SOCIALE
PSYCHOLOGIE
1E BACH PSYCH
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1. DE MENS IS EEN SOCIAAL DIER
• Mensen doen niet anders dan andere mensen observeren.
BV: ook de meerderheid kijkt naar bv Temptation
• We zijn verzot op nadenken over onszelf & anderen & over hoe te reageren in sociale
situaties. Anderen observeren, hun gedrag analyseren, is een fulltime job = drang om te
weten waarom en wat mensen doen is er bij iedereen
→ allemaal een beetje psycholoog
• Sociaalpsychologische bevindingen → interessant, intellectueel stimulerend, leuk om te
horen -> vlot hun weg naar media
• Sociale context → sterke invloed op gedrag
1.2. SOCIALE PSYCHOLOGIE: DEFINITIE EN VERWANTE DISCIPLINES
Hanteert methode vd psychologie→ gerichtheid op individu
Enkel wanneer we “het innerlijk”(denkprocessen, affect & motivatie) van actoren begrijpen, kunnen
we correcte uitspraken doen over wat mensen drijft.
1.2.1. DEFINITIE VAN SOCIALE PSYCHOLOGIE (sl 7)
SOCIALE PSYCHOLOGIE= de wetenschappelijke studie (gaat volgens bepaalde regels, registreren, …)
naar de wijze waarop gedachten, gevoelens, motivaties en gedragingen van mensen beïnvloed
worden door de aanwezigheid van anderen en hoe wij zelf een invloed uitoefenen op hoe andere
personen denken, voelen en zich gedragen.
WETENSCHAPELIJKE STUDIE
- experimenten
- gevalideerde vragenlijsten
→ sociale psychologen toetsen theorie adhv systematische observatie, beschrijvingen en meting
Cumulatieve kennis → objectieve kennis, vele mensen accepteren dat
Niet cumulatieve kennis → subjectieve kennis, niet iedereen accepteert die kennis
GEDACHTEN, GEVOELENS, MOTIVATIES EN GEDRAGINGEN
• SP richt zich op de manier waarop het individu de sociale wereld waarneemt, begrijpt en
interpreteert.
• Vooral de subjectieve interpretatie
• SP hebben niet enkel oog voor cognitieve aspect, ook voor affectieve &
motivatiecomponenten
• Een compleet beeld proberen krijgen. Binnen sociale altijd genoeg aandacht geweest voor
deze componenten.
DE AANWEZIGHEID VAN ANDEREN
Benadrukt de SOCIALE AARD van het individu
Sociaal → ruime betekenis: de sociale invloed van anderen op het individuele functioneren
Individuele processen die intern spelen maar wel betrekking hebben tot anderen
SOCIALE PSYCHOLOGIE | 1E BACH PSYCH
,Vb’en van sociaalpsychologische aspecten:
• Vooroordelen & stereotypen: niet direct ‘sociaal’, ze spelen puur intern maar vormen een
directe aanleiding tot hoe we met anderen omgaan
Er zijn ook niet-sociale factoren die een impact hebben op ged, gev, mot en handelingen vh individu:
• Hitte → mensen agressiever: sociale niet in hitte maar mensen die agressief zijn kunnen
elkaar pijn doen
Ook gedachten/ gevoelens van personen over niet-sociale objecten:
• Voetbalschoenen van Adidas: interessant omdat ze door sociale factoren beïnvloed worden
→ producten door beroemdheden
1.2.2. DE KRACHT VAN DE SOCIALE SITUATIE (sl 8- 13)
80-90% wordt meegezogen in een bepaalde situatie bv: maandag in de Overpoort (zou jij meedoen
met de rest?)
→ we laten ons beïnvloeden in de situatie door onze omgeving
→ slechte omgeving zet mensen aan tot slecht gedrag
Voorbeelden:
• REAGEN – MONDALE (sl 9-10)
→ Zegt tegen Reagen: gij zijt den oudsten president van de VS, hoe kunt gij zeggen dat ge 4jaar
president kunt zijn antwoord: wacht maar ik wil niet dat ik wordt tegengehouden op leeftijd
zodat mijn tegenstander niet wordt tegengehouden op onervarenheid.
→ Heeft de verkiezingen gewonnen: vraag zou hij die gewonnen hebben zonder humor?
Controleconditie= tape zoals hij was zo laten zien aan proefpersonen
Met oneliner en reactie → beoordeling is redelijk hoog en helemaal niet slecht
Oneliner eruit wel reactie → de beoordeling is ook nog steeds redelijk hoog
Oneliner maar zonder publieke reactie → beoordeling daalt
CONCLUSIE: oneliner heeft Reagan niet gered, wel de reacties van het publiek
DE KRACHT VAN REACTIES VAN ANDEREN
• OBAMA – ROMNEY (sl 11 – 12)
Nu is het verboden om als publiek te reageren
Grapje werd enorm veel getweet → publiek mocht niet reageren enkel als kandidaten binnen
komen
• STANFORD PRISON EXPERIMENT
o 21 deelnemers (willekeurig bewaker/ gevangene)
o Vanaf dag 1 thuis gearresteerd op beschuldiging van gewapende overval &
nachtelijke inbraak
o Er werd niemand exact verteld hoe de selectie bewaker/ gevangene gemaakt is
o Opdracht bewakers: hou de orde → plezier in treiteren gevangen
o Na 36u → eerste gevangene laten gaan
o Na 6dagen → onderzoek op aanraden collega Zimbardo stopgezet
→ Persoon die experiment gemaakt heeft -> heeft ervoor gezorgd dat het uit de hand gelopen is.
→ “Testpersonen” worden zeer indrukwekkend opgehaald, met sirenes etc..
SOCIALE PSYCHOLOGIE | 1E BACH PSYCH
, → Cipiers zijn bazig, vooral 1 bepaalde met sadistische neigingen die dat toepast op de
gevangenen. De gevangen werden zeer mensonterend behandelt
→Na 2 dagen al iemand moeten weghalen
Na 4 dagen al ¾ weggehaald in een nepgevangenis
Experiment is stil gelegd
Opgezette boel en dus is het experiment ‘crap’
Ze zijn opgeslokt in de situatie -> deze zet van alles in gang waar je jezelf niet kan tegen verweren.
Zimbardo zou bewakers aangezet hebben om hun taak met nodige hardheid uit te voeren
TEGEN GELDENDE PRINCIPES GOED ONDERZOEK
→ perfecte illustratie dat sociale context een grote invloed heeft op ons gedrag
1.2.3. SOCIALE PSYCHOLOGIE EN VERWANTE DISCIPLINES (SL 14-
SP = nauw verwant aan 2 andere disciplines:
• Sociologie
• Persoonlijkheidspsychologie
SOCIOLOGIE
→ Interesse/ studie in groepsfactoren (nationaliteiten, etnische achtergrond, …)
→ multilevel disigns = individu tijdens sociale context bestuderen (effecten van variabelen op
groepsniveau en op individueel niveau in een enkele analyse worden nagegaan)
Verschil met psychologie = het verschil tussen het individu en de groepen
SOCIOLOGIE SOCIALE PSYCHOLOGIE
- impact van van sociaal- economische status Richt zich op het individuele niveau: welke
op stemgedrag voor L of R politieke partijen. attitudes bepalen dat iemand voor een L of R
- participatie van vrouwen aan de arbeidsmarkt partij stemt
Minder experimenten dan in SP Veel meer gebruik van experimenten om
gedrag te onderzoeken
Sociologie en sociale psychologie complementair en verklaren een belangrijk deel van sociaal gedrag
Disciplines samen gebruiken → beter en vollediger inzicht
Sociaalpsychologen → begrijpen hoe situaties een impact hebben op personen, ondanks hun
verschillende persoonlijkheden
SOCIALE PSYCHOLOGIE | 1E BACH PSYCH
