Resume
Samenvatting Teksten gevalstudies uit de relatie- en gezinstherapie
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting omvat alle te kennen teksten voor het examen (). Alles is in het Nederlands samengevat.
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: julesverlaenen • 4 année de cela
Aperçu du contenu
Teksten Gevalstudies uit de Relatie- engezinstherapie 2019-2020
INHOUDSOPGAVE
1 Laat me (niet) los. Op zoek naar een bodem met ouders, jongeren, en behandelteam, in
adoptiegezinnen met hechtingsproblemen. ...................................................................................... 2
2 Een winterjas moet een paar maten te groot zijn… over intermediaire ruimte in de
systeemtherapie. ................................................................................................................................... 7
3 Verhalen vertellen als sociale activiteit, in de wetenschap en therapie .............................. 11
4 Verbinden om goed te kunnen loslaten: systeemtherapie voor gezinnen met
adolescenten ........................................................................................................................................ 13
5 Epigenetic transmission of Holocaust Trauma: Can nightmares be inherited? ................. 18
6 The new normal: Diversity and complexity in 21st-century Families .................................. 23
7 De partnerrelatie – Jürg Willi..................................................................................................... 28
8 De verwijten van de partners als stem van het onbewuste – Jürg Willi............................. 31
Tekst 1 – 6: kennen in grote lijnen. Theoretische concepten kunnen linken aan dingen dat we
vertellen op het examen.
Tekst 7 en 8: Jürg Willi → goed kennen!
1
,1 LAAT ME (NIET) LOS. OP ZOEK NAAR EEN BODEM MET
OUDERS, JONGEREN, EN BEHANDELTEAM, IN
ADOPTIEGEZINNEN MET HECHTINGSPROBLEMEN.
(VZS Rapunzel)
1.1 INLEIDING
Dit artikel gaat over een gezinsgerichte manier van werken binnen een residentiële setting.
Het handelen dat besproken wordt, wordt gefundeerd door de ethiek van meervoudige
partijdigheid en de ethiek van participatie, we noemen dit een ethiek i.p.v. een techniek.
Basisvoorwaarde om gezinstherapeutisch te kunnen werken (in residentiële setting) =
afstemming van betekeniskaders tussen hulpverlener- en cliëntsysteem.
Centraal in hun benadering is de betrachting jongeren en gezinnen zo veel mogelijk te laten
deelnemen aan hun begeleidingsproces. Door een “partnerschap” tussen behandelteam, en
jongeren en gezinnen na te streven, proberen we hun de kans te geven om opnieuw auteur
te worden over de richting die hun leven inslaat. Toegespitst op hechtingsproblemen betekent
dit: laat me (niet) los = contextuele en narratieve gedachtegoed.
Gezinnen met bodemproblemen dagen ons uit om bij onze eigen bodem stil te staan, en dit
zoel persoonlijk als qua team. Wanneer we ouders bevragen omtrent hun motieven voor
ouderschap-adoptie, doen we er goed aan ons ook als hulpverleners af te vragen waarom we
doen wat we doen, waar wij in dit werk erkenning voor zoeken/vinden.
1.2 ZES UITGANGSPUNTEN
1.2.1 Hechting
Hechting = een biologisch ingeschreven primitieve behoefte aan nabijheid noodzakelijk voor
het overleven van de soort, en dus een taak van het kind. Binding is het antwoord hierop van
de ouders. Het gaat dus over een relationeel gebeuren (asymmetrische relatie) dat zich
ontwikkelt tussen een kind dat nabijheid zoekt en een zorgende volwassene die het kind deze
nabijheid geeft, het wil steunen en bevatten (“containment”). → Circulair proces waarbij O en
K elkaar bekrachtigen. Ook een ouders verlangt nabijheid van zijn kind, en ook het kind
antwoordt met binding en containment.
• Metafoor: “Paradijs in een doosje”: niet de hechting is het paradijselijke, wel het
conainment dat vervat zich in het bonding-proces van de zorgende ouders, in het
doosje dus. Bij sommigen is dit een luciferdoosje, bij anderen een container.
Belang van soepel te kunnen balanceren tussen nabijheid en afstand, een dans op twee benen.
Bij gezinnen met hechtingsproblemen danst men steeds op één been apart (of aantrekken/ of
afstoten, of te vast/ of te los). Zowel door kindgebonden als contextgebonden factoren kan de
balans permanent ontwricht worden.
1.2.2 Handelingsverlegenheid
Wanneer gezinnen met hechtingsproblemen om residentiële hulp vragen, zien we grote twijfel
en wanhoop.
2
,CASUS: Frans werd als peuter samen met zijn twee oudere broers uit Afrika geadopteerd. Hij
is 7 jaar op het moment dat hij zich samen met zijn gezin op Ter Wende aanmeldt. De
verwijzing gebeurt door de ambulant werkende gezinstherapeut. Frans stelt reeds geruime tijd
ernstige gedragsmoeilijkheden (liegen, stelen, bedplassen, met stoelgang smeren, verbale en
fysieke agressie, subtiele terreur naar de natuurlijke kinderen, aantrekken en afstoten, …);
ook op school zijn er gedragsproblemen. De draagkracht van het gezin is aangetast door de
problematische geschiedenis met de broers. De eigen kinderen waarvoor nog weinig aandacht
overblijft, lijken in de verdrukking gekomen. In hun gevecht vonden de ouders veel houvast
bij elkaar, maar nu vreest men elkaar ook als koppel te verliezen. Het gezin dreigt uit elkaar
te spatten. Individuele speltherapie en ambulante gezinstherapie zijn zinvol maar niet
voldoende om het samenleven draaglijk te houden; ze voelen zich met hun rug tegen de muur
staan. Ze zijn bang om ook Frans te verliezen nu ze opnieuw beroep moeten doen op een
residentiële hulpvoorziening. Ze durven niet meer, en wij weten het ook niet. Dit niet-
weten is een centraal punt in het hulpverleningsproces, de “not-knowing position” = Een
positie waarin we niet weten wat te doen, een handelingsverlegenheid. Door dit te
beschouwen als een gezamenlijk fenomeen van gezin én hulpverleners, kan de verlegenheid
dienen als steunpunt voor verdere hulpverlening en omgebogen worden tot een zinvol en
therapeutisch gegeven.
1.2.3 Bodemloosheid
= De wanhoop, uitzichtloosheid en de handelingsverlegenheid waarin gezinnen zich bevinden.
Deze term niet gebruiken als diagnostisch vignet, want dan wordt het een term die het kind
vastzet in zijn handicap en veroordeeld.
Gebruiken als beeldspraak, metafoor voor het samenleven tussen ouders en kind.
• “bodemloosheid is een zeer krachtige metafoor die de on(be)handelbaarheid en
gezamenlijke handelingsverlegenheid van ouders en hulpverleners aangeeft, ten
aanzien van hechtingsstoornissen.”
1.2.4 Beperkingen en problemen
I.p.v. “bodem-loos” kan men spreken over “losse bodem” zoals in een moeras. M.a.w. er is
een weg door het moeras, indien men op zoek gaat naar de vaste bodemstukken.
Beperkingen = Dit kan je niet oplossen, wel aanvaarden en bekijken welke hulpbronnen
(krachten, overlevingsstrategieën) hierbij kunnen helpen.
Problemen = Dit kan je wel oplossen. Adoptiegezinnen & hechtingsproblemen: ze zitten vaak
verlamd in tegenstrijdigheden: het kind stoot af wat het verlangt (nabijheid), ouders weigeren
waar ze om vragen (solidaire hulp), en ook hulpverleners dreigen zich in deze tegenstellingen
te verliezen.
• Belangrijk om zich actief te richten op deze twee elementen: de beperkingen die zich
van buitenaf opdringen én de problemen die het gezin zich stelt.
Adoptiegezinnen: beperkingen op verschillende vlakken
1) Levensgeschiedenis van het kind in het gezin van herkomst
* Deze informatie is vaak beperkt/vervalst
* Vaak geschiedenis van verwaarlozing en mishandeling
* Ontwikkelingsdefecten
2) Geschiedenis van de adoptieouders
3
, * Vaak verlieservaringen
* Conflicten in de eigen hechtings- en gezinsgeschiedenis
* Infertiliteitproblematiek
3) Adoptieomstandigheden
* Beperkte ondersteuning aan het adoptiegezin
4) Maatschappelijke context in gastland
* Adoptiegezinnen ervaren vaak weinig steun, terwijl er zeer kritisch wordt toegekeken
5) Hulpverlening
* Gezinnen kunnen zich getraumatiseerd voelen door voorgaande hulpverlening. Vaak
gaat dit over een machtsstrijd en overname van de ouderrol door de instelling
Adoptiegezinnen: problemen op verschillende vlakken
1) Mythe van almacht en perfectie
* Adoptieouder kan in onbewuste rivaliteit leven met de natuurlijke ouder van het
adoptiekind en zich volledig verantwoordelijk achten voor het geluk en welzijn van het
adoptiekind.
2) Motivatie
* Onverwerkte infertiliteitsproblemen kunnen aanleiding geven tot krachtige mythes
waarin de natuurlijke afkomst van het adoptiekind ontkend wordt.
3) Hulpverlening
* Hechtings- en adoptieproblematieken zijn zeer complex. De hulpverlener kan zich
overspoeld voelen door heftige emoties (vb. agressie) of onzekerheden. Dit staat een
niet-veroordelende houding in de weg.
→ Een niet-pathologiserende kijk die de eigen krachten en mogelijkheden centraal
stelt, bevordert het therapeutisch proces.
1.2.5 Erkenning
Volgens ouders is erkenning de motor van dit therapeutisch proces.
Ouders erkennen in de problematische adoptiesituatie betekent stilstaan bij het geweld dat
men onderging, in het samenleven binnen het gezin, en vanuit de omgeving, de maatschappij,
de eigen geschiedenis. Dit kan lange tijd vergen! Ook erkennen van de beperkingen waar het
gezin schuld aan heeft. Dit helpt hen om de realiteit die zich buiten hun controle bevindt te
accepteren.
1.2.6 Competentie
Gezinnen aanspreken op hun enorme draagkracht, hun moed om tegen de stroom in verder
te blijven zoeken, kennis, vaardigheden, mogelijkheden, attitudes die ze wél ontwikkeld
hebben t.a.v. hun kind en zichzelf, de positieve aspecten die er wel zijn.
De therapeut zal als een soort vredesonderhandelaar in de burgeroorlog, de context creëren
waarbinnen het gezin oplossingen kan vinden voor zijn problemen.
Er zijn telkens 3 redeneren om toch verder te gaan met een gezin:
1) Omdat we denken dat ze door hulp te vragen tonen dat het kind zeer belangrijk is voor
hen
2) Omdat ze hulp vragen ondanks hun angst om hun kind hierdoor te verliezen en
ondanks het onrecht dat hun werd aangedaan
3) Omdat ze de ergernis die ze ten aanzien van de hulpverlening open uitspreken
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LobkeVUB. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans