Alle werkcolleges Formeel Strafrecht: 2022
WERKCOLLEGE 1
- Slachtoffer zonder juridische connotatie (bv. Onaangekleden zedenmisdrijven)
- Benadeelde persoon (art. 5bis VT. Sv.) Als strafvordering nog niet is ingesteld:
—> Via verklaring bij politie of parket (bv. Steeds laatste vraag bij verhoor) - Bij onderzoeksrechter —> moet zwaar genoeg zijn
—> Recht op info over verdere verloop van de zaak (wanbedrijf of misdaad)
—> Niet voldoende indien men schadevergoeding wil - Schadeverwerker rechtstreeks dagvaardigen —>
- Burgerlijke partij mag niet al te zwaar zijn
—> Indien SV al ingesteld: zich voegen bij zaak als BP
—> Indien SV nog niet ingesteld: RD voor pol. RB/corr. RB of BPS bij OR voor WB/misd
—> Meer rechten in onderzoek
—> Noodzakelijk indien men schadevergoeding wil
CASUS=
Stijn heeft ruzie met zijn partner Timo. Na wat wederzijds geroep en getier, loop Timo naar buiten en smijt de
gloednieuwe IPhone 13 Pro Max (€1800) van Stijn aan diggelen, alsook hun relatie
Stijn wilt zijn €1800 vergoed zien. Wat kan hij doen, in de hypothese dat Timo weigert de schade te vergoeden
(Art. 559 Sw.)
De juiste stelling is:
1) Het volstaat dat Stijn bij politie of parket klacht indien en zich benadeelde persoon verklaart
2) Indien het OM de zaak seponeert, kan Stijn Timo rechtstreeks dagvaardigen voor de correctionele rechtbank
3) Stijn kan klacht met BPS neerleggen bij de OR zodat de strafvordering en de burgerlijke vordering worden
ingesteld.
4) Indien het OM Timo rechtstreeks dagvaardigen, kan Stijn zich via eenvoudige verklaring burgerlijke partij
stellen tijdens de zitting voor de politierechtbank
5) Stijn kan zijn burgerlijke vordering niet aanhangig maken bij de vrederechter o.g.v. Art. 1283 BW. Want “le
criminel tient le civil en état”
CASUS =
Tina komt thuis na een avondje dansen en ziet dat 2 ramen van haar woning zijn ingegooid. Ze verwittigt
meteen de politie. De voorwerpen waarmee de feiten werden gepleegd, worden gemakkelijk gevonden en
bevatten vingerafdrukken van de dader. Uit de identificatie blijkt dat die persoon reeds geruime tijd gekend is bij
het gerecht (Art. 534 ter Sw.)
Wat zou u Tina aanraden indien zij betrokken wil worden in de procedure en haar schade vergoed wil krijgen?
Denk aan de mogelijke scenario’s die zich kunnen voordoen (sepot/vervolging/buitengerechtelijke afhandeling
- Het gaat hier over een wanbedrijf
- Buitengerechtelijk afhandelen = manier om gerecht te vermijden
- Overtreding met auto = altijd minnelijke schikking —> boete die
binnenkomt met minnelijke schikking op blad
,Beoordeel volgende stellingen:
1) Indien het OM de zaak buitengerechtelijk wil afhandelen, moet (het niet-betwiste gedeelte van) Tina’s schade vergoed zijn —> Juist
2) Indien Tina van oordeel is dat het OO van het parket niet snel genoeg vordert, kan zij klacht met BPS neerleggen voor de OR zodat een GO
wordt opgestart —> Juist
3) Indien het parket de verdachte rechtstreeks dagvaardt, kan Tina zich voegen bij de procedure van het vonnisgerecht. Zij kan dit doen via
eenvoudige verklaring ter terechtzitting —> Juist
4) Indien het parket een GO vordert, kan Tina zich voegen bij de procedure door zich bij de OR kenbaar te maken als BP. —> Juist
5) Indien het parket de zaak seponeert, kan Tina de dader rechtstreeks dagvaardigen voor de correctionele rechtbank of klacht met BPS
neerleggen bij de OR. —> Juist
- Opsporingsonderzoek —> procureur
- Verdachte (OO of algemeen) - Vroeger formeel inverdenkinggestelde voor rechten
- Inverdenkinggestelde (GO) te verkrijgen
—> Formeel = kennisgeving aan verdachte dat er tegen hem ernstige aanwijzingen van - Vanaf onderzoek gestart over jou —>
schuld bestaan inverdenkinggestelde
—> Impliciet = GO tegen bij naam genoemde verdachte ( in VGO of klacht met BPS)
—> Uitgebreid naar “verdachte tegen wie onderzoek loopt” —> extra rechten!
- Beklaagde (pol. RB of corr. RB) of beschuldigde (assisen)
BURGERLIJK AANSPRAKELIJKE PARTIJ
Bv. Minderjarigen in verkeerszaken —> ouders zijn burgerlijk aansprakelijk
-> Wanneer je met een minderjarige zit —> vaak politierechtbank
TUSSENKOMENDE PARTIJ
Niet hetzelfde als slachtoffer door misdrijf zelf, maar ondervindt wel nadeel
Bv. Verzekeraar
OPENBAAR MINISTERIE
= partij in het strafproces
! Onderzoeksrechter NIET —> onpartijdig
- Vertegenwoordigt algemeen belang en maatschappij
- Artikel: gepleegde feiten moet eigenlijk vermeende
feiten zijn anders wel partij trekken
CASUS CANNABISPLANTAGE
Tussenkomende partijen= ouders, maatschappij, de buren, verhuurders
Verdachten = Louis Monseur, Teddy Kroes, Bert Wevers
Strafvordering (strafrechtelijk gedeelte)= vordering tot toepassing van de strafwet (soms heel
letterlijk, bv. Politierechtbank), uitgeoefend door het Openbaar Ministerie (Fed. PdK, PG, PdK,
parketjuristen in politierechtbank)
Burgerlijke vordering (schade)= vordering tot herstel van de (materiële en/of morele) schade,
uitgeoefend door (de nabestaanden van) het slachtoffer
Cannabisplantage: welke vorderingen vloeien voort uit deze feiten?
HOE WORDT STRAFVORDERING INGESTELD? HOE VERVALT DE STRAFVORDERING
= Hoe wordt een zaak tot bij een rechter (=OR of vonnisrechter) - Opheffing strafwet (!uitz: bv. Corona, tijdelijke snelheidsbeperkingen)
gebracht - Amnestie = vergetelheid, de algemene kwijtschelding van straf
- Vordering GO door OM - Dood verdachte (RP: niet automatisch)
- Klacht met BP-stelling voor OR - Rechterlijk gewijsde (non bis in idem)
- Rechtstreekse dagvaarding door OM of door SO - Afstand van klacht bij klachtmisdrijven (voor elke vervolgingsdaad), bv.
- Oproeping bij proces-verbaal door OM (art. 216quater Sv. ) Laster/eerroof
- Bevel tot onmiddellijke verschijning door OM (art. 216quinquies - Buitengerechtelijke afhandeling (volbrachte VSBG/BIS, bv.
Sv.) Verkeersboete)
- Verjaring
! Slachtoffer kan strafvordering instellen, maar niet uitoefenen - Nabestaanden niet lastig vallen, enkel voor schade
- Opheffing strafwet —> gebeurt niet veel
VERJARING STRAFVORDERING (Art. 21-29 VT. SV.)
- ! Dies a quo wel in termijn begrepen, dies ad quem niet <-> verjaring burgerlijke vordering
- Altijd: van de zoveelste tot de dag voor de zoveelste rekenen
- Pas op:
—> Gevolgmisdrijven: vanaf intreden gevolg, bv. Opzettelijke slagen en verwondingen met dood tot gevolg
—> Voortdurende misdrijven: vanaf einde delictuele toestand, bv. Wapenbezit
—> Collectieve/voortgezette misdrijven: vanaf laatste feit, bv. Reeks winkeldiefstallen
, Misdaden
—> onverjaarbaar (zelfs na correctionalisatie) - nieuw art. 21ste VT. Sv.:
- Genocide, misdaden tegen mensheid en oorlogsmisdaden
- Voyeurisme & verspreiding van naaktbeelden van minderjarigen
- Aanranding eerbaarheid en verkrachting van minderjarige
- Grooming: proces waarbij een dader het vertrouwen wint van een ander, met het doel
deze persoon seksueel te misbruiken
- Ontucht, bederf of prostitutie van minderjarige
- Huis van ontucht/prostitutie houden met minderjarigen
- Vervaardigen/verspreiden van kinderporno
- Verminking genitaliën van minderjarige van het vrouwelijk geslacht
- Mensenhandel m.o.o. Prostitutie/seksuele uitbuiting van minderjarigen + poging daartoe
==> kunnen dus ook 10 jaar later nog vervolgd worden
20 jaren (zelfs na correctionalisatie) - art. 21, 1° VT. Sv.:
- Misdaden waar levenslange opsluiting op staat: bv. Terroristische aanslagen met doden, moord, gijzeling van minderjarige
- Bepaalde misdaden tegen minderjarige: bv. Doodslag, foltering
15 jaren (zelfs na correctionalisatie) - art. 21, 2° VT. Sv.:
- Bepaalde misdaden tegen meerderjarige: bv. Terroristische aanslagen, doodslag, foltering, aanranding eerbaarheid/verkrachting met dood tot
gevolg Elk misdrijf heeft verjaringstermijn
—> alles moet gebeurd zijn binnen d
10 jaren - art. 21,3° VT. Sv.: termijn
- Andere misdaden - Misdaden: 10 jaar
- Wanbedrijven: 5 jaar
WANBEDRIJVEN - Overtredingen: 6 maanden
Art. 21, 4° VT. Sv. - Altijd 1 dag terug tellen
- 5 jaren - Vanaf dag plegen van misdrijf
- Wanbedrijven STUITING
- Gecorrectionaliseerde misdaden (! Behalve > 20j opsl) Art. 22-23 VT. Sv.
= nieuwe start - nieuwe termijn te lopen
OVERTREDINGEN = verjaringstermijn verdubbelen
Art. 21, 5-6° VT. Sv.: - Laatst nuttige daad van onderzoek of vervolging binnen termijn, bv.
- 1 jaar: gecontraventionaliseerd wanbedrijf Vordering GO, KS met opdracht aan politie, PV van uitgevoerde
- 6 maanden: andere overtredingen opdracht, brief van PdK of OR aan deskundige, dagvaarding door om,
- Verkeersovertredingen: meestal 2 jaren, voor de zwaardere 3 jaren verwijzingsbeschikking RK, etc.
- NIET: nietige akte, interne post, voorstel tot VSBG/BIS van PdK aan
SCHORSING verdachte, etc.
Art. 24 VT. Sv. - Controle op “nuttigheid’ door onderzoeks/vonnisgerecht; bv. Manifes
= pauze foute dagvaarding
- Beletsel voor uitoefening strafvordering/berechting van de zaak, - Nuttige stuitingsdaden: daden van onderzoek en vervolging (bv.
bv. Prejudiciële vraag, klacht tegen verbalisanten/valse getuigenis Bende van Nijvel)
onder eed, voorstel van VSBG/BIS etc. - Vanaf stuitingsdaad nieuwe start
- Exceptie van onbevoegdheid, onontvankelijkheid of nietigheid
voor vonnisgerecht bv. Zaak-Jehova => nieuwe termijn loopt vanaf laatste nuttige sluitingsdagen (opnieuw
- Vraag tot BO vanwege Inverdenkinggestelde bij regeling dies a quo inbegrepen)
rechtspleging
- Verjaring loopt dus even niet
- Hoelang stil gelegen + bijplakken
- Voorbeeld: Zaak Sanda Dia
- Schorsing vanaf voorstel VSBG of BIS tot weigering/niet-
uitvoering maatregelen (zie art. 216BIS en 216ter Sv.)
- Bij verzet van beklaagde dat onontvankelijk of ongedaan wordt
verklaard
- Schorsing vanaf datum van schorsende handeling of vonnis/
arrest dat de behandeling van de zaak verdraagt t.e.m. Dag
waarop uitsluitsel, bv. Verkeerszaken waarbij beklaagde kans krijgt
bloedanalyses voor te leggen, etc.
CASUS=
Op 10 april 2005 brengt een vader zijn partner en hun 8-jarige dochter om het leven. De feiten worden gekwalificeerd als doodslag (art. 393 Sw.) en
er worden verzachtende omstandigheden aangenomen, zodat de zaak door de correctionele rechtbank kan worden behandeld. De beklaagde moet
op 13 mei 2020 terechtstaan voor beide tenlasteleggingen.
(We houden nog geen rekening met stuiting). Is de strafvordering verjaard?
2 verschillende verjaringstermijnen
- Minderjarige (-18j) = 20 jaar
- Moeder = 15 jaar
