1. Wat is sociale psychologie
Onafhankelijkheid brein en geest
Je brein en geest zijn in principe hetzelfde, want zonder brein heb je geen gedachten/geest
Een bewustzijn (weten wat er zowel zintuiglijk als denkend, voelend in je omgaat) kan niet
zonder brein
Wat is een out-of-body experience (near death)/ ervaring van lichaamsuittreding
verschijnsel waarbij een persoon het gevoel heeft dat hij uit zijn lichaam treedt en van een
afstand naar zichzelf kijkt.
Een out-of-body experience zegt iets over hoe ons brein werkt, ons brein creëert de constante
illusie van oriëntering.
Wanneer er iets raar gebeurt (net voor iemand (bijna) sterft) raakt het mechanisme in de war en
krijg je een out-of-body experience
Is er een maker van de geest of is dit blindelings geëvolueerd
Volgens de wetenschap is de geest geëvolueerd door een natuurlijke evolutie
hadden onze (dierlijke) voorouders menselijke capaciteiten
Van alle dieren is de mens het meest sociale dier, leven in groep is veel voordeliger want je kan
een hele boel zaken beter samen doen dan alleen.
Er komt veel kijken bij het leven in groep (conflicten, bewaken, probleem oplossen…), dit vergt
verschillende cognitieve processen (daarom is het menselijke brein zo groot)
Uiteindelijk is maar 1 menselijke (sociale) groep blijven bestaan en geëvolueerd -> als je beter
samen werkt in je groep dan een andere groep, dan gaat die groep “ten onder”
Sociaal zijn heeft ook een negatieve kant, je gaat je vijandiger opstellen tegenover andere
“vreemde” groepen (door vooroordelen: ze gaan stelen…)
Sociale dieren
Er zijn ook sociale dieren zoals (mens)apen, vogels…
Ze hebben sociale capaciteiten/inzichten die hun helpen te overleven
Waarom worden mensen in nood soms niet geholpen
Gedeelde verantwoordelijkheid is de reden waarom mensen in groepen soms niet ingrijpen in
situatie van nood
Als tien personen toe kijken op een gewonde dan voel je je onbewust maar voor één tiende
verantwoordelijk
Waarom sluiten mensen zich bij een “cult”/groepering
Ze willen ergens bij horen omdat ze zich soms buitengesloten voelen in een samenleving
Die cult of groepering wordt hun voorgesteld als een ideale wereld, iets waar ze veel gelukkiger
zouden zijn. Ergens waar ze “afgesloten” leven
Eens dat je erin zit, zit je in een bubbel. Er wordt daar voor jou gedacht maar zolang je je goed
voelt zal je blijven
Voorbeeld: sekteleider Jim Jones, IS…
,Sociale invloed
Woorden, acties, aanwezigheid van mensen hebben een effect op onze gedachten, gevoelens,
attitude en gedrag
We kunnen sociaal beïnvloed worden door journalisten, experten en sociale critici
Mensen zijn niet altijd bewust waarom ze iets denken of doen
Sociale psychologie
Het wetenschappelijk onderzoek van de manier waarop mensen hun gedachten, gevoelens en
acties beïnvloed worden door werkelijke mensen of de illusie van mensen
Wij kunnen rechtstreeks door mensen beïnvloed worden
We kunnen ook onrechtstreek beïnvloed worden door mensen, via culturele waarden/symbolen
Andere sociale wetenschappen
Sociale psychologie is anders dan andere sociale wetenschappen omdat er niet uitgegaan wordt
van de objectieve werkelijkheid
Sociale psychologie gaat uit van de werkelijkheid die mens zelf construeert, om zo ook het
gedrag beter te kunnen verstaan.
Sociologie gaat kijken naar instelling, de wet, samenlevingen en maatschappelijke historische
feiten
Persoonlijkheidspsychologie legt meer de nadruk op de persoonlijke verschillen
Kracht van de situatie
Er wordt teveel gekeken naar de individu en te weinig naar de situatie waarin mensen ageren
Dit is de fundamentele attributiefout
Mensen gaan veel meer samenwerken bij een gemeenschapsspel of situatie dan bij een
competitieve spel/situatie
De invloed van de situatie is meer beduidend dan die van het individu
Waar komen constructen vandaan
Wanneer mensen interpreteren moeten ze zich goed voelen bij de interpretatie, het moet in hun
eigen belang zijn. Het is wel belangrijk dat het zo accuraat mogelijk is
Onze reputatie moet zo positief mogelijk zijn, volgens de evolutionaire psychologie heeft dit te
maken met sociale reputatie. Als iemand een goeie reputatie heeft binnen een sociale groep is
die minder vatbaar voor uitsluiting (In de evolutie gaan dieren dood door uitsluiting)
Narcisten/psychopaten hebben geen last van hun slechte reputaties, omdat ze elke keer
van groep wisselen wanneer ze voelen dat hun reputatie slechter wordt
Wanneer je jezelf te positief ziet dan kan dat leiden tot een misvormde
realiteit/opgeblazen zelfbeeld
Het brein wilt zich goed voelen en er mooi uitkomen, maar het brein moet ook accuraat te zijn
om zo accurate voorspelling te maken (om te overleven (ook op sociaal vlak)
Dit kan tot problemen leiden omdat we niet altijd alle informatie krijgen
Soms hebben we verwachtingen die we zelf laten uitkomen omdat we ons zozeer
gedragen (vb. ik denk dat iemand mij niet mag dus ik laat ze vallen). Dit noemt de self
fulfilling profecy
sociale problemen
, Een van de motieven om aan sociaal onderzoek te doen is de nieuwsgierigheid naar het
probleem, en eventueel die sociale problemen proberen op te lossen
Veel klassieke studies werden gedreven door deze motieven (vb. kitty genovese -> bystander
effect)
2. Hoe onderzoeken sociale psychologen
, Sociale psychologie is een empirische wetenschap
Empirisch betekent op basis van observaties uit ons leven, volkswijsheden en ervaringen
Hindsight bias
Hindsight bias is het ‘ik wist het allang fenomeen’
Dit is de wijsheid achteraf waarbij iemand een gebeurtenis uit het verleden volstrekt
verklaarbaar en logisch vindt
Maar op basis van de feite had dit vooraf amper tot niet voorspeld kunnen worden
Hypothesen en theorieën formuleren
We beginnen een onderzoek met een onderzoeksvraag en een hypothese
Dit doen we zodat we ons onderzoek kunnen aflijnen, zodat we weten wat we moeten doen
en wat we willen weten
Bij hypothesen kun je inspiratie halen uit oudere theorieën en onderzoeken
Wetenschap is oplopen, en mensen maken vaak hypotheses gebaseerd op voorgaande
theorieën en onderzoeken
Je kunt hypotheses ook baseren op persoonlijke observaties
Onderzoeksmethoden
Observaties doen: het fenomeen beschrijven
Correlaties: in de observaties kijken naar verbanden tussen verschillende variabelen
Experimenteren: om meer te weten over de causaliteit (verband tussen oorzaak en gevolg)
De observatie van een fenomeen
De observationele methode impliceert systematische observatie en metingen van gedrag
Etnografie is een observatiemethode om een groep of cultuur te bestuderen en te begrijpen
Ze doen aan participerende observatie: de observator voegt zich bij de groep zonder iets aan
hun werking te veranderen
Er is veel werk aan observeren, je moet afspreken wat je gaat bestuderen, criteria opstellen en
hoe je dat gaat indelen in codes.
Archieven onderzoeken is het analyseren en observeren van documenten
De beperkingen van de observatiemethoden zijn dat bepaalde gedragingen moeilijk te
beoordelen zijn, het is beperkt tot 1 groep en je weet het mechanisme niet van waarom
bepaalde dingen gebeuren
de correlatie methode