H1: Kwaliteit
Begrippen
Evolutie:
- Pre-industriële fase: kleinschaligheid, direct contact tussen fabrikant en opdrachtgever
Geproduceerde eindproduct -> waarborgzegel
- Industriële fase: meer gespecialiseerd, 100% inspectie = alles werd gecontroleerd
onderscheid goede en slechte producten
- Na 1945: streven naar een kwaliteit -> gebruik maken van steekproeven
- Jaren ’60: productieprocessen in een procesmodel
- Jaren ’80: kwaliteitsbeleid uitwerken adhv kwaliteitssystemen
ISO-norm 8402 (1994) -> kwaliteit = geheel van kenmerken en eigenschappen van een
product of dienst dat bijdraagt tot het vermogen ervan om te voldoen aan een gegeven
behoefte
Kwaliteit benaderen vanuit 5 invalshoeken:
- Als consument
- Als producent
- Als waardebenadering
- Als productbenadering
- Als ideaalbeeld
Kwaliteit beoordelen vanuit 2 standpunten:
Consument
Kwaliteit product = functie, levensduur, kosten, lay-out, service,…
Kwaliteit dienst = stiptheid, betrouwbaarheid, vriendelijkheid, …
afh. van doel/ behoefte in vergelijking met prijs (waardebenadering)
Geschiktheid voor gebruik = ‘fitness for use’ (Juran)
Leverancier/ producent
Hoe meer eigenschappen voldoen aan de wensen consument hogere kwaliteit
Kwaliteit moet meetbaar zijn vastleggen in normen
Normen gebaseerd op:
- Wensen van de klant
- Wensen van de onderneming (winst, fouten voorkomen)
- Eisen van de overheid (voedselveiligheid)
Indien goed product/dienst blijvend op de markt aanbieden tegen aanvaardbare prijs op
juiste tijd en plaats, met een bepaalde continuïteit systematische kwaliteitszorg nodig
Kwaliteitszorg
ISO 9000 -> kwaliteitszorg = aspect van de totale managementfunctie dat bepalend is voor
het vaststellen en ten uitvoer brengen van het kwaliteitsbeleid
= op een beheerste manier voldoen aan de wensen van de klant + kans op fouten en
gevolgen ervan beheersen
,Kwaliteitszorg -> gebruik maken van managementsysteem, via:
- Kwaliteitsplanning
- Kwaliteitsbeheersing
- Kwaliteitsverbetering
- Kwaliteitsborging
Kwaliteit op gewenste niveau brengen en onderhouden Integrale Kwaliteitszorg (IKZ) =
Total Quality managent (TQM)
- Van toepassing op alle personeelsleden, verrichtingen en aspecten
- Taak van de directie
- Tal van activiteiten nodig om juiste kwaliteit te realiseren => kwaliteitszorg
- Kwaliteit = systematische zorg -> via processen
Totale kwaliteitszorg omvat: beheersing activiteiten, voortdurende kwaliteitsverbetering
tegen lagere kosten, preventie klachten en storingen, opleiding personeel, kritische houding
tov eigen resultaten
Taak directie: leiding geven aan kwaliteitszorg, middelen beschikbaar stellen, erop toezien
dat uiteindelijke resultaat het verwachte resultaat is
Kwaliteitszorg -> participatie van iedereen + nakomen van verplichtingen
Kwaliteitsbeheersing
= Quality Control (QC)
= handhaven van een gewenst kwaliteitsniveau
Streven naar bepaald niveau -> indien niet bereikt -> acties ondernemen
Kwaliteitsverbetering
controleren van de actie die het niveau verhoogt
Beheersactiviteit
Doel: voorkomen van (herhaling van) fouten, oorzaken problemen wegnemen
Veel goedkoper!
Eindigt nooit -> altijd ruimte voor verbetering
Kwaliteitsborging
Volgens ISO 9000 = geheel van alle geplande en systematische acties, nodig om in voldoende
mate het vertrouwen te geven dat een product/ dienst voldoet aan de gestelde
kwaliteitseisen
‘borging’ iets vastleggen, zeker stellen, gemakkelijk te controleren (bv. in
kwaliteitshandboek)
Vroeger via inspecties/ keuring
nu: onvoldoende systematische en planmatige aanpak
ontwikkeling kwaliteitssysteem
,Kwaliteitsverbeteringstechnieken
In functie van kwaliteitszorg -> kwaliteit meten
inventaris maken van klachten en oorzaken opsporen
oorzaken en problemen voorstellen adhv voorstellingstechnieken
1. Gestructureerd problemen oplossen
Via PDCA-cyclus of DEMING wiel
verbeteringsspiraal doorlopen (ontwikkeld door Deming)
via PDCA-cyclus
PDCA = Plan, Do, Check, Act
1) Plan: proces bestuderen -> plan maken om problemen
om te lossen
Doel bepalen, koers uitzetten, keuze van middelen,
bepalen wie wat op zich neemt
2) Do: plan wordt uitgevoerd
3) Check: vergelijken of resultaten gelijk lopen met wat er
was vooropgesteld
4) Act: bij afwijkingen worden er maatregelen genomen, of bijsturen van resultaten
om het nog te bereiken
Kaizen = continous improvement
gebaseerd op PDCA-wiel
verbeteren en innoveren staan centraal
Gebaseerd op 3 principes:
- De demingcirkel: Plan, Do, Check, Act
- Werken op basis van regelkring: meten van deelprocessen en terugkoppeling
adhv checklist
- Kwaliteitskringen: kleine groep mensen uit dezelfde afdeling -> samenkomen
om kwaliteitsproblemen op te sporen, analyseren, oplossen
2. Probleemanalyse: van probleemherkenning tot oplossing
Voorstellingstechnieken grafische voorstelling met weergave van de
meetgegevens
Pareto-analyse
Inventaris maken van problemen -> inzicht in soort en aantal problemen
Pareto-analyse = 20-80 regel => 80% van de gevolgen is afkomstig van 20% van
de oorzaken
uitvoering:
- Tabel met aantal fouten per soort
- Berekening percentage per foutsoort
- Percentages cumuleren
- Cumulatieve frequentie in grafiek
, Gewogen Pareto -> houdt ook rekening met tijd en kosten om fout op te heffen
prioriteitenindex = PI = (a x b x c )/ (d x e)
Met a = aantal fout
b = kosten per fout
c = geschat % fouten
d = geschatte oplossingstijd
e = geschatte kosten/ geldigheidsduur
Visgraatanalyse
= Ishikawa-diagram
verschillende oorzaken van een
probleem vaststellen
oorzaak-gevolg diagram
Hoofdpijl -> gericht op probleem of
verbeterdoel
Diagonalen -> belangrijkste foutoorzaken
Kleinere pijlen -> geven deelfactoren aan
4M-methode: oorzaken van probleem worden bekeken vanuit 4 invalshoeken:
- Mensen (alle menselijke aspecten)
- Methoden (alle handelswijzen)
- Materiaal (alles wat bewerkt/ verwerkt wordt)
- Materieel/machine
Soms uitbreiding naar 5M of 6M (management en milieu)
Nadeel: geeft geen antwoord op wat de werkelijke oorzaak is