Resume
Samenvatting Communicatiewetenschappen II
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting Communicatiewetenschappen II obv slides en notities. Geslaagd in 1e zit met 16/20
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Communicatiewetenschappen IIInhoudsopgave
0 Verhaal in meervoud – inleidende beschouwingen......................................................................................3
1. Verlichting, humanisme en postmodernisme...................................................................................................3
1.1 Moderniteit.................................................................................................................................................3
1.2 Kritische stemmen in/over moderniteit.....................................................................................................4
1.3 Postmoderniteit..........................................................................................................................................4
2. Kritische beschouwingen en permanente in vraagstelling...............................................................................6
Deel 1: Onderzoeksvragen en institutionalisering........................................................................................... 6
1. Kritieken op discipline.......................................................................................................................................6
1.1 Ontwikkelingen in andere en aanverwante disciplines..............................................................................6
1.2 Technologische ontwikkeling.....................................................................................................................7
1.3 Ethische kwesties........................................................................................................................................7
2. Evolutie van een discipline................................................................................................................................7
2.1 Invloed van mens- en maatschappijbeeld/ paradigma..............................................................................8
2.2 Financiële bepalingen.................................................................................................................................9
2.3 Evolutie van een machtsstrijd met andere wetenschappen......................................................................9
3. De institutionalisering van de communicatiewetenschappen in Vlaanderen.................................................11
3.1 Institutionalisering van de wetenschappen.............................................................................................11
3.2 De institutionalisering kent verschillende aanleidingen..........................................................................11
3.3 Ontstaansgeschiedenis communicatiewetenschappen in Vlaanderen...................................................11
Deel 2: De heuristiek van de complexiteit..................................................................................................... 12
1 Pleidooi voor heuristiek van de complexiteit binnen sociale wetenschappen.................................................12
1.1 Complex causaliteitsbegrip......................................................................................................................13
1.2 Einde van dichotomisch denken...............................................................................................................14
1.3 Concepts de départ ipv concept terminus...............................................................................................14
1.4 Geen zelfgenoegzaamheid maar zelfkritiek en -reflectie.........................................................................16
1.5 Morin’s heuristiek van de complexiteit....................................................................................................17
Deel 3: Kritisch paradigma........................................................................................................................... 17
0 Inleiding............................................................................................................................................................17
1 Marxistische benaderingen..............................................................................................................................17
1.1 Elementaire bouwstenen.........................................................................................................................17
1.2 Verschillende invullingen..........................................................................................................................18
1.3 Toegepast op media.................................................................................................................................19
2. Frankfurter Schule...........................................................................................................................................19
3. Politieke economie..........................................................................................................................................20
3.1 Korte geschiedenis....................................................................................................................................20
3.2 Wat is Politieke Economie vd Media (PEM)?...........................................................................................20
3.3 Onderzoeksprogramma politieke economie (Murdock en Golding, ’91)................................................21
3.4 Scholen Politieke Economie.....................................................................................................................22
3.5 Politieke economie: thematiek en evolutie.............................................................................................23
3.6 Vaak bestudeerde concepten binnen PEM:.............................................................................................23
3.7 Politieke economie: kritiek.......................................................................................................................24
4. Cultural Studies...............................................................................................................................................24
4.1 Wat is CS?.................................................................................................................................................24
4.2 Twee paradigma’s.....................................................................................................................................25
, 4.3 CS: twee paradigma’s verenigd in CCCS...................................................................................................27
4.4 Onderzoeksprogramma............................................................................................................................27
4.5 Cultural Studies in relatie tot marxistische benaderingen.......................................................................28
4.6 Cultural studies versus…...........................................................................................................................28
4.7 Stuart Hall’s encoding/decoding model...................................................................................................28
4.8 Du Gay’s Circuit of Culture.......................................................................................................................29
4.9 Cultural Studies: evolutie.........................................................................................................................29
4.10 Cultural studies: kritiek...........................................................................................................................30
5. Enkele nabeschouwingen over CS en PEM......................................................................................................30
5.1 Cultural Studies vs politieke economie....................................................................................................30
5.2 Cultural studies politieke economie als kritische benaderingen .............................................................31
Deel 4: Het communicatieproces ontleed: de boodschap, het medium, de communicator en het publiek.....31
1. Over taal, betekenis en representatie.............................................................................................................31
1.1 Representatie...........................................................................................................................................31
1.2 Betekenis en representatie......................................................................................................................31
1.3 Drie benaderingen....................................................................................................................................32
1.4 Hoe werkt taal? Hoe werkt representatie?..............................................................................................32
1.5 Evolutie constructivistische visie op betekenis........................................................................................33
1.6 Foucault’s visie op taal en betekenis........................................................................................................34
1.7 Van langue discours en discursieve praktijken (Foucault) .......................................................................35
1.8 Vluchtelingen in het nieuws.....................................................................................................................36
2. Communicator en medium..............................................................................................................................37
2.1 Communicator..........................................................................................................................................37
2.2 Het medium..............................................................................................................................................37
2.3 Diffusie en adoptie...................................................................................................................................39
2.4 Technologisch determinisme...................................................................................................................39
2.5 Aanpak mediumstudies............................................................................................................................39
3. Over publieke en publieksstudies....................................................................................................................39
3.1 Hybride en denkbeeldige notie: hét publiek............................................................................................39
3.2 Effectenonderzoek en almacht van de media..........................................................................................41
3.3 Naar een model van beperkte effecten...................................................................................................41
3.4 Publieksonderzoek...................................................................................................................................42
3.5 De stem van de vluchteling......................................................................................................................44
,0 Verhaal in meervoud – inleidende beschouwingen
1. Verlichting, humanisme en postmodernisme
1.1 Moderniteit
1. Historische fase
Moderniteit
o Historische periode vanaf Europese verlichtingsdenken (17 e eeuw) tot jaren ‘80
o Belang van rede (ipv geloof), geloof in maakbaarheid vd maatschappij
o Humanisme: vrijheid, gelijkheid, verbondenheid
o Wereldbeeld verklaard door wetenschap
o Sociologische processen
Secularisering
o einde dominantie religieuze autoriteit
o werd vervangen door rationeel wetenschappelijk denken
Rationalisering: efficiëntie, voorspelbaarheid, controle over proces, berekenbaarheid,..
Kapitalisme: winstmaximalisatie en vrije markt
Industrialisering
o machines om mens en dier te vervangen, technologische ontwikkelingen: bv
staalproductie
Urbanisering
o door industrialisering grootschalige verhuis van landelijk stad
o toename van bevolkingsdichtheid in de steden meer individualisme
Bureaucratisering
o hiërarchische organisatie obv regels, procedures en aanspreekpunten
o onpersoonlijk door gestandaardiseerde procedures die geen uitzonderingen toelaten, bv:
1 min voor de trein vertrekt mag er niemand meer op
o bv: onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer
Democratisering
o inspraak en medezeggenschap
, o parlementair stelsel
o vrijheid van meningsuiting, vrouwenstemrecht,..
Globalisering
o samenlevingen bestaan minder in isolatie
o transnationale productie, handel en consumptie
o personen ook meer mobiel
Consumentisme
o verlangen naar consumptie wordt als positief beschouwd (persoonlijke voldoening)
o materialisme en massaconsumptie
o streven naar een gevoel van vervulling, aangewakkerd door marketing
o middel om status en identiteit uit te drukken
2. Cognitief denkkader
Verlichting en vooruitgangsdenken: klemtoon op universele, rationele en ware kennis
Wetenschap en waarheidsvinding: waarheid leidt tot vrijheid
Grote ideologieën: liberalisme, soc, communisme, christendom, marxisme, democratie en kapitalisme
3. Artistieke stroming
Kritisch en experimenteel
Herdefiniëren van kunst en originaliteit: belang van kleur en vorm
Werkelijkheid vatten in de kern, niet illustreren
Post-impressionisme, expressionisme, kubisme, abstracte kunst (geen verwijziging meer naar
iets),..
Architectuur: functionalistisch, geometrische figuren, platte daken
1.2 Kritische stemmen in/over moderniteit
Rationaliteit heeft ook negatieve consequenties
o sociale ongelijkheden, milieuvervuiling, klimaatopwarming, gewapende conflicten (WO I en
II)
o excessen van kapitalisme
‘De waarheid’ bestaat niet: globalisering en media/ICT stimuleren een reflexieve en
contingente benadering in een gepercipieerde werkelijkheid
Uniformiteit moet plaats maken voor diversiteit en pluraliteit
1.3 Postmoderniteit
1. Historische fase
Reactie tegen modernisme ~ anti-modernisme
Geen onderscheid tussen -isme en -teit: cognitieve en historische/culturele context zijn
verweven
Anti-essentialisme: essentialisme: relatie, betekenis,.. staat vast, bv man kostwinner – vrouw:
thuis
o iets wat nu is, kan morgen anders bekeken worden
2. Denkkader
Einde van het grote verlichtingsdenken, er bestaat geen absolute waarheid
Einde waarheid (Lyotard): we zien de waarheid niet, we maken de waarheid
o waarheid is een aan tijd, plaats en macht gebonden constructie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dw_vub. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73091 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans