Resume
Samenvatting persoonlijkheidspsychologie (alles)
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting van 97 pagina's voor het vak Persoonlijkheidspsychologie aan de VIVES
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Persoonlijkheidspsychologie1: kennismaking
Inleiding
We proberen vaak iemands persoonlijkheid te ‘meten’, hoogte te krijgen van hun persoonlijkheid.
→ We leren iemand kennen, en trachten al snel een idee te krijgen van wie en hoe die persoon is.
Vb. Iemand gedraagt zich raar “Hij zit vast aan de drugs”
Vb. Gedachte dat je directeur heel streng zal zijn
Inschatten van persoonlijkheid = soort overlevingsmechanisme
→ Belangrijk om beeld te kunnen vormen van hoe anderen zijn om hun gedrag te begrijpen.
“Knowledge of power” – Francis Bacon
Als je de natuur begrijpt kan je de natuur beheersen.
Als je de anderen begrijpt kan je hen beïnvloeden, manipuleren.
o Nog belangrijker: Je kan anderen hun gedrag voorspellen wanneer je hun drijfveren
kent.
Als je gedrag van anderen kan voorspellen, kan je het ook beïnvloeden.
o Je kan dan ook anticiperen op reacties
o Je kan dan ook desnoods vermijdings- of zelfs vluchtgedrag stellen
➔ Gaat dus om overlevingsmechanisme, vaak onmisbaar in contact met anderen
Lezen: tekst over Pierre-Simon de Laplace (p 6-7)
Onderzoeken omtrent persoonlijkheidspsychologie
Wetenschappelijk onderzoek
= Vrij recent
Voorwetenschappelijk onderzoek
= Bestaat sinds oudheid
• Theorieën rond PH – PH kenmerken – PH ontwikkeling
Manier waarop mensen elkaar trachten te doorgronden → bestaat nog veel langer
Persoonlijkheid meten
(Kan je zeggen dat iemand een sterke persoonlijkheid heeft, en iemand anders een zwakke?!)
Het is niet ongrijpbaar en onmogelijk maar de vraag is of er ooit een waterdichte methode
gevonden wordt om dit te meten.
• Indien toch gevonden w → “Hoe kunnen we die onfeilbare methode dan eenvoudig maken?”
• Nu: Technieken zijn nog te omslachtig in afname + moeilijk te scoren en interpreteren
o Ze zijn dus verre van perfect
Toch zijn deze methoden vaak zeer nuttig in allerlei situaties
• Het is dus zeer belangrijk om nodige aandacht te schenken aan deze methoden (H4)
Persoonlijkheidspsychologie wil antwoord geven op → “wat maakt iemand tot een persoon?”
Dit kan op 3 ~ manieren beantwoord worden:
1. Wat maakt een mens tot een mens, en dus waarin verschilt de mens van dieren?
2. Waarom is persoon A verschillend van persoon B? Wat maakt persoon A zo uniek?
3. Hoe zal deze persoon zich in die of die situatie gedragen, hoe zal hij reageren?
• Hierbij gaat het dus om vraag naar voorspelbaarheid v gedrag en v persoon
, Begrip persoonlijkheid
Komt van Latijnse woord “persona” = “masker”
• Verwijst naar manier waarop iemand zich voordoet, manier waarop iemand bij anderen overkomt
≠ in 1 zin samen te vatten
1. Het is een hypothetisch construct
= Veronderstelling dat het bestaat, maar het is moeilijk te vatten wat het precies is
• We aanvaarden het bestaan wel en maken er een bepaalde voorstelling bij
• Moeilijk om een idee te vormen van zoiets abstract
• Het blijft dus zeer theoretisch
o Dit ondanks het feit dat men enkele zeer concrete kenmerken v persoonlijkheid kan
aantonen
➔ DUS: Ondanks we persoonlijkheid niet rechtstreeks kunnen observeren en niet voor 100%
zeker kunnen zijn dat het bestaat, kunnen we dit toch waarnemen via een omweg (of
veronderstellen).
• Nl. via het uiterlijk waarneembare gedrag
Het gedrag geeft een idee v d persoonlijkheid, al zijn afleidingen die we maken vanuit
gedrag naar veronderstelde persoonlijkheid toe nooit zeker.
2. De invulling van het begrip is > afh van het theoretisch model dat de auteur hanteert
• Theoretisch model → gaat onvermijdelijk samen met eigen mensvisie PH = persoonlijkheid
o Mensvisie bepaalt de bril waarmee men naar construct ‘PH’ kijkt
• Er zijn evenveel definities van PH als er PH psychologen bestaan (uitspraak van Mischel)
Gemeenschappelijke aspecten tss de meeste persoonlijkheidsdefinities
1. PH heeft een dynamische functie
• P geeft aanzet tot stellen van gedrag
• P stuurt gedrag
o Er w >> verscheidenheid aan gedragingen gestuurd
▪ W allemaal op ongeveer dezelfde manier gestuurd
2. Sprake van “systeem van gedragingen”
= Geheel van gedragingen die elkaar mutueel beïnvloeden en op elkaar zijn afgestemd.
• Gedragingen in dit systeem zijn gericht om hetzelfde doel te bereiken
• Gedragingen bevat:
o Affectieve en conatieve (motivationele) factoren
o Vaardigheden, cognitie, gedragsstijlen, dynamische tendensen, attitudes, …
3. PH heeft een zekere stabiliteit
• P w verondersteld stabiel te zijn doorheen het leven
o Er kunnen wel wijzigingen optreden door leerprocessen en ervaringen
• Sprake v stabiliteit tussen situaties
o P maakt dat we ons in ~ situaties op gelijkaardige of herkenbare manieren gedragen
o Deze stabiliteit maakt ons gedrag voorspelbaar voor degene die ons goed kennen
4. PH zorgt voor uniciteit
• Dit hangt samen met de voorspelbaarheid
• We zijn uniek door onze PH en onze zeer specifieke combinatie v PH kenmerken
,Nuanceren van deze eigenschappen:
Het is ≠ vanzelfsprekend dat PH stabiel is
PH kan wijzigen doorheen de jaren
• Scherpe kantjes kunnen w afgevijld door ouderdom
Spontane veranderingen die ontkend w
• PH kan wijzigen door beschadigingen in hersenen
bij het beschrijven v PH
o Deze veranderingen worden niet ontkend
→ PH kan dus veranderen doorheen de jaren.
→ Is dus niet uitgesloten dat interne hersenprocessen voor PH ~ kunnen zorgen
Intersituationele stabiliteit
= andere luik van de stabiliteit
• Ook hier mogen we niet snel conclusies trekken
Vb. Mogelijk dat iemand in nieuwe situatie stil is, maar bij vrienden heel open
Vb. Voetballer die < assertief is, maar erg agressief is op het veld
Vb. Afwijkend reageren in panieksituaties
In panieksituaties komt uniciteit van mensen minder naar voor
Vaak reageert iedereen op dezelfde manier wnr tussen > volk paniek uitbreekt
• Nl: vluchtgedrag en stuk van PH verliezen
(vb drama op rockfestival in Roskilde of het Heizeldrama)
Cattell hechte ook < belang aan uniciteit
• Hij probeerde te ontdekken:
o De gemeenschappelijkheid v mensen
o De wijze waarop mensen zich onderscheiden v dieren
o De gelijkenissen tss mensen over hele wereld en uit meest uiteenlopende culturen
Externe factoren kunnen gedrag in bewegingen zetten of sturen
Dit mag niet uit het oog verloren worden wat betreft de dynamiek v persoonlijkheid
Moeilijk te zeggen welke belangrijkst is.
Gedrag wordt sterk bepaald door:
Dit is afhankelijk van persoon tot persoon en van
De omgeving (info die w opgenomen door zintuigen) situatie tot situatie, maar eigenlijk niet belangrijk.
• Wie de persoon is (ph factoren)
Definitie persoonlijkheid
= Het geheel van stabiele eigenschappen die gedrag initiëren en sturen
en dat een persoon uniek maakt.
→ Hierin w de belangrijkste punten samengebracht die door de meeste auteurs worden aanvaardt.
Definitie van Martine De Cock:
= “PH verwijst naar de dynamische structuur van eigenschappen die resulteren in uniek en
consistent gedrag”.
• Toevoeging: De wisselwerking met sociale en culturele omgeving speelt hier belangrijke rol
Deze definitie houdt geen rekening met:
• Onderscheid tss leerprocessen en erfelijkheid
• Onderscheid tss hoe iemand is en hoe iemand zich voordoet
• Invloed van omgeving
Definitie van PH is nooit ‘af’
• Het zal nooit volledig het gehele spectrum van PH kunnen omvatten
, Aanverwante begrippen
→ Begrippen die niet verward mogen worden met PH, maar die toch een rol spelen in het verstaan
van wat PH is en in de theorievorming van PH
In DDL worden deze termen niet altijd volgens de hier gehanteerde omschrijvingen gebruikt
• Dit kan leiden tot Babylonische verwarringen
= Door elkaar spreken zonder naar elkaar te luisteren en elkaar niet verstaan
1. Karakter
= Geheel van effectieve, door de wil geordende reactiemogelijkheden van een mens, zoals ze in de
loop van de levensgeschiedenis ontstaan zijn.
• Dit is AANGELEERD
Het gaat hier om de richting van het gedrag:
• Op welke manier zal iemand reageren op bepaalde situatie of spontaan tot handelen komen?
Dit drukt de verworven individualiteit uit
❖ Vb. Emotioneel reageren in discussie, terwijl je vriend rationeel reageert
❖ Vb. Willen praten bij ruzie, terwijl de ander de confrontatie vermijdt en wegloopt
Definitie volgens De Man en Janssens
= “Karakter is datgene wat wij van een persoon ervaren en hoe wij het benoemen”
• Karakter gaat dus over een diep ingeslagen stel eigenschappen
2. Temperament
= Hoe sterk, hoe fel iemand reageert
• Dit is AANGEBOREN
• Het gaat om de kracht waarmee handelingen gesteld worden (dus niet om de richting)
❖ Vb. Emotioneel reageren bij conflict: mild reageren door trilling in stem of kei hard
uitbarsten in tranen
❖ Vb. Rationeel reageren bij conflict: praktische oplossingen zoeken voor conflict, of
uiterst rationeel reageren door ongevoelig te worden voor emoties.
Sterkte v reacties w vooral bepaald door de gedragskenmerken die door aangeboren
reactiepatroon worden bepaald (en onveranderd blijven voor de persoon).
3. Karaktertrek / persoonlijkheidstrek
Trek = samenvattende beschrijving van samengaande geobserveerde gedragingen
• Gaat om continue dimensies (zoals angst, extraversie, …)
• Dit kenmerkt een persoon
• Dit wordt geuit in gedrag (= dus uiterlijk waarneembaar)
• Je kan hier veel (dus ↑ gesitueerd op dimensie) of weinig (dus ↓ gesitueerd) v bevatten
Combinatie van deze trekken:
= Dit vormt het geheel van het karakter
• ‘Gestalt’ = geheel is meer dan de soms van de delen
Mervielde: “Via 3 basiskleuren kan je een oneindig # kleurschakeringen maken. Het hedendaags
onderzoek steunt op een gelijkaardig idee → We zoeken naar fundamentele PH dimensies. We zijn
geïnteresseerd in een zo adequaat mogelijke omschrijving van een PH).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ans-vm. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
77858 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans