MEDIA- EN CULTUURPRODUCTIE
WAAROM MEDIA EN CULTUUR ER TOE DOEN
‘TEXTS’
• Verwijst naar de belangrijkste reden waarom mensen interesse hebben in en tijd besteden aan media
en cultuur: omdat ze betekenis hebben voor ons, omdat ze ons als verhaal, stijl en vorm beroeren
• De collectieve naam voor culturele artefacten: films, muziekopnames, boeken, strips, beelden, foto’s,
magazines, kranten, televisieprogramma’s, schilderijen, beeldhouwwerken, mixed media arts,
immaterieel erfgoed, etc.
• Alle culturele artefacten kunnen gezien worden als teksten – er is bij de concipiëring betekenis in
gelegd en ze zijn ook open voor interpretatie
o Ze genereren betekenis (‘meaning’) door betekenisgevende praktijken (‘signifying practices’)
‘Texts’
• Om die reden wordt MCP ook vaak gedefinieerd als‘symbol making’ en ‘symbolische creativiteit’
o ‘Symbolic’ – een teken waarbij een item staat voor iets anders, of iets anders representeert
o ‘Symbolic economy’ – de organisatie van tekens in betekenisvolle representaties; ‘symbol
making’ zijn productieve activiteiten in een geldeconomie
CULTUUR
• Negatieve definitie (wat wij er niet onder verstaan in dit vak):
• ‘a whole way of life of a distinct people or other social group’ (Raymond Williams)
• = antropologische definitie: cultuur als een heel breed begrip
o de kledij die we dragen, het meubilair, onze vervoermiddelen, eten en drinken, gebruiken,
gewoonten…
• Wat wij er wél onder verstaan:
• ‘the signifying system through which necessarily (though among other means) a social order is
communicated, reproduced, experienced and explored’ (David Hesmondhalgh)
• In dit systeem van sociale betekenisproductie spelen culturele industrieën (CI) een centrale rol
• Wat alle CI gemeen hebben is dat ze er op gericht zijn te communiceren naar een publiek, teksten te
creëren en te verspreiden
CULTURELE INDUSTRIEËN
'Core': mediaproductie
• TV en radio
• Film industries: films via TV, streaming, cinema
• Print en electronic publishing: boeken, magazines, kranten
• Muziekindustrie: recording, publishing (rights to musical compositions) en live performance
• Reclame, marketing, PR
• Video en computer games, digital games
• Web design
'Perifeer': cultuurproductie
• Ook groot sociaal en cultureel belang; grote invloed op sociaal en cultureel vlak
• Maken ook teksten, maar vallen hierbij terug op semi-industriële of non- industriële methoden
• Minder met reproduceerbaarheid/reproductie bezig
• Voorbeelden:
o Tentoonstellingen, verkoop van kunst
o Art prints industry
o Theater, muziek, dansvoorstellingen (live performances)
1
,SETTING THE SCENE
CULTURELE INDUSTRIEËN
WAT IS VERANDERD?
1. CI ZIJN BELANGRIJKER GEWORDEN IN ECONOMISCHE TERMEN
• Introductie digitale media zorgt voor een breuk
o Hebben werking van media industrieën overhoopgehaald, zowel productie als consumptie
o Neemt afstand van dit discours: het informatie-samenleving discours
• Jaren 80: belangrijke jaren voor media
o Eind jaren 70 VS: meer neoliberalisme, deregulering, privatisering
o Neoliberalisme: enorme impact op hoe media en cultuur geproduceerd worden
• Niet langer bijkomstig, secundair
• Maar in het hart van de economische actie
• Vaak erg grote bedrijven met wereldwijde impact
Grootste mediabedrijven wereldwijd
2. EIGENDOM EN ORGANISATIE VAN CI ZIJN FUNDAMENTEEL VERANDERD
• Velen zeggen dat digitalisering hierin een rol heeft gespeeld
o Maar kapitalisme als model ook
o Activiteiten steeds uitbreiden, winstmaximalisatie (bij media zoveel mogelijk publiek)
o Concentratieprocessen: horizontaal en verticaal
• Niet langer silo’s die gespecialiseerd zijn in één vorm, type van MCP (zoals film, uitgaven, televisie,
muziek)
o Biedt zeer veel mogelijkheden
o Silo’s: verschillende hokken vallen weg en wordt een grote pool/bedrijf
• Maar heel vaak gespecialiseerd/actief op verschillende terreinen van MCP en over verschillende
sectoren heen
• Conglomeraten -> competitie én connectie
o Competitie: tijd van mensen is beperkt
o Connecteren: ze zoeken ook naar samenwerkingen
3. OOK DE OPKOMST VAN VELE KMO’S
• Maken vaak deel uit van complexe, ondoorzichtige netwerken
o Eigen label blijft belangrijk
o vb. bepaalde creatieven willen niet in zee gaan met grote bedrijven omdat ze bang zijn
dat ze niet hun eigen ding mogen doen
§ Grote bedrijven bezitten kleinere bedrijven om dit tegen te gaan
• Voorbeeld: in muziekindustrie independent labels die met majors samenwerken voor distributie
o Majors
2
, § Universal Media Group (in handen van Vivendi)
§ Sony music (onderdeel van Sony)
§ Warner Music Group (in handen van Access Industries)
4. DIGITALISERING, INTERNET, MOBIELE TECHNOLOGIE
• Voor publieken/consumenten heeft dit veel veranderd
o Toegang
o Participatie
§ In content
o Interactie
§ Gaming industrie
o IT-sector is op het terrein gekomen van CI en van consumer electronics
o Opkomst en macht van GAFAM
5. NATIONALE GRENZEN SPELEN MINDER GROTE ROL DAN VROEGER
• Dominantie USA uitgedaagd door andere sterke mogendheden of opkomende mogendheden
6. CI ZIJN VEEL MEER BEZIG MET HUN PUBLIEKEN
• Onderzoek, marketing, niche audiences ontdekken
• Tracking, big data, algoritmes…
7. REGELGEVING EN WETGEVING IS VERANDERD
• Niet de focus van deze cursus. Andere vakken gaan daar uitgebreid op in.
• Belangrijke beslissingen worden nu op internationaal niveau genomen
3
, • En tegelijk beschouwt men op lokaal niveau CI als erg belangrijk om steden, regio’s, slabakkende
economieën… aan te zwengelen
8. MEER EN MEER MIDDELEN GAAN NAAR RECLAME
• Korte pauze in de crisisjaren van 2008-2009
• CI heeft van bomende reclame zeker de vruchten geplukt
• Vandaag plukken IT-bedrijven daarvan de vruchten (Google (Alfabet), Facebook (m.i.v. o.a. Instagram),
TikTok (Bytedance)…)
9. OMWILLE VAN DALENDE RECLAME-INKOMSTEN, MEER NADRUK OP ABONNEMENTSMODELLEN
• Opkomst en succes van streaming services zoals Netflix, Spotify…
10. TEKSTEN ZIJN AANZIENLIJK VERANDERD
• Het promotionele (reclame/marketing) sluipt in domeinen van tekstproductie die daar vroeger veel
beter tegen beschermd werden of gescheiden waren
• Voorbeelden uit muziekindustrie
o Partnering with brands: deals tussen artiesten en merken ‘the new normal’
§ Voorbeeld: hip hop and fashion brands à Run DMC en Adidas // Grime, Stormzy
o Licensing music for use in advertising, television video games
§ Voorbeeld: FIFA (sinds 1993) en FIFA soundtracks
https://en.wikipedia.org/wiki/FIFA_(video_game_series); FIFA soundtrack is a
massive step forward that helped the careers of Kasabian, Kings of Leon
o Sponsorship arrangements
§ Voorbeeld: Live Nation, Lady Gaga eerbetoon aan David Bowie, Grammys 2016, Intel
technologies verwerkt in optreden
WAT BLIJFT HETZELFDE?
1. Televisie blijft een belangrijke rol spelen en is verre van dood
2. Sterren blijven belangrijkste mechanisme binnen CI om hun producten te promoten
3. VSA blijven het wereldcentrum voor populaire cultuur
4. Copyright (of IP rights) is fundamenteel in het verdienmodel, om geld te verdienen
5. CI zijn verre van dood en floreren, stellen veel mensen te werk, en palmen veel van onze tijd in
INTERAGERENDE INDUSTRIEËN
4