Verstikkingsdood
Eén van de meest frequente en eenvoudigste manier van overlijden, is de verstikkingsdood. Dit is in
feite een overlijden ten gevolge van zuurstoftekort ter hoogte van de organen. Geen zuurstof in de
organen betekent dat dat op verschillende manieren kan tot stand komen. Dit zuurstof te kort kent
verschillende oorzaken zoals een te kort aan zuurstof in de omgeving, of dat er geen transport
mogelijk is van zuurstof uit de omgeving naar de organen, of het kan ook dat het zuurstof wel tot bij
de organen geraakt maar niet zal worden opgenomen door de organen of geblokkeerd geraakt. Dit
zijn allemaal mogelijkheden dat de cellen geen energie kunnen aanmaken en dus niet kunnen
functioneren. In de wetenschappen zal er niet gesproken worden van een verstikkingsdood, maar zal
er gesproken worden van een Asfyxie. Dit is hetzelfde, maar relatief ongelukkige term, want betekent
letterlijk zonder pols. Asfyxie daarvan wordt er gesproken als we te maken hebben met een
verstikkingsdood, maar er zijn ook nog andere termen die hier een belangrijke rol spelen. Zo is er de
hypoxie; een te kort aan zuurstof en anoxie; een afwezigheid van zuurstof. Verder is er ook nog de
term hypercarbie; het teveel aan CO2.
Fysiologie van de ademhaling: we gaan zuurstof opnemen uit de omgeving, en we gaan dat
opnemen door het feit dat we onze luchtwegen gaan openzetten. We gaan onze luchtwegen
openzetten doordat we gaan ademen, en ademen is eigenlijk niets anders dan de borstkast
openzetten en terug sluiten. We ademen dus niet via onze longen, maar door openzetten van de
thorax. Door het openzetten van de thorax gaan we lucht naar binnen krijgen door de negatieve
druk. Daarbij zijn de spieren van de borst belangrijk alsook het middenrif (gladde spier tussen de
thorax en de buik). Dit is de belangrijke spier voor het controleren van de ademhaling. Eenmaal de
zuurstof in de longen terecht komt via de grote luchtwegen, de kleine luchtwegen, en de
longblaasjes, gebeurt er uitwisseling over membraan van de longen waarbij zuurstof naar de
bloedvaten gaat en in bloed terecht komt. Daar wordt het gecapteerd door de rode bloedcellen, en
rode bloedcellen bevatten Hemoglobine, welke het zuurstof zal gaan vervoeren naar de plaats waar
zuurstof nodig is. de rode bloedcellen zijn de vrachtwagens van het organisme. Hoe meer
Hemoglobine, hoe efficiënter dit transport, hoe meer vrachtwagens er zijn. Ter hoogte van de eindcel
gebeurt dan het omgekeerde; daar wordt de zuurstof dus afgegeven, en zal daarna worden gebruikt
in CREB-cyclus, welke dan gebruikt kan worden voor de aanmaak van energie.
We kunnen een te kort hebben aan zuurstof of een teveel aan CO 2. Ter hoogte van de eindcellen zal
namelijk zuurstof afgegeven worden, en zal er uitwisseling gaan gebeuren met CO 2. Wanneer we dan
te maken hebben met een te kort aan zuurstof, dan kan dat problemen gaan geven. Wanneer we een
te kort hebben aan zuurstof, dan zal ons lichaam daar eigenlijk weinig van gaan merken. We gaan
daar maar weinig signalen van gaan ontvangen, terwijl bij een verhoging van de CO 2 gaan er een
aantal mechanismen gaan optreden waarbij de hersenen worden verwittigd, en er gaat dan een
compensatie reactie optreden; namelijk de ademnood. Er wordt vaak gezegd mensen die te weinig
zuurstof hebben geraken in ademnood, maar eigenlijk is dat het gevolg van een toename van de CO 2.
Daarom wordt er gesproken van 2 soorten van verstikking. Die soort waarbij er een toename is van
CO2, dat gaat gezien worden ter hoogte van de hersenen waarop een stressreactie zal ontstaan. Men
zal in ademnood geraken en deze kan die mate ernstig zijn dat men in een doodangst gaat geraken.
Hierbij gaan er dan hormonen vrijgegeven worden, namelijk de typische fight-or-flight hormonen. De
pols zal gaan toenemen alsook de bloeddruk, en dit zijn relatief dramatische situaties in
verstikkingsproces. Komt vooral voor bij die verstikkingsdoden die traag gaan, waardoor de kans
geven de CO2 te doen stijgen. Dit is bijvoorbeeld bij een wurging (redelijk trage dood), hetzelfde bij
obstructie door tumoren. Ander alternatief is dat het zuurstofgehate zal gaan dalen; dit noemen we
Interne verstikking: zuurstof kan opgenomen worden in longen, maar wordt niet opgenomen in de cellen of wordt niet
vervoerd naar de cellen. Zo is er de CO-intoxicatie. CO geproduceerd bij onvolledige verbranding; niet voldoende zuurstof
aanwezig (CO is reukloos, kleurloos, en smaakloos). Symptomen zijn in begin zeer aspecifiek; in begin duizeligheid (dronken),
grieperig. Naarmate concentratie verhoogt, ontstaan ademhalingsproblemen en motorische problemen, en dan uiteindelijk
dood. CO is molecule die in competitie staat met CO 2. CO bindt 200x gemakkelijker aan Hemoglobine dan CO 2, en daardoor
CO-intoxicatie, want Hemoglobine heeft voorkeur voor CO dan CO 2. Niet enkel concentratie in lucht ook de duur dat je er
bent.
, de niet-hypercaptische verstikking. Hierbij gaat de CO 2 niet gaan stijgen en gaan met geen ademnood
hebben, en geen doodangsten gaan uitstaan. We kunnen hier zelfs een soort euforie gaan vaststellen
en men zal gewoon bewusteloos zijn.
De oorzaken van verstikking kunnen opgedeeld worden in 2 grote groepen; namelijk de mechanische
verstikking en de inwendige verstikking. Mechanische verstikking zijn alle oorzaken waarbij de
zuurstof niet tot bij de cellen geraakt ten gevolge van een verminderde zuurstofopname. Anderzijds
is er dan de inwendige verstikking en dit is het gevolg van een verstoord zuurstoftransport (CO-
intoxicatie) of waarbij afgifte van zuurstof aan de cellen wordt verstoord (CN-intoxicatie). Als eerste
hebben we de mechanische verstikking waarbij er een belemmering is van de opname van zuurstof.
Deze begint als eerste doordat er geen zuurstof is in de omgeving, maar het kan ook door een
obstructie van de luchtwegen bijvoorbeeld door afsluiting van mond/neus of dieper een afsluiting
van de keelstructuren. Al deze verschillende vormen zijn onder te brengen onder mechanische
verstikking, en deze hoeven niet allemaal gewelddadig te zijn. Zo kunnen we ook te maken hebben
met bijvoorbeeld een trauma van de thorax welke een pneumonie kan geven waarbij men niet meer
kan ademen doordat lucht van de longen niet naar buiten gaat, maar naar de pleuraholte gaat en
daar niet meer weggeraakt (snelle ademhalingsnood). Dit kan spontaan gebeuren, of door een
messteek of schotwonde,… (gewelddadig). Andere oorzaken zijn andere ziektebeelden zoals
allergische reacties, maar ook verdrinkingen kunnen.
De symptomen bij verstikking zijn niet-specifiek, wat betekent dat de symptomen bij alle
verstikkingen relatief gelijk zijn, en aan de hand van de symptomen kunnen we dus niet achterhalen
om welke soort verstikking het gaat. De symptomen zijn niet zeer specifiek, maar als je alle
symptomen naast elkaar legt, dan kan je meestal wel besluiten dat de persoon is overleden ten
gevolge van een verstikking. Het eerste symptoom zijn de petechiën. Deze zijn voornamelijk
aanwezig ter hoogte van de oogleden, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant. Deze komen
ook voor op andere plaatsen; ter hoogte van de lippen en de genitaliën, maar het is het
gemakkelijkste deze te gaan bekijken ter hoogte van de oogleden. Ook ter hoogte van de inwendige
organen kunnen deze petechiën voorkomen (TARDIEU). Deze petechiën ontstaan door een overdruk
in de venen en de kleine capillairen tgv van verstikking. Ze zijn niet specifiek (niet typisch voor
verstikking), en kunnen ook ontbreken. Deze petechiën komen er dus ten gevolge van een verhoogde
druk, en we kunnen zelf ook deze druk gaan verhogen door een Valsalva manoeuvre te gaan
uitvoeren: adem inhouden en persen, dan gaan we zelf druk in venen gaan verhogen wat aanleiding
kan geven tot deze kleine bloedingen. Deze petechiën mogen niet verward worden met Vibices
welke bloedingen zijn welke optreden bij lijkvlekken. Deze petechiën kunnen ook optreden bij
compressie van de thorax (reanimatie), dus goed opletten want vaak reanimatie van het slachtoffer
vooraleer forensisch patholoog ter plaatse zijn (geven petechiën bij andere doodoorzaak). Deze
petechiën komen voornamelijk voor bij traag overlijden zoals toesnoering, of posturale asfyxie.
Wanneer het dan verder gaat, en wanneer we te maken krijgen met een enorme stuwing waarbij het
bloed van de hersenen niet meer kan terugkeren, dan kan er opstapeling zijn van bloed in het hoofd,
en dankrijgen we een gezwollen hoofd dat er blauw-paars uitziet: cyanose. Dit is meestal ter hoogte
van het gelaat, maar kan ook ter hoogte van vingernagels of tenen. Ook kan dit fenomeen optreden
ter hoogte van het slijmvlies van de genitaliën, en dit is het teken van een zuurstoftekort in het
bloed. De verblauwing van het gelaat hangt meestal samen met het opzwellen, oedeem, omdat het
bloed niet meer op een normale manier kan terugkeren naar het hart, en onderweg wordt
tegengehouden. Wanneer het bloed onderweg wordt tegengehouden, dan gaat het tog allemaal
verschillende kanalen gaan zoeken om tog te kunnen gaan circuleren, en dan gaat het bijvoorbeeld
Interne verstikking: zuurstof kan opgenomen worden in longen, maar wordt niet opgenomen in de cellen of wordt niet
vervoerd naar de cellen. Zo is er de CO-intoxicatie. CO geproduceerd bij onvolledige verbranding; niet voldoende zuurstof
aanwezig (CO is reukloos, kleurloos, en smaakloos). Symptomen zijn in begin zeer aspecifiek; in begin duizeligheid (dronken),
grieperig. Naarmate concentratie verhoogt, ontstaan ademhalingsproblemen en motorische problemen, en dan uiteindelijk
dood. CO is molecule die in competitie staat met CO 2. CO bindt 200x gemakkelijker aan Hemoglobine dan CO 2, en daardoor
CO-intoxicatie, want Hemoglobine heeft voorkeur voor CO dan CO 2. Niet enkel concentratie in lucht ook de duur dat je er
bent.