecialiseerd is
7. Controle en documentatie: bewaken v/d vooruitgang
→ De Watervalmethode is niet altijd geschikt voor alle soorten projecten
, Metaforische betekenis:
- Waterval: je begint ergens & je hoop dat je ergens valt
⇨ proberen voorspellen waar je gaat belanden
- ook wel estafette-methode: want in veel methoden ga je het niet alleen kunnen uitvoeren (teamwerk); stokje
doorgeven zoals bij estafette – verantwoordelijkheden duidelijk doorgeven
Wat zijn de voordelen van deze methode?
Gestructureerd: Gedocumenteerd:
Elke fase sluit je eerst af voor je de volgende start Alles staat op papier
→ je weet duidelijk dat je eerst een fase moet afronden
voor je verder gaat
Voorspelbaar: Gepland:
De klant krijgt precies wat is afgesproken Iedereen weet wat van hem of haar wordt verwacht
Voor perfect voorspelbare projecten is deze methode heel geschikt!
Maar in de meeste teams lopen processen toch vaak net ietsje anders ...
De watervalmethode is ideaal voor de bouw van bijv. een brug: je weet perfect hoe het gaat aflopen; iedereen heeft
ervaring in eigen discipline (bijv. bouwvakkers) MAAR uiteraard verloopt niet altijd alles exact volgens plan (zie bijv.
openbare werken)
mogelijke factoren die ervoor kunnen zorgen dat er v/h plan wordt afgeweken:
Welke problemen heb jij al ondervonden bij projectwerk op school of daarbuiten?
- tegenwerkers
- afhakers
- meningsverschillen
- …
Vage doelen bij start
Vaak weet je klant niet zo goed wat hij wil, of verstaan jullie allebei iets anders bij de kick-off. Hoe kan je die twee
visies rijmen?
Vaak bij de start van een project is het niet altijd even duidelijk wat de verwachtingen zijn van de klanten
→ heel gefocust richten op het doel (verschillende visies)
Vraag klanten wijzigt
De vragen van je klant veranderen vaak tijdens het proces, dankzij nieuwe inzichten (‘leuk, kan dit er ook nog bij?’)
= heel natuurlijk
Vb. klassieke badkamer vragen, maar achteraf meet kleur vragen (op plan leek het een goed idee, maar de uitvoering
was niet zoals gepland)
→ heel BEWUST van zijn: hoe bewuster, hoe beter
Trage voortgang
Je moet telkens wachten tot de vorige fase gedaan is om een nieuwe te kunnen starten. Als je geen scenario hebt, kan
je niet beginnen te filmen, toch? wachten op het werk v. iemand anders
vb. Tegen de sterren op: scenarioschrijvers wachten op actuele grappen, maar ook acteurs moeten tijdig ingepland
worden, iedereen moet op de hoogte gebracht worden, locatie, …
Niet of te laat testen
Iedereen in het team gaat liever meteen aan de slag met de vraag van de klant. Maar wat als jullie briljante idee straks
niet aanslaat bij je publiek?
Vb. cafétesten bij ‘de slimste mens’, om te zoeken naar de kandidaten die ze willen (lachen, spontaan, ..)