MEDIAGESCHIEDENIS (2018-19) TE KENNEN CONCEPTEN
HOOFDSTUK 1. INLEIDING: MEDIAGESCHIEDENIS, GESCHIEDENIS EN MEDIA,
MEDIAHISTORIOGRAFIE
Burke, Peter Burke geldt als een van de belangrijkste historici van de
Renaissance, waarbij hij met name aandacht heeft voor de sociale
geschiedenis en mentaliteitsgeschiedenis. Daarnaast is hij
geïnteresseerd in de historiografie. Hij schreef onder meer werken
over de sociaalwetenschappelijke benadering binnen de
geschiedenis, de opkomst van de zogeheten Annales-school en,
meer recentelijk, over de New Cultural History, de nieuwe richting
binnen de beoefening van de cultuurgeschiedenis.
big data Men spreekt van big data wanneer men werkt met een of meer
datasets die te groot zijn om met reguliere
databasemanagementsystemen onderhouden te worden. Big data
spelen een steeds grotere rol. De hoeveelheid data die opgeslagen
wordt, groeit exponentieel. Dit komt doordat consumenten zelf
steeds meer data opslaan in de vorm van bestanden, foto's en films
(bijvoorbeeld op Facebook of YouTube, waar Facebook de door de
gebruikers gewiste data toch bewaart) en organisaties, overheden
en bedrijven steeds meer data over burgers produceren en
opslaan, maar ook doordat steeds meer apparaten zelf data
verzamelen, opslaan en uitwisselen (het zogenaamde internet der
dingen).
Briggs, Asa He was an English historian. He was a leading specialist on the
Victorian era, and the foremost historian of broadcasting in Britain.
He was made a life peer in 1976.
bron Daar waar men informatie haalt, op basis van bronnen probeert
men greep te krijgen op de realiteit om een verhaal/narratief
daarover te ontwikkelen.
bronnenkritiek Bronnenkritiek is het proces van oordeelsvorming over
authenticiteit en betrouwbaarheid van een bron. Met bronnen
behoort een historicus zorgvuldig en kritisch om te gaan: is een
bepaalde bron de enige van die aard? Is ze de enige over deze
gebeurtenis? Is ze authentiek? Dit zijn vragen die een antwoord
behoeven vooraleer er met de bronnen gewerkt kan worden.
cross-medialiteit Crossmedia zijn een middel om de belevenis van het mediaconcept
tot zijn recht te laten komen. Bij een crossmediaconcept worden
verschillende media ingezet. Door het gebruik van verschillende
media wil de mediaproducent ervoor zorgen dat er meer interactie
komt tussen zijn mediaconcept en zijn publiek.
Curran, James (Auteur leestekst hoofdstuk 1) Brengt verschillende benaderingen
in mediageschiedenis aan, nl.
1. Liberale benadering
2. Feministische benadering
3. Radicale (of kritische) benadering 4. Populistische benadering
5. Natievorming benadering
6. Libertaire benadering
7. Technologische (deterministische)benadering
1
, Digital humanities Een academisch veld dat zich bezighoudt met de toepassing van
computer tools en methodes op traditionele humane disciplines
zoals literatur, geschiedenis en filosofie …
Eurocentrisme Focus op het Westerse Europa, Europa als standaard nemen en
geen rekening houden met de rest
Evolutie van de
In vele landen groeide MG in de schoot van opleidingen
communicatiemedia
geschiedenis. Dat geldt ook voor België waar Theo Luykx (1913-
77) de fundamenten legde, niet enkel van MG, maar van de
communicatiewetenschappen.5 Luykx, die aan de Gentse
universiteit geschiedenis studeerde en enige tijd ook als journalist
werkzaam was, schreef verschillende baanbrekende werken over
mediageschiedenis. Zijn Evolutie van de communicatiemedia
(1978) geldt vandaag nog steeds als een standaardwerk. Zonder
afbreuk te doen aan de verdiensten van dit vandaag nog steeds erg
nuttig historisch overzicht, kunnen we het beschouwen als een
historiografisch werk met een klassieke benadering van MG.
Hoewel Luykx een zo objectief mogelijk relaas wil brengen aan de
hand van een indrukwekkend en veelzijdig bronnenmateriaal,
wordt het narratief van Evolutie van de communicatiemedia
gekenmerkt door een aantal tendensen:
- Ruimte: nationale geschiedenissen;
- Eurocentrisme;
- Tijd: grote mijlpalen, grote tijdvakken;
- Nationale focus, vooral op grote landen (vb. Groot-
Brittannië, Frankrijk);
- Afzonderlijke media (wat in schril contrast staat met
ideeën van convergentie, samenwerking, cross-mediale
verbanden);
- Focus op structurele factoren: technologie, politiek,
economie;
- Een streven naar exhaustiviteit van de interpretatie van het
verleden (volledigheid nastreven);
- ‘Objectiviteit’;
- ‘Feitelijkheid;
- Beschrijvende benadering, eerder dan analytisch of
interpretatief.
Feit (historisch) Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan de
werkelijkheid vaststaat, doordat het ofwel zintuiglijk
waargenomen ofwel instrumenteel gemeten kan worden.
Een feit moet met objectieve waarnemingen vastgesteld en getoetst
kunnen worden (zie het artikel wetenschappelijke methode).
Echter, het doen van de waarneming is subjectief en afhankelijk
van persoonsgebonden factoren, zoals perspectief, voorkeur,
nauwkeurigheid, tijdigheid, compleetheid en omstandigheden.
feministische
Media werden niet volledig onafhankelijk naarmate
benadering van
overheidscontrole afnam: nog steeds onder mannelijke controle
mediageschiedenis
- Traditioneel feministisch narratief: Populaire media
indoctrineren vrouwen om een ondergeschikte positie in
de samenleving te aanvaarden
- Revisionistisch fem narratief: Meer aandacht voor
2