-> maatschappijleer samenvatting van hoofdstuk 5 'verzorgingsstaat'
-> alle paragrafen.
-> voor het proefwerk had ik een 8.
-> bevat veel overzichtelijke opsommingen.
MAATSCHAPPIJ TENTAMEN – 19 JANUARI 2021 ‘VERZORGINGSSTAAT’
HOOFDSTUK 1: WAT IS EEN VERZORGINGSSTAAT?
Verzorgingsstaat= overheid bemoeit zich actief met welvaart en welzijn van haar inwoners.
-> welvaart: de mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun
behoeften te vervullen.
-> welzijn: de mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijk en geestelijke
gezondheid.
Voor het inrichten van een verzorgingsstaat is het belangrijkste solidariteit = als er
bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te delen.
Bij een verzorgingsstaat is er een gezamenlijk/collectief belang:
-> als je iets overkomt ben je verzekerd
-> het gebruik van collectieve goederen (gezamenlijke voorzieningen)
Dit kan helaas wel leiden tot bewust passief gedrag -> zogenaamde free-Riders.
De verzorgingsstaat zorgt voor welvaart & welzijn en heeft 4 functies:
- verzorgen
- verzekeren
- verheffen
- verbinden
Het socialezekerheidsstelsel verzekert mensen van een inkomen bij werkeloosheid,
ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
Nederland is een sociale rechtsstaat, dus burgers hebben sociale grondrechten, zoals:
-> bestaanszekerheid en spreiding van de welvaart (betalen van belastingen premies)
-> woon & werkgelegenheid (sollicitatieplicht)
-> goed onderwijs (leerplicht)
-> volksgezondheid
Bij rechten horen ook plichten -> zie tussen de haakjes achter de rechten vermeld.
Planeconomie
-> gebaseerd op gelijkheid
-> communistische staatsopvattingen = staat neemt de totale verzorging v.d. burgers op zich
Vrijemarkteconomie = (de waarde vrijheid)
-> een passieve overheid
-> particuliere verzekeringen
-> hoge zorgkosten en kosten voor goed onderwijs
-> risico van het delen i.p.v. delen van het risico
We onderscheiden 3 typen van de verzorgingsstaten:
1. De sociaaldemocratische verzorgingsstaat
-> kenmerkend voor de Scandinavische landen
-> hoge uitkeringen
-> flexibele arbeidsmarkt + sociale zekerheid
-> hoge collectieve lasten
-> uitgebreide verlofregeling voor ouders
, 2. Liberale verzorgingsstaat
-> kenmerkend voor Angelsaksische landen
-> liberale waarden
-> beperkte sociale zekerheid
-> lage collectieve lasten
-> meer eigen verantwoordelijkheid voor de zorg + het onderwijs
-> een goed ondernemingsklimaat = loonvorming wordt bepaald door de flexibele
arbeidsmarkt.
3. Corporatistische verzorgingsstaat = (mix van voorgaande modellen)
-> goede samenwerking van werknemers, werkgevers en de overheid
-> werknemers en gezinnen worden goed beschermd
-> sociale zekerheid is belangrijk
Tot 1960 was Nederland een Corporatistische verzorgingsstaat. Alleen in de jaren 70 was er
een uitdijing v.d. verzorgingsstaat. Maar door de hoge kosten kwam het onder druk te staan
en vanaf de jaren 90 was er sprake van inkrimping van de voorzieningen. De collectieve
voorzieningen worden steeds meer geprivatiseerd.
HOOFDSTUK 2: ONTSTAAN VERZORGINGSSTAAT
-> 19e eeuw was Nederland gebaseerd op het vrijemarktprincipe (liberale grondslag)
-> zwakkeren werden geholpen door de kerk/rijken/organisaties i.p.v. de overheid =
nachtwakersstaat: staat waarin de overheid zich beperkt tot het handhaven v.d. rechtsorde
o De keerzijde van de vrijemarkteconomie:
-> lage lonen
-> meer dan 16 uur per dag werken
-> ook werken op zaterdagen
-> kinderen moesten soms ook werken
De eerste sociale wetten kwamen vanaf de 2e helft van de 19e eeuw:
-> armenwet (1854)
-> wet tegen kinderarbeid/ kinderwetje van Van Houten (1874)
-> veiligheidswet (1895)
-> leerplicht, woningwet & ongevallenwet (1901)
-> invaliditeitswet (1913)
-> arbeidswet (1919)
o Noodzaak tot verandering:
-> de christenen wilden dat de zwakkeren beter beschermd werden
-> sociaaldemocraten wilden een betere machtspositie voor de arbeiders
-> liberalen wilden minder armoede = automatisch ook minder criminaliteit
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur isaaaken. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
