THEMA 5: DRUGHULPVERLENING
LEERPAD
HISTORIEK
Middelengebruik is van alle tijden en universeel.
- Oudheid tot nu
- In nagenoeg alle samenlevingen
- Initieel: spirituele, recreatieve, geneeskrachtige effecten
- Vanaf industriële revolutie: misbruik
- Voor WOII: alcoholism is een moreel verderf
- Na WOII: eerste hulpverleningsinitiatieven
o AA, medicatie, ambulante hulp
- Jaren ‘70: opkomend druggebruik: verslavingszorg in stroomversnelling
o De Pelgrim, TG De Kiem, TG De Sleutel
- Eind Jaren ‘70: bijkomende gespecialiseerde centra
o Dagcentra, crisisinterventiecentra, kortdurende therapeutische programma’s en
therapeutische gemeenschappen
- Eind Jaren ‘80: klassieke GGZ opent deuren voor personen met drugverslaving, harm reduction,
substitutiebehandeling (MSOC’s)
Lappendeken
- Gebrek aan sturing door overheid
- > 10 ministers
- Illegale drugs beleidsprioriteit -> Lappendeken
Federale drugsnota (2001)
Coördinatie en samenwerking tussen alle beleidsniveau’s (lokaal, regionaal, nationaal, Europees) en tussen alle
partners betrokken bij het drugbeleid (bv. GZ, WW, justitie, onderwijs, gespecialiseerde drughulpverlening) is
belangrijke beleidsprioriteit.
Herstelgerichte zorg
- Vermaatschappelijking van de zorg
- Ondersteuning in de leefomgeving
, - Opnemen van zinvolle rollen in de samenleving door mensen met psychische kwetsbaarheid (o.a.
verslaving)
- Zorg moet naar zorggebruikers toe komen
- Intensief samenwerkende netwerken en zorgcircuits: gespecialiseerde verslavingszorg en ruimere GGZ
moeten handen in elkaar slaan
HOE OMGAAN MET VERSLAVING EN MIDDELENGERELATEERDE PROBLEMEN?
Er zijn verschillende (5) maatschappelijke reacties en zorgparadigma’s op middelengebruik en problemen. Ze
bieden elk een antwoord op de vraag hoe we best kunnen omgaan met toenemend middelengebruik en
problemen.
1. Repressie
- Zet in op beperking van middelen, de inperking van het aanbod
- Veel landen hebben een beleid hierrond
- Specifieke beleidsmaatregelen zijn nodig
- Bv: amerikaanse war on drugs
- Beperkte positieve invloed op vermindering
- Ook vooral negatieve invloeden : meer arrestaties en boetes
- Antwerpen is hier vooral mee bezig
2. Preventie
- Men kwam tot het besef dat enkel repressie niet voldoende is
- Voorkomen is beter dan genezen
- Preventie = het ontwikkelen, implementeren en evalueren van activiteiten die alcohol of drugmisbruik
voorkomen
- Een interventie die de sociale en omgevingsinvloeden mbt middelenmisbruik wil beïnvloeden
- Bv: afraden, beginleeftijd uitstellen, info en advies geven inzake doorverwijzing en behandeling,
inzetten op terugvalpreventie, campagnes…
- 3 soorten preventie
1. Universele = gericht op de gehele populatie (of delen ervan) om kans op risicofactoren te
verminderen
2. Selectieve = gericht op specifieke kwetsbare (kleinere) die algemene risicofactoren hebben
3. Geïndiceerde = gericht op kwetsbare individuen die indicaties vertonen van verhoogde risico’s
- Vaak in scholen
3. Abstinentie
- ‘drugvrije behandeling’
- Middelengebruik volledig stoppen
- Twaalfstappen programma’s
- Bv: AA
- Drugvrije therapeutische gemeenschappen : drugvrije levensstijl en volledig herstel
- Programma’s gebaseerd op (cognitief) gedragstherapeutische principes
- 30/50% van mensen die aan abstinentiebenadering doet beëindigt het programma met succes
- Vaak voorafgegaan door een detox of ontwenningsprogramma
- Wordt vaak aangeboden in psychiatriën enzv