VZOM eerstelijnszorg en thuisverpleging: verpleegkundige aspecten
1. Oncologie
1.1 Algemene theorie
1.1.1 Inleiding
1.1.1.1 Cijfers
Primaire tumor = de eerste tumor in je lichaam
Prevalentiecijfer = het voorkomen van een ziekte op 1 bepaalde moment
Incidentiecijfer = de nieuwe gevallen die er op dit moment bij komen
Mensen met een chroniche ziekten gaan lang leven maar er gaan ook altijd mensen afvallen omdat
ze sterven.
Prevalentie cijfer is hoger dan incidentiecijfer omdat de nieuwe gevallen bij de oude gevallen worden
geteld bij de volgende meeting.
Meer manen hebben kanker dan vrouwen dit wegens dat minder vrouwen roken dan mannen.
1.1.1.2 Wie is de zorgvrager?
Jaarlijks 800 nieuwe gevallen bij jongeren tss 15-29 jaar
½ mannen en 1/3 vrouwen krijgt vroeg of laat kanker, meestal 60+’ers.
Vijfjaarsoverleving: hoe jonger, hoe hoger (meer bij vrouwen), tumor- en stadiumafhankelijk
o 5 jaar na u laats behandeling en dat pas wordt je genezen verklaard
o Hoe jonger de persoon die kanker heeft hoe groter de genezingskans.
o Sommige tumoren zijn gemakkelijker te behandelen dan anderen
o Het stadium is ook belangrijk
1.1.1.3 Wat zijn de alarmtekens?
Veranderend stoelgangspatroon
o Onverklaarbare diarree, vraag hier zeker over door omdat er veel oorzaken zijn die
diarree kunnen veroorzaken
o Bloed in de stoelgang
Veranderende moedervlek: vorm, kleur, omlijning
Knobbel voelen in de borst
Ongewoon vocht/stoelgangsverlies
o Braken
Wonde die niet geneest
Onverklaarbaar gewichtsverlies/ metabole tekenen
Lang aanhoudende hoest/ heesheid
, 1.1.2 Etiologie
1.1.2.1 Preventie
Primaire preventie = zorgen dat we het niet gaan krijgen (vb. zonnecrème smeren, stoppen met
roken)
Secundaire preventie = vroege detectie (vb. uitstrijkje van baarmoederhals, mamografie, coloscopie)
Tertiaire preventie = voorkomen van recidief/hervallen
1.1.2.2 Beïnvloedende factoren
Factoren die je kan beïnvloeden:
ROKEN
Alcohol
Voeding
o Rood vlees is een mogelijke oorzakelijke factor van darmkanker
o Veel eten van groenten en fruit hebben een beschermend effect
Overgewicht
Lichaamsbeweging
Factoren die je niet (moeilijk)kan beïnvloeden:
Leeftijd
Geslacht
biologische factoren
zonlicht
leefmilieu
chemische stoffen
ioniserende stralen
Vaak is het een combinatie van risicofactoren
1.1.2.3 Carcinogenese/ Het ontstaan
Cellen ontsporen in hun groeikinetiek en ontsnappen
aan de regulerende
processen van het lichaam
Multi hitmodel
,Ontsporen: er gebeurt een verandering in de cel (vb door blootstelling aan een carcinogeen) =
initiatie
Promotie: proliferatie op de gewone cel door positieve of negatieve modulatie van de cel
=> Multi hit
1.1.2.4 Betrokkenheid van de genen
Oncogenen = KUNNEN de groei in de kankercel stimuleren vb HER2neu
Tumorsuppressorgenen = remmen de groei van kankercellen => niet of abnormaal functioneren doet
tumor toenemen
DNA herstelgenen = kunnen foutieve mutaties in het DNA herstellen
Telomerase = enzym dat ervoor zorgt dat een cel kan delen. Normaal verliest een cel na een tijdje dit
vermogen. Tumorcel kan telomerasreactivatie doen optreden => onbeperkt celdelingsvermogen (we
krijgen geen apoptose)
1.1.2.5 Angiogenese
= het aanmaken van bloedvaten
Tumoren gaan dit inzetten om zuurstof een voedingsstoffen naar hun toe te krijgen om beter te
kunnen groeien
Angiogenese remmer = stoppen van het aanmaken van bloedvaten, maar als de patiënt een wonden
heeft gaat het minder snel genezen
Metastasering via bloedbaan of via lymfe
Soms zijn er ook slapende metastases die actief worden wanneer andere tumoren worden
verwijdert. Dus het is beste na de verwijdering van een tumor ook te behandelen met chemo of
radiotherapie.
, 1.1.3 Onderzoek en diagnose
1.1.3.1 Diagnostische tests
1.1.3.1.1 Anamnese
Vragen lijst in vullen over u.
Sentinelbiopsie (schildwachtersklier) = klier die als eerste lymfevocht uit verdachte cellen afvoert =>
zal eerst worden aangetast => kleuring (is er al een metastase gebeurd door het lymfevocht)
1.1.3.1.7 Nucleair geneeskundig onderzoek
Isotopen
Botscan
PET
o Plekken die meer energie (glucose) gebruiken lichten op
o VPK aandachtspunt
Nuchter zijn
Zien of hij geen diabeet is
Zien dat die geen glucose infuus hebben
PET CT/MRI
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janamartens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.