Jolien De Vos Zakenrecht
ZAKENRECHT
HOOFDSTUK 1: HOE RECHTSPRAAK EN RECHTSLEER OPZOEKEN
1. JURIDISCHE VERWIJZINGEN EN AFKORTINGEN: V&A
1.1. JURIDISCHE REFERENTIE: WETGEVING
• Wetboeken – courante wetgeving:
o Vaste afkorting
§ Burgerlijk Wetboek: BW
§ Nieuw Burgerlijk Wetboek: NBW
§ Hypotheekwet: Hyp.W.
• Vb. artikel 1382, lid 1 BW
• Nieuwe wetten of niet-courante wetten
o Bv. Wet 22 april 2003 tot wijziging van enkele bepalingen van het Burgerlijk Wetboek in
verband met het erfrecht van de langstlevende echtgenote, BS 22 mei 2003
1.2. JURIDISCHE REFERENTIE: RECHTSPRAAK
• Verplichte vermeldingen
o Afkorting rechtbank (met plaatsnaam, indien meerdere gerechtelijke ressorten bestaan)
+ datum uitspraak, voluit geschreven
o Vindplaats in cursief + jaargang tijdschrift
o Pagina
o Evt. noot gevolgd door initialen en naam auteur
o Afsluiten met punt
Gent 15 februari 1994, RW 1996-97, 887.
• Vaste afkortingen
o Vrederechter: Vred.
o Politierechtbank: Pol.
o Rechtbank van eerste aanleg, burgerlijke kamer: Rb.
o Correctionele rechtbank: Corr.
o Rechtbank van koophandel: Kh. – ondernemingsrechtbank: Orb.
§ Afdeling tussen haakjes vermelden (afd. Sint-Niklaas)
o Voorzitter: Voorz.
o Kort geding: KG
o Hof van beroep: enkel plaats waar het arrest is geveld: Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent,
Luik
o Hof van Cassatie: Cass.
o Raad van State: RvS
1
,Jolien De Vos Zakenrecht
1.3. JURIDISCHE REFERENTIE: RECHTSLEER
• Verplichte vermeldingen bij rechtsleer in tijdschriften:
1. Familienaam auteur in hoofdletters
2. Initialen van voornaam auteur
3. Volledige titel van de bijdrage tussen aanhalingstekens
4. Afkorting titel tijdschrift cursief of onderlijnd + jaargang
5. Eventueel nr. of afl. van het tijdschrift
6. Begin- en eindpagina van de bijdrage
7. Afsluiten met punt.
VOLCKAERT, E., “Minnelijke ontbinding compromis” , NJW 2008, 197-202.
• Verplichte vermeldingen bij rechtsleer in boeken:
1. Familienaam auteur in hoofdletters
2. Initialen van voornaam auteur
3. Volledige titel van het boek cursief
4. Plaats waar het boek is uitgegeven
5. Naam uitgever
6. Jaar uitgave
7. Totaal aantal pagina’s of (afsluiten met p) of enkel toepasselijke pagina’s + afsluiten met punt.
ROODHOOFT, J., Praktisch Burgerlijk Recht, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2011, 180 p
ROODHOOFT, J., Praktisch Burgerlijk Recht, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2011, 7 - 13.
1.4. JURIDISCHE REFERENTIE: TIPS
• Zowel online bron als gedrukte bron
o => gebruik meest betrouwbare publicatie (= meestal gedrukte)
§ Bv. vonnis rechtbank eerste aanleg Gent 23 april 1997
§ Gevonden in de databank of Jurisquare
• => toch verwijzen alsof het gedrukt tijdschrift is dat je raadpleegde
Rb. Gent 23 april 1997, RW 1999-2000, 329.
• Voor wetgeving
o Artikelnr. En wet of wetboek vermelden is voldoende, ookal is het gevonden via google of
jura.
§ Art. 1382 BW www.jura.be
o Verwijzen naar Vastgoedwetboek, codex, databank of site is overbodig
§ LOCKEFEER, D., Vastgoedwetboek, 2018-2019, 1325 p.
o Voor weinig gebruikte of nieuwe wetgeving verwijzen naar primaire bron, nl. Belgisch
Staatsblad
§ Bv. KB ivm. grenzen loonbeslag
KB 13 december 2012 tot uitvoering van art. 1409, §2, van het Gerechtelijk
Wetboek, BS 19 december 2012 (ed. 2)
• Voorbeelden:
o art. 19 Hyp.W. en niet art. 19 BW/Hyp.W.
o art. 19 volstaat niet, er zijn veel wetten met art. 19
o art. 19, 3° is niet hetzelfde als art. 19, derde lid
2
,Jolien De Vos Zakenrecht
§ lid = alinea in een artikel
§ 1° of § = letterlijk over te nemen als dit zo in artikel staat
1.5. OPLOSSING OEFENINGEN VERWIJZING OPSTELLEN VAN RECHTSPRAAK
• Voorbeeld 1
o Vred. Westerlo 5 maart 1999, RW 2002-03, 952.
• Voorbeeld 2
o Antwerpen 25 november 2002, NJW 2003, 628.
• Voorbeeld 3
o Gent 1 maart 2012, TGR 2012, 252.
• Voorbeeld 4
o Rb. Oost-Vlaanderen (afd. Dendermonde) 12 mei 2016, TBBR 2016, 523.
• Voorbeeld 5
o Cass. 24 maart 2016, TBO 2016, 549.
HOOFDSTUK 2: INLEIDENDE BEGRIPPEN VAN ZAKENRECHT
1. SITUERING VAN ZAKENRECHT IN HET RECHT EN WETGEVINGSBRONNEN VAN
ZAKENRECHT
• Privaat recht
o Handelsrecht/ondernemingsrecht
o Burgerlijk recht
A. Personen- en familierecht
B. Vermogensrecht
• Intellectuele rechten
• Vorderingsrechten
o Verbintenissen
o Schuldvorderingen
• Zakelijke rechten
o Zakelijke rechten
o Zakelijke zekerheden
1.1. INHOUD VERMOGENSRECHT
1. Intellectuele rechten
2. Vorderingsrechten (= persoonlijke rechten)
o Geven recht op een prestatie door 1 iemand
o Alleen tegenstelbaar t.o.v. contractspartij
§ Bv. huur
o Verbintenissen en schuldvorderingen
3. Zakelijke rechten
o Geeft directe heerschappij over een zaak
o Tegenstelbaar t.o.v. iedereen (publiciteit)
o Is beperkt in aantal! Numerus clasus-beginsel
o Zakelijke rechten en zakelijke zekerheden
3
,Jolien De Vos Zakenrecht
1.2. INHOUD ZAKENRECHT
1. Het eigendomsrecht
o = algemene bevoegdheid (gebruik, genot, beschikken)
2. Andere zakelijke rechten => vruchtgebruik, erfdienstbaarheden, erfpacht, opstalrecht
o Aantal zakelijke rechten is beperkt = numerus claususbeginsel
§ Cass. Rechtspraak: “toelating tot bouwen met verzaking aan recht van natrekking”
= opstalrecht
o Is afsplitsing van het eigendomsrecht
3. Zakelijke zekerheden
o Voorrecht, hypotheek, pand
1.3. BRONNEN VAN ZAKENRECHT
1.3.1. BURGERLIJK WETBOEK
• Boek II: Goederen en verschillende beperkingen van de eigendom
o Volledig: goederen, eigendomsrecht, VG en EFD
• Boek III: Op welke wijze eigendom verkregen wordt
o art. 815 BW
o regels over verjaring
o Hypotheekwet: zakelijke zekerheden
• Vanaf 1/9/2021: Boek 3 => Goederenrecht in Nieuw Burgerlijk Wetboek
1.3.2. GERECHTELIJK WETBOEK
• => Bezitsvorderingen
1.3.3. VELDWETBOEK
• => Erfdienstbaarheden (naar NBW)
1.3.4. GRONDWET
• => Recht op vergoeding bij onteigening
1.3.5. WET OVER RECHT VAN ERFPACHT
• => naar NBW
1.3.6. WET OVER RECHT VAN OPSTAL
• => naar NBW
1.4. EUROPESE WETGEVING
• EVRM = bescherming van eigendom in aanvullend protocol
4
, Jolien De Vos Zakenrecht
2. PUBLICITEIT VIA KANTOOR RECHTSZEKERHEID
2.1. DE AAPD
• AAPD (Algemene Administratieve Patrimonium Documentatie) =
o Een staatsinstelling
o Houdt registers bij i.v.m. zakelijke rechten en zekerheden
o Om tegenstelbaarheid aan derden te bekomen
• Belangrijk kantoor voor vastgoed!
• Er zijn 3 formaliteiten:
o De overschrijving
§ De inhoud van de authentieke akte wordt volledig overgeschreven in het register
van overschrijvingen
• Vooral om na te kijken wie de eigenaar is van een ORG
o De inschrijving
§ Een borderel van een authentiek akte wordt overgenomen in het register van
inschrijvingen (geldt 30 jaar)
• Info voorrechten en hypotheken
o De kantmelding of randmelding
§ Wijzigingen die zich voordoen m.b.t. akten die zijn over- of ingeschreven
• Bv. vordering tot nietigverklaring van verkoop
• Er zijn 4 registers:
o Register van overschrijvingen
§ Bevat:
• Overeenkomsten tot aanwijzing van zakelijk recht
• Overdracht tussen levenden (bv. verkoop)
• Statuten van mede-eigendom (= appartementen)
• Huurovereenkomsten van meer dan 9 jaar
• Akten van verdeling van nalatenschap
§ Aktes worden volledig overgenomen
o Register van inschrijvingen
§ Vermeldt hypotheken en voorrechten
§ Enkel borderel wordt overgenomen
o Register van neerleggingen
§ Alle aktes die worden aangeboden worden hier chronologisch vermeld
§ Belangrijk voor prioriteitsregel:
• Als op dezelfde dag 2 aktes voor hetzelfde ORG worden neergelegd, dan
heeft de akte die eerst vermeld wordt in het register voorrang
(uitz. Hypotheken: zelfde rang)
o Register van de titularissen van onroerende zakelijke rechten
§ Alfabetische rangschikking voor alle aktes die werden aangeboden (om te kunnen
opzoeken)
5
