INHOUDSTABEL MODULE 1 DEEL 1
PUBLIEKE FINANCIEN IN FUNCTIE VAN HUN WELVAARTSCREATIE
1. Economische probleemstelling publieke financiën BLZ3
- Openbare financien -> doelstelling welvaart
o 5 kenmerken
Centrale actor is de oh (gedragsreactie’s op interventie’s van)
2 stromingen (puclic choice en normatief)
Werkt met modellen
Bestudeert macro en micro effecten
Positieve wetenschap
2. Welvaart, maximale welvaart, gewenste welvaart BLZ5
- BBP als indicator voor welvaart
- BBP geen goede indicator voor welvaart, enkel marktgebasseerde productie
Vervangers BBP:
o Better life index (brengt meerdere dimensie’s in kaart, zoals huisvesting,
onderwijs, luchtvervuiling, klimaat en levensverwachting)
o IDEW (duurzaamheid wordt meer in rekening gehouden, brengt kosten en
baten van eco act in kaart (ongelijkheid, milieuverontreiniging vb)
o HDI (onderwijs, levensverwachting en inkomen per capita)
o IEBW (welvaart mulitdimensionaal en hangt af van mon en niet mon
factoren)
- Oneconomische groei (5)
- Doel openbare financien: oh die welvaart behelpt met beperkte middelen door
middel van subs, belastingen en regulatie
- Wat is maximale welvaart?
o pareto frontier/nutsmogelijkhedencurve
o totale welvaart maar andere uitkomsten voor de 2 personen
o onderliggende waarde-oordelen (3)
- Wat is gewenste verdeling van de welvaart?
o Sociale welvaartsfunctie’s (wat willen de agenten zelf van verdeling)
o Totale nut maar andere uitkomsten
o Vorm hangt af van ongelijkheidsaversie (utilitaristisch of rawl benadering)
- 1e welvaartstheorema (oh niet nodig, marktwerking onder perf concurrentie)
- 2e welvaartstheorema (vooraf pers rijkdom verdelen door oh kan elke par eff
uitkomst bereikt worden via perf, universele competitie
3. Welvaartscreatie door de overheid ingeval van marktfaling BLZ10
- 7 situaties van marktfalen
- 3 manieren om op te treden als oh (regulatie, aanbieder, prijsvorming)
4. Niet-marktfalen (overheid functioneert niet goed)
- Te grote inefficiente overheid -> hoge kostprijs, hoge fiscale druk
- Overheid heeft monopolie die politiek gestuurd is
- Te traag innoveren
1
, 5. Sturende fiscaliteit BLZ15
- Gedrag sturen, inkomen genereren en herverdelende werking
- Vergroening verkeersbelasting op personenvervoer
o (jaarlijke verkeersbelasting en belasting op inverkeersstelling)
Invoering kilometerheffing op professioneel vervoer (meer dan 3,5 ton)
- Fiscaliteit kan ook welvaarsverlagend werken
o Oswald effect
o Registratierechten (belastingen bij aankoop huis)
LOCK IN EFFECT
INHOUDSTABEL MODULE 1 DEEL 2
TWEEDE WELVAARTSTHEOREMA IN PRAKTIJK
WAAROM DIENEN WE INKOMENS TE HERVERDELEN?
WAARUIT BLIJKT HERVERDELING IN DE GRAFIEK VAN DE LORENZ CURVE?
Inkomensverdeling en verdeling fiscale lasten
Waarom herverdelen?
o Primaire inkomenherverdeling (inzetbaarheid van talent, sociaal milieu, leefti)
o Secundaire inkomensherverdeling (overheid via: belasting, gratis g&d, …)
Welke inkomens zijn van belang?
o Belastbaar inkomen en dan beschikbaar inkomen
Maatstaven van inkomensverdeling
o Centrum en spreidingmaten
Gemiddelde: beïnvloedt door extreme waarden
Scheefheid: rechtsscheef (inkomenscat en aandeel gezinnen)
Mediaan: toont spreiding niet aan
o Decielenverdeling
Elke groep 10% van de bevolking
Inkomensgrenzen niet vast, eerst rangschikken van laag -> hoog
Aandeel inkomen lager is dan aandeel bevolking: ongelijkheid
Basis voor Lorenz en gini
o Lorenz-curve
Grafische voorstelling van decielenverdeling
Aandeel gezinnen (horizontal) en aandeel inkomens (vertical)
Diagonal: perfecte gelijkheid!
Gini berekenen: gele zone / oppervlakte onder diagonaal
Kan enkel gebruikt worden als ze niet snijden
o Gini-coëfficient
0 totale gelijkheid en 1 totale ongelijkheid
Numerieke maatstaf voor ongelijkheid in inkomens
Maatstaven van herverdeling
o Redistribution R (Reynolds-Smolensky): Gb (gini voor) -Ga (gini na)
2
, o Grafisch in lorenz curve
Wat is bepalend voor het niveau van herverding via de fiscaliteit?
o Gemiddeld tarief (t) (betaalde belasting in verhouding tot het inkomen)
o Progressiviteit (P)
zien in een tabel
Kakwani-index -> P= C-Gb (gini van de verdeling van de belastingen –
gini voor de belastingen)
o Wat kan progressiviteit verminderen?
Belastingvermindering (vb. Renovaties, dienstencheques)
Belastingkrediet
Aftrekbare uitgaven (vb. onderhoudsuitkering)
Hogere inkomens profiteren ervan
Vb. Aanvullende personenbelasting topt progressiviteit af
(lagere aanvulling bij rijkere gemeenten + belasting onroer
voorheffing lager in rijkere gemeenten)
Hoe herverdelend is het tax benefit systeem in concreto?
o Voordelen en uitgaven TB system (netto-voordeel)
Alle landen onder nul
Sterke financiering via belastingen, sterke herverdelng via pensioenen
o Hoogste kwantiel: veel uitgaven; laagste kwantiel: veel inkomsten! (belgie een
van de hoogste in de benefits, geven veel aan de laagste inkomens)
o Afschaffen TB: gini omhoog (ongelijker)
Herverdelen indirecte belastingen ook? JA
o BTW -> progressief als regressief
o Accijnzen -> regressief
Herverdelen we ook via uitgaven?
o Omvang uitgaven -> voor de armeren
o Pensioenhervorming- -> voor niemand
o Family benefits -> voor iedereen
o Subsidie’s -> voor de armeren
o Effectiviteit van een OH -> voor de armeren
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sophievanhoornweder. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.