Sociaal recht
Deel 1: inleiding
Hoofdstuk 1: Wat is sociale wetgeving eigenlijk?
Sociale wetgeving: wat valt daar allemaal onder?
Voorbeelden van studenten?
- Arbeidsovereenkomsten (on)bepaalde duur, de verplichtingen,…
- Ziekteverlof
- Sociale zekerheid (=vangnet voor mensen die niet kunnen werken op een bepaald
moment in hun leven)
Een kleine historische noot
Filmfragment Daems
- Het tijdsbeeld: wat valt je op?
Er was kinderarbeid, zwangere vrouwen werden niet beschermd en moesten direct
werken na hun bevalling. Op het einde van de 19de eeuw hebben ze dit laten
veranderen.
De werknemer is heel erg beschermd in het sociaal recht. Ook de belangen van de
werkgever worden beschermd.
- Noteer tijdens het fragment toestanden waarvan je denkt dat ze ondertussen
voorwerp zijn van sociale wetgeving
o Kinderarbeid + leerplicht
o Ontslagbescherming
o Werkgever die boete geeft aan werknemer vanwege slecht gedrag wordt
niet meer zo gedaan
1.1 Voorwerp van sociaal recht
Verschil tussen de arbeiders en de burgerij: huidige wettelijke opsplitsing arbeiders –
bedienden – zelfstandigen
Kinderarbeid: principieel wettelijk verbod. Wettelijke leerplicht
Gevaarlijke arbeid: wettelijk zeer gereglementeerd
Relatie WG-WN: wettelijk wederzijds respect vereist. Regeling ivm ongewenste seksuele
intimiteiten. Geen loon als straf: wettelijk principieel verboden. Ontslag na 30 jaar dienst:
wettelijk enkel mogelijk mits vergoeding of termijn. Met 4 personen samen op 1 WC:
Wetgeving ivm privacy,..
1.2 Gemeenschappelijke kenmerken
- Bijzonder doel:
o Bescherming van belangen van de werknemers
Pestgedrag op werk
Ongewenste seksuele intimiteit
o Bevorderen van hun welzijn
- Basisbeginsel: werknemer is zwakste partij
- Beschermingswetten voor tijdens de arbeid (arbeidsrecht) en sociale
verzekeringswetten als arbeid wegvalt (sociale zekerheidsrecht)
o Men verzekert dat door een uitkering te bieden voor men die ziek is, naar
de rechtbank moet, je bevalt,…
- Sociale wetgeving omvat dus:
o Arbeidsrecht
, o Socialezekerheidsrecht
o Aangevuld met het recht inzake minimumvoorzieningen: niet in deze
cursus
1.3 Definities
- Arbeidsrecht: geheel van rechtsregels dat verhoudingen regelt tussen werkgevers
en werknemers
o Individueel: relatie tussen één werkgever en één werknemer
o Collectief: relatie tussen werknemersorganisaties/vakbonden en
werkgeversorganisaties heel complex
Sociaal overleg: proberen om op een akkoord te komen en dat noemen ze
een collectief arbeidsovereenkomst
- Sociale zekerheid: geheel van sociale voorzieningen, om vervangingsinkomen te
voorzien voor zij die niet meer kunnen of mogen werken of bij te dragen in
bijkomende kosten aan zij die kosten niet zelf kunnen dragen.
1.4 Overzicht
- Algemene bepalingen en soorten AO
- Inhoud van de AO
- Uitvoering van de AO
- Schorsing van de AO
- Jaarlijkse vakantie
- Einde van de AO
- Reglementering van de arbeid
Sociale zekerheid: 7 “risico’s” 7 takken van sociale zekerheid voor WN:
Sociaal statuut van de zelfstandige en ambtenaren vallen niet onder deze cursus.
,Hoofdstuk 2 Bronnen van sociale wetgeving
- Internationale rechtsbronnen
o Bilaterale en multilaterale verdragen
o Raad van Europa: Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
o Europese Unie: Hiërarchie
Verordeningen: Rechtstreekse uitwerking in alle lidstaten
Richtlijnen: verplichte omzetting in nationale wetgeving
Beslissingen: rechtstreekse toepassing op welbepaalde
bestemmelingen
Aanbevelingen: binden de lidstaten niet
Adviezen
- Nationale rechtsbronnen
o Artikel 23 van de GW (directe werking)
o Wetten en decreten
o Koninklijke en ministeriële besluiten
o Rechtspraak en rechtsleer
o Individuele en collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s)
o Het arbeidsreglement
o Het gebruik
2.1 Het arbeidsreglement
- Wat: schriftelijke uiteenzetting van de arbeidsvoorwaarden in de onderneming
Vb. KDG: wie is uw contactpersoon, waar liggen de krijtjes, hoe werkt Canvas, hoe
kunnen we ons inloggen, waar mag er gerookt worden…
- Maakt deel uit van de rechten en plichten van de werkgever en werknemer
- Voorbeeld: roken op het werk
- Recenter voorbeeld in de actualiteit?
2.2 De CAO en het belang van de sociale partners
- Sociale wetgeving komt niet alleen tot stand in de schoot van het parlement en de
regering maar ook en vooral na sociaal overleg tussen sociale partners
- Wie zijn de sociale partners
Zie afbeeldingen dia 6: vakbondslieden die betogen. Ze zijn gegroepeerd in 3
zuilen: de katholieke zuilen, de socialistische zuil, de liberale zuil (progressiever in
ethische standpunten). Vanuit deze zuilen zijn politieke partijen ontstaan en
vakbonden.
Grootste vakbond is ACV.
ACLVB is de kleinste. Dit is niet toevallig blauw. Dit is de minst scherpste vakbond
2.3 Werkgeverorganisaties
Professionele zijn rond een bepaalde bedrijfssector georganiseerd.
Vb. Boerenbond (voor boeren), Assuralia (verzekeringswerkgeversorganisatie), febelfin
(banksector)
Zo heeft elke sector zijn professionele werkgeversorganisatie.
Interprofessionele belangen worden vertegenwoordigd op Vlaams niveau (VOKA)
, 2.4 Bronnen van sociale wetgeving: de CAO
Achtergrond: 1134 BW: nuance!
Wat: een akkoord dat gesloten wordt tussen een of meer werknemersorganisaties ( bv.
ABVV-ACLVB-ACV) en een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties ( bv. Assuralia-
Febelfin) , (art. 5 CAO-wet)
Vb. De 3 vakbonden sluiten een overeenkomst om te zeggen dat de lonen over heel de
sector 1.2% stijgt.
Inhoud: de relaties tussen WG en WN, en de rechten en plichten van de partijen.
- Loonvoorwaarden: minimumloon/overloon/maaltijdcheques/eindejaarspremie
- Arbeidsvoorwaarden: rusttijden/refter/restaurant/extra vakantiedagen
Concreter?
CAO’s kunnen op verschillende niveaus gesloten worden
- Ondernemings-CAO’s op het niveau van de onderneming vb. een CAO in
koekjesfabriek Delacre; Er wordt op ondernemingsvlak afgesproken. De binding
geldt dan enkel voor mensen vanuit de onderneming.
- Sectorale CAO’s op het niveau van een bedrijfssector in de zgn. paritaire comités
vb. een CAO in PC nr. 112, dit is het PC voor garagebedrijven (PC);
Vb. alle kleinhandelszaken, alle slachterijen, alle privébewakingsdiensten,…
Paritair comité is een instelling in een sector waar de werkgevers en werknemers
vertegenwoordigd zijn. Er zitten evenveel WG als WN in dit comité. Zij maken
afspraken die gelden voor de gehele sector.
- Intersectorale CAO’s op nationaal niveau in de Nationale Arbeidsraad (NAR)
Gelden voor alle WN van het land om het even welke sector ze zitten.
Sectorale en intersectorale CAO’s kunnen algemeen verbindend verklaard worden: dan
zijn ze bindend voor alle WG en WN binnen de betrokken sector(en) (als in PC) of zelfs
voor heel het land (als in de NAR), zelfs al hebben zij de CAO zelf niet mee ondertekend !
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur mayalibaneesje. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.