Inhoudsopgave
Schade en verzekeringen ........................................................................................................................................................ 1
Aansprakelijkheid .................................................................................................................................................................... 7
Uitvoering van de werf ......................................................................................................................................................... 16
Types contracten in de bouw ................................................................................................................................................ 23
Basisbegrippen Belgisch recht .............................................................................................................................................. 32
Organisatie van het bureau .................................................................................................................................................. 40
Sociale verplichtingen ........................................................................................................................................................... 41
Woningbouwwet................................................................................................................................................................... 48
Mede-eigendom.................................................................................................................................................................... 52
Gemene muur ....................................................................................................................................................................... 56
Co-housing ............................................................................................................................................................................ 58
Erkenning van de aannemer ................................................................................................................................................. 60
CLT ......................................................................................................................................................................................... 63
Buurtwegen........................................................................................................................................................................... 65
,
,Schade en verzekeringen
1. Verzekering
➢ Techniek om schade te beperken door spreiding (= over verschillende personen)
➢ Verzekeringsprincipe: Kleine kans op grote schade omzetten naar kleine bijdrage door pooling
o Kleine kans dus kleine bijdrage
o Schadevergoeding is er -> principe van pooling
➢ Uitgeoefend door een verzekeringsmaatschappij => strikt wettelijke rol
1.1 Wat is het gedekt risico ?
➢ 2 belangrijke verzekeringen:
1) Zaak verzekering: schade aan een goed
2) Aansprakelijkheidsverzekering: schuldvordering van anderen wegens eigen aansprakelijkheid
a. Iemand die u aansprakelijk stelt -> kosten betaald door de verzekering, persoon buiten
schot
1.2 (4 APRIL 2014) - Wet betreffende de verzekeringen (opvolging wet 1992)
Art. 56. De bepalingen van dit deel zijn van dwingend recht, tenzij uit de bewoordingen blijkt dat de
mogelijkheid wordt gelaten om er van af te wijken.
o Moet strikt worden nageleefd!
o Kan niet worden van afgeweken bij een contract
1.2.1 Meldingsplicht
Art. 58. De verzekeringnemer is verplicht bij het sluiten van de overeenkomst alle hem bekende
omstandigheden nauwkeurig mee te delen die hij beschouwt als gegevens die van invloed kunnen zijn
op de beoordeling van het risico door de verzekeraar. Hij moet de verzekeraar echter geen
omstandigheden meedelen die deze laatste reeds kende of redelijkerwijs had moeten kennen.
Genetische gegevens mogen niet worden meegedeeld.
➢ Indien op sommige schriftelijke vragen van de verzekeraar niet wordt geantwoord en indien deze toch de
overeenkomst heeft gesloten; kan hij zich, behalve in geval van bedrog, later niet meer op dat verzuim
beroepen.
Pagina 1 van 68
,1.2.2 Opzettelijk verzwijgen
Art. 59. Door het opzettelijk verzwijgen of het opzettelijk onjuist meedelen van gegevens over het risico
is de verzekeringsovereenkomst nietig.
➢ De premies die vervallen zijn tot op het ogenblik waarop de verzekeraar kennis heeft gekregen van het
opzettelijk verzwijgen of opzettelijk onjuist meedelen van gegevens, komen hem toe.
1.2.3 Opzet en bedrog
Art. 62. Niettegenstaande enig andersluidend beding, kan de verzekeraar niet verplicht worden dekking
te geven aan hem die het schadegeval opzettelijk heeft veroorzaakt.
➢ De verzekeraar dekt de schade veroorzaakt door de schuld, zelfs de grove schuld, van de
verzekeringnemer, van de verzekerde of van de begunstigde.
De verzekeraar kan zich echter van zijn verplichtingen bevrijden voor de gevallen van grove schuld die op
uitdrukkelijke en beperkende wijze in de overeenkomst zijn bepaald.
➢ De Koning kan een beperkende lijst opstellen van feiten die niet als grove schuld aangemerkt mogen
worden.
o De verzekeraar is niet verplicht dekking te geven aan diegene die een schadegeval opzettelijk heeft
veroorzaakt ,tenzij dat uitdrukkelijk in het contract staat.
o Verzekering hoeft niet te betalen voor gevallen die in het contract bepaald waren
1.2.4 Niet betalen premie
Art. 69. Niet-betaling van de premie op de vervaldag kan grond opleveren tot schorsing van de dekking
of tot opzegging van de overeenkomst mits de schuldenaar in gebreke is gesteld.
➢ De verzekeringsovereenkomst kan echter bepalen dat de dekking pas aanvangt na de betaling van de
eerste premie.
o Bij niet-betaling: in gebreke stellen en zo niet verzekerd
o In gebreke stelling: aangeschreven brief met einddatum
o Verplichte verzekering: meerdere aanmaningen alvorens in gebreke stelling
1.2.5 Verjaring
Art. 88. § 1. De verjaringstermijn voor elke rechtsvordering voortvloeiend uit een
verzekeringsovereenkomst bedraagt drie jaar. In de levensverzekering bedraagt de termijn dertig jaar.
o Binnen 3 jaar na voorval, anders niet meer geldig
1.3 Schadeverzekering
1.3.1 Prestatie
Art. 93. De prestatie die de verzekeraar verschuldigd is; mag de schade, door de verzekerde geleden,
niet te boven gaan.
➢ - Deze schade kan onder meer bestaan in verlies van gebruik van het verzekerde goed en in derving van
verwachte winst.
Pagina 2 van 68
,1.3.2 Regres
Art. 95. De verzekeraar die de schadevergoeding betaald heeft, treedt ten belope van het bedrag van
die vergoeding in de rechten en rechtsvorderingen van de verzekerde of de begunstigde tegen de
aansprakelijke derden.
➢ De verzekeraar heeft geen verhaal op de bloedverwanten in de rechte opgaande of nederdalende lijn, de
echtgenoot en de aanverwanten in de rechte lijn van de verzekerde, noch op de bij hem inwonende
personen, zijn gasten en zijn huispersoneel, behalve bij kwaad opzet.
o Omkeren tot de verantwoordelijke van de schade
1.4 Aansprakelijkheidsverzerkering
Art. 143. Vanaf het ogenblik dat de verzekeraar tot het geven van dekking is gehouden en voor zover
deze wordt ingeroepen, is hij verplicht zich achter de verzekerde te stellen binnen de grenzen van de
dekking.
➢ Ten aanzien van de burgerrechtelijke belangen en in zover de belangen van de verzekeraar en van de
verzekerde samenvallen, heeft de verzekeraar het recht om, in de plaats van de verzekerde, de vordering
van de benadeelde te bestrijden. Hij kan deze laatste vergoeden indien daartoe grond bestaat.
Art. 150. De verzekering geeft de benadeelde een eigen recht tegen de verzekeraar.
o Benadeelde kan zich rechtstreeks tot de verzekering van de andere partij melden
2. Types verzekering in de bouw
➢ ABR: alle bouwplaats risico’s: zaakverzekering voor het op te richten en geldig tot aan de oplevering
➢ BA uitbating aannemer: beroeps aansprakelijkheid: fout bij uitvoeren van de opdracht, fout tov derden
(schade mensen niet bij de werf betrokken).
➢ Controleverzekering
➢ Verplichte verzekering bij (residentiële) bouw
➢ Verplichte verzekering architecten, landmeters-experten, veiligheids-en gezondsheidscoördinatoren en
andere dienstverleners in de bouwsector
➢ Sinds 1 juni 2018: verplicht verzekeren voor de 10-jarige aansprakelijkheid
2.1 Verplichte verzekering
2.1.1 10 jarige aansprakelijkheid
➢ Wet betreffende de verplichte verzekering van de tienjarige burgerlijke aansprakelijkheid van aannemers,
architecten en andere dienstverleners in de bouwsector van werken in onroerende staat.
art. 5. Iedere architect, aannemer of andere dienstverlener van de bouwsector waarvan de tienjarige
burgerlijke aansprakelijkheid in het gedrang kan komen als gevolg van handelingen die hij beroepshalve
op in België gelegen woningen verricht of van handelingen van zijn aangestelden, wordt verplicht
gedekt door een verzekering bedoeld in artikel 3.
Pagina 3 van 68
,2.1.2 Dekking
Art. 3. Voor de toepassing van deze wet wordt met verzekering van de burgerlijke aansprakelijkheid
bedoeld. Dit betreft artikelen 1792 en 2270 van het Burgerlijk Wetboek: voor een periode van tien jaar
na de aanvaarding van de werken, beperkt tot de soliditeit, stabiliteit en waterdichtheid van de
gesloten ruwbouw, wanneer deze laatste de soliditeit of de stabiliteit van de woning in gevaar brengt,
met uitsluiting van:
o 1° de schade ingevolge radioactiviteit;
o 2° de schade voortvloeiend uit lichamelijke letsels ingevolge de blootstelling aan wettelijk verboden
producten;
o 3° de schade van esthetische aard;
o 4° de zuivere immateriële schade;
o 5° de zichtbare schade of schade die door de verzekerde is gekend op het moment van voorlopige
oplevering of die rechtstreeks volgt uit fouten, gebreken of wanprestaties door hem gekend op het
moment van voormelde oplevering;
o 6° de schade ingevolge niet-accidentele pollutie;
o 7° de meerkosten voortvloeiend uit de wijzigingen en/of verbeteringen aan de woning na
schadegeval;
o 8° de materiële en immateriële schade lager dan 2 500 euro.
- Art. 6. In de verzekeringsovereenkomst mag de dekking van de aansprakelijkheid bedoeld in artikel 3,
per schadegeval, voor het totaal van de materiële en immateriële schade niet lager zijn dan :
o 1° 500 000 euro, als de waarde voor de wederopbouw van het gebouw 500 000 euro overstijgt;
o 2° de waarde van de wederopbouw van de woning, indien de waarde van de wederopbouw van het
gebouw bestemd voor bewoning minder bedraagt dan 500 000 euro.
2.1.3 Wet
Art. 9. In afwijking van artikel 5, moet de aannemer, de architect of de andere dienstverlener in de
bouwsector, wanneer hij zijn activiteit uitoefent als ambtenaar bij de Staat, een Gewest, een
Gemeenschap of de Regie der Gebouwen, niet gedekt zijn door een verzekering op voorwaarde dat zijn
aansprakelijkheid, met inbegrip van de tienjarige burgerlijke aansprakelijkheid, wordt gedekt door de
Staat, het Gewest, de Gemeenschap of de Regie der Gebouwen.
Art. 12.§ 1. Alvorens enig onroerend werk aan te vatten, overhandigen de aannemers en de andere
dienstverleners in de bouwsector een verzekeringsattest: aan de bouwheer (1) en aan de architect (2).
Indien nodig eist de architect het attest zelf op.
Art. 13. In afwijking van artikel 5 kan de aannemer, de architect of de andere dienstverlener in de
bouwsector een borgtocht stellen waarvan de voorwaarden en de nadere regels van neerlegging en
vrijmaking door de Koning worden bepaald. Deze borgstelling beantwoordt aan dezelfde
waarborgvereisten als de verplichte verzekering van de tienjarige burgerlijke aansprakelijkheid.
o De bepalingen van artikel 12 zijn van toepassing op het attest van borgstelling dat wordt afgeleverd
door de instelling die de borgstelling toekent.
Pagina 4 van 68
,2.2 Schade (voorstel BW)
➢ Schade is vergoedbaar wanneer zij het gevolg is van de aantasting van:
o juridisch beschermd belang, (Art. 5.171)
o persoonlijk belang, (Art. 5.172)
o collectieve belangen. (Art. 5.172)
▪ bv. Het vervuilen van waterlopen of de buitenluchtkwaliteit. Deze aantasting is vergoedbaar in
bepaalde gevallen en onder bepaalde voorwaarden bepaald bij de wet
➢ Art. 5.174. Patrimoniale en extrapatrimoniale schade
o Patrimoniale schade omvat elke economische weerslag van de aantasting. Zij betreft zowel het
verlies en de kosten als de winstderving en de waardevermindering.
▪ Bv: auto wordt vernietigd tijdens een betoging
o Extrapatrimoniale schade omvat elke niet- economische weerslag van de aantasting. (bv fysiek letsel,
mentale aantasting, …)
▪ Morele schadevergoeding
▪ Imagoschade
2.2.1 Oorzaak
➢ Bepalen oorzaak: gerechtsdeskundige (gerechtelijk wetboek)
Art. 962.De rechter kan, ter oplossing van een voor hem gebracht geschil of ingeval een geschil
werkelijk en dadelijk dreigt te ontstaan, deskundigen gelasten vaststellingen te doen of een technisch
advies te geven.
o Hij is niet verplicht het advies van de deskundigen te volgen, indien het strijdig is met zijn
overtuiging/mening.
2.2.2 Deskundigenonderzoek
Art. 966. De deskundigen kunnen worden gewraakt om dezelfde redenen als de rechters.
o Indien deze niet onpartijdig blijkt te zijn -> deze van de zaak verwijderen
Art. 977. § 1. De deskundige poogt de partijen te verzoenen.
Art. 984. Indien de rechter in het verslag niet voldoende opheldering vindt, kan hij een aanvullend
onderzoek door dezelfde deskundige ofwel een nieuw onderzoek door een andere deskundige bevelen.
o De nieuwe deskundige mag aan de vroeger benoemde deskundige de inlichtingen vragen die hij
dienstig acht.
Pagina 5 van 68
,3. CASE: 1b
Een gebouw stort in en een werknemer van Aannemer 2 sterft hierbij. Aannemer 1 blijkt voor de instorting de schoren
van de onderliggende verdieping weggehaald te hebben. De rechter spreekt bijgevolg uit dat de schuld van de instorting
gelegen is aan onvoorzichtigheid en het niet naleven van de veiligheidsvoorschriften. Bijgevolg dient deze Aannemer 1
(en zijn verzekeringen) te betalen voor:
1. de instorting van het gebouw
2. het verloren materiaal van Aannemer 2
3. het overlijden van de werknemer van Aannemer 2 (dmv een vergoeding)
4. de begrafenis van de overledene (die reeds betaald is door de familie)
Pagina 6 van 68
, Aansprakelijkheid
1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid
➢ Overschrijden maatschappelijke norm (burger en staat), tegenpartij = openbaar ministerie
➢ Straf (repressief) schadevergoeding (remediering)
o Straf; bv. te snel op de weg, geen ongeval -> enkel boete, geen schadevergoeding
→ Nullum crimen sine lege = als er geen wet is die de daad expliciet beschrijft, kan men er geen
straf voor krijgen
vb. Art. 14 WBW. Hij die rechtstreeks of onrechtstreeks de bepalingen van artikel 10 overtreedt door
betalingen te eisen of te aanvaarden, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot een maand
en met geldboete van 26 [euro] tot 200 [euro] of met één van die straffen alleen.
➢ Subjectief, concreet objectief, abstract
o Subjectief: rekening houden met de persoon zelf + wat er gebeurd is
o Objectief: enkel naar de schade kijken, niet naar de persoon die het veroorzaakt heeft
Vb. Art. 62 SW. (Zie NOTA 1 onder TITEL) Bij samenloop van verscheidene misdaden wordt alleen de
zwaarste straf uitgesproken…
o bv. bankoverval en alles daarbij horend (rood licht rijden, snelheidsovertreding, …): enkel de zwaarste straf
(de bankoverval hier) wordt toegekend
Vb. Art. 79 SW. Indien verzachtende omstandigheden aanwezig zijn, worden de criminele straffen
verminderd of gewijzigd overeenkomstig de volgende bepalingen.
➢ Gekoppeld: burgerlijke partijstelling => meestal buitencontractuele aansprakelijkheid
o Vb: te snel op autostrade -> ongeval -> persoon met schade kan zich burgelijke partij stellen
Pagina 7 van 68