Hoofdstuk 7 ............................................................................................................................................... 4
§7.1 – Partieel integreren ..................................................................................................................................... 4
§7.2 – Goniometrische integralen ........................................................................................................................ 7
Extra: Staartdelingen ..................................................................................................................................... 11
§7.4 – Integreren van breuken met behulp van breuksplitsen ........................................................................... 12
§7.5 – Alles door elkaar ...................................................................................................................................... 18
§7.7 – Het benaderen van integralen................................................................................................................. 21
§7.8 – Oneigenlijke integralen ........................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 8 ............................................................................................................................................. 30
§8.1 – Booglengte .............................................................................................................................................. 30
§8.2 – De oppervlakte van een omwentelingslichaam ...................................................................................... 32
§7.1 – PARTIEEL INTEGREREN
Elke regel in het differentiëren heeft een bijpassende regel in het integreren. Zo heeft de
substitutieregel in het integreren de kettingregel. De regel die past bij de productregel is partieel
integreren.
De productregel kennen we en die luidt: [𝑓 ∙ 𝑔]′ = 𝑓 ′ ∙ 𝑔 + 𝑓 ∙ 𝑔′
We kunnen dit herschrijven als:
(𝑓𝑔)′ = 𝑓 ′ 𝑔 + 𝑓𝑔′
𝑓𝑔′ = (𝑓𝑔)′ − 𝑓′𝑔
∫ 𝑓𝑔′ 𝑑𝑥 = ∫(𝑓𝑔)′ 𝑑𝑥 − ∫ 𝑓 ′ 𝑔 𝑑𝑥
∫ 𝑓𝑔′𝑑𝑥 = 𝑓𝑔 − ∫ 𝑓 ′ 𝑔 𝑑𝑥
∫ 𝑓𝑔′ 𝑑𝑥 = 𝑓𝑔 − ∫ 𝑓 ′ 𝑔 𝑑𝑥
Dit laatste noemen we de formule voor partieel integreren.
Calculus duidt dit aan met een andere notatie: ∫ 𝑢 𝑑𝑣 = 𝑢𝑣 − ∫ 𝑣 𝑑𝑢. Daarin staat 𝑢 = 𝑓(𝑥) en 𝑣 =
𝑔(𝑥). De afgeleiden daarvan zijn dus 𝑑𝑢 = 𝑓 ′ (𝑥)𝑑𝑥 en 𝑑𝑣 = 𝑔′ (𝑥)𝑑𝑥. In deze samenvatting wordt de
eerste notatie aangehouden.
Voorbeeld 1:
∫ 𝑥 sin 𝑥 𝑑𝑥
Deze integraal bestaat uit een product van twee functies. We gaan dus partieel integreren. De vraag is
dan welke we kiezen voor 𝑓 en welke voor 𝑔′. Een algemene regel is dat je voor 𝑓 de functie kiest die
makkelijker wordt als je hem differentieert.
𝑓=𝑥 𝑔 = −cos 𝑥
′
𝑓 =1 𝑔′ = sin 𝑥
∫ 𝑥 sin 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑥 ∙ (− cos 𝑥) − ∫ 1 ∙ (− cos 𝑥)𝑑𝑥
= −𝑥 cos 𝑥 + ∫ cos 𝑥 𝑑𝑥
= −𝑥 cos 𝑥 + sin 𝑥 + 𝐶
Voorbeeld 1.a:
∫ 𝑥 cos 𝑥 𝑑𝑥
𝑓=𝑥 𝑔 = sin 𝑥
𝑓′ = 1 𝑔′ = cos 𝑥
∫ 𝑥 cos 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑥 sin 𝑥 − ∫ 1 ∙ sin 𝑥 𝑑𝑥
= 𝑥 sin 𝑥 − − cos 𝑥 + 𝐶
= 𝑥 sin 𝑥 + cos 𝑥 + 𝐶
We kunnen ons antwoord altijd controleren door het opnieuw te differentiëren. Als we dan uitkomen
op hetgeen waar we mee begonnen, dan is het integreren goed gegaan.
Het doel van partieel integreren is om een gemakkelijkere integraal te krijgen dan degene waar we
mee begonnen. Dat is dus ook waarom we de functie voor 𝑓 kiezen die makkelijker wordt met
differentiëren. Achter het integraal-teken komt deze namelijk terug: ∫ 𝑓 ′ 𝑔 𝑑𝑥. Dan is het fijn als 𝑓 ′
iets makkelijks is. Dit geldt zo lang 𝑔′ gemakkelijk geïntegreerd kan worden naar 𝑔.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cdenhollander. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.