Deborah Saunders
INLEIDING TOT DE FYSIOTHERAPIE EN KINESITHERAPIE
ALGEMENE AANPAK PATIËNT
- Pijnbehandeling
o Pijnstillende medicatie
o Infiltraties
o Thermotherapie
o Elektrotherapie
- Verbeteren mobiliteit
o Passieve en actieve mobilisatietherapie
- Verbeteren van de spierkracht
o Spierversterkende oefeningen
PIJNSTILLENDE TECHNIEKEN
Koud therapie (cryotherapie) → Water/ijs, coldpacks (tussenstof!!), koudespray, koude lucht
(cryoprobes)
Indicaties? Acute inflammatoire aandoeningen
Acuut:
- Infectie
- Acute tendinopathie
- Calcifiërende tendinopathie
- Onmiddellijk na een trauma
- Bij een pijnlijk spierspasme of contracturen
➔ Nooit langer dan 20min/u!!
Contra- - Vaatinsufficiëntie, vaataandoeningen - acrocyanose
indicaties - Koude allergie, koudehypersensibiliteit
- Ziekte van Raynaud
- Open wonden
- Koude agglutinaties
- Sensibiliteitsstoornissen (met polyneuropathie)
- Gevaar voor allergische reactie (blaarvorming, huidnecrose)
Doel Verder weefselschade beperken, zwelling beperken, pijndemping, spierspasme ↓
Werking Vasoconstrictie (gevolgd door secundaire VD = reactieve hyperemie)
- Bij posttraumatische toestanden
- Acute ontstekingen
➔ Afkoeling: ↓ metabolisme + ↓ vrijkomen histamine, verantw voor VD en
exsudaatvorming
➔ Hunting fenomeen: diepe BV open zetten zodat huid onder cold pack niet gaat
bevriezen
Pijninhibitie (dmv zeer lage temperaturen)
- Verdampingsmethode, koude sprays
1
, Deborah Saunders
- Vloeistoffen/vaste stoffen met lagere temp oals coldpacks, gelkompressen,
ijszakken…
- Praktisch bij acute inflammatie en acute inflammatoire opstoot bij artrose
Spierrelaxatie en antispasmodisch (↓ stimulatie gammavezels)
- Bij centrale spastische aandoeningen
- Perifere hypertoniestoestanden
Warmtetherapie → water, peloïden, parrafine (en mengsels), hotpacks
Gevolgen - ↑ huiddoorbloeding met roodheid huid
oppervlakkige - Bloedtoevoer naar spier minimaal of niet verhoogd
applicatie - Reflectoire spierrelaxatie en pijnvermindering
- Indicatie: chronische problemen (degeneratief of spierpijnen)
Oppassen bij:
- Gestoorde sensibiliteit
- Ischemische zones (vb. arteriosclerose)
- Bloedstollingsstoornissen
- Kinderen (meer metabole warmte aanmaken, kleiner opp, minder
zweetkliertjes)
- Oudere pt
Indicaties Chronisch degeneratieve aandoeningen vb. artrose
Chronische spierpijnen in het algemeen
- Lokaal vb. trapeziussyndroom, cervicale/dorsale/lumbale myalgie
- Veralgemeend vb. fibromyalgie
Contra- - Acuut trauma
indicaties - Avute aandoening vb. acute tendinopathie, acute artritis
- Infecties
Fango Thermische werking door geleiding/conductie
(modder), Warmtebehoudend vermogen zeer groot, hoge warmtecapaciteit
parafango Hoge tolerantie → warmteapplicaties tot 50°
Lokaal hyperemie en analgesie + spierrelaxatie
Indicaties:
- Chronische degeneratieve processen en articulaire klachten
- Chronische tendinitiden
- Pijnloze contracturen
- Chronische spierpijn
- Als voorbereiding tot mobilisatie
Contra-indicaties:
- Acute infectieuze/inflammatoire aandoeningen
- Posttraumatische aandoeningen in acute fase
Parrafine Indicaties thv handen en polsen
- Degeneratieve processen in niet-acute fase vb artrose
- Bewegingsbeperking vingergewricht
- Posttraumatische chronische pijn
- Posttraumatische spiercontracturen thv hand (Volk-mann syndroom,
hemiplegie)
- Postoperatief revalidatie (na peessutuur, peestransplantatie)
2
, Deborah Saunders
Infrarood- Analgesie en spierrelaxatie; oppassen voor pigmentatie!
elektrotherapie Geringe penetratievermogen → bij opp. aandoeningen waarbij reflectoire
dieptewerking
Indicaties:
- Opp chronische inflammatoire problemen zoals periostitis en tendinitis,
spierhypertonie en chronische degeneratieve gewrichtsaandoeningen
- Als voorbereiding op massage-oefentherapie
Contra-indicaties:
- Acute ontstekingsprocessen
- Acute infecties
- Lokale circulatoire insufficiëntie
- Sensibiliteitsstoornissen (relatieve CI)
Elektrotherapie
Doel Analgesie, oedeemresorptie, spierrelaxatie, spierstimulatie, anti-inflammatoire
effecten, verbetering circulatie
Hoe vaak? Acuut: dagelijks
Chronisch probleem: Ongeveer 3x/w
TENS = Transcutane elektrische zenuwstimulatie
- Laagfrequent gebied (0-150 Hz)
- Analgesie, spierstimulatie, pijnstillend
- Stimulatie Aβ vezels, demping Aδ en C vezels
Pijnmodulatie op spinaal niveau
- Pijnpoortmechanisme of ‘gait-control theory’
Pijnmodulatie op supraspinaal niveau
- Directe spinale endorfine-release: enkefalines
- Endorfine-release via descending pain suppression system: beta-
endorfines
Indicatie TENS Revalidatie normale spiergroepen die door disuse hypotrofie of atrofie vertonen
- Revalidatie bij secundaire atrofie (na lange immobilisatie)
- Spierversterking bij reeds performant spierweefsel
- Revalidatie neurologische patiënten
- Urinaire incontinentie
Doel: kwaliteit en kwantiteit spierweefsel behouden, gevoel spieraanspanning
en proprioceptie terugkrijgen, spierkracht vergroten of onderhouden,
doorbloeding spier stimuleren
OEFENTHERAPIE
Mobiliserende oefeningen
- Passieve mobilisatie (geen beroep doen op spierkracht): door therapeut of machines
o Continue passieve mobilisatie (CPM) door tractietoestel bij cervicale discushernia,
cervicale artrose of lumbaal OF postoperatief (na knie- of schouderoperatie, na
fracturen)
- Autopassieve mobilisatie (pt zelf lichaamsdeel mobiliseren vb. gewicht in arm)
- Rekoefn/stretching
3
, Deborah Saunders
o Bewegingsbeperking ↓, basistonus ↓, doorbloeding stimuleren → minder vlug pijn- en
spierkrampen
o Preventie van letsels en in revalidatie
o Niet bij: irreversibele veranderingen bewegingsapparaat of acute weke delenletsels
o Wel bij: spier- en peescontusies, spierkrampen, contracturen
- Actieve mobilisatie
o Geassisteerd of zuiver, ev weerstandsoefeningen
o Spierversterkende oefeningen tijdens mobilisatiefase, maar ook ter verbetering actieve
stabiliteit en spierkracht
Vanaf kracht 3 (volledige strekamplitude) geen elektrostimulatie meer geven!
Tot kracht 3: EMG evaluatie + spier door elektrostimulatie doen samentrekken (vb. drophand)
Statische spieroefeningen (isometrische oefeningen)
- Lengte spier blijft constant → HOUDINGSARBEID
- Niet bij hypertensie want BD stijgt snel!
Dynamische oefeningen (isotonische oefeningen)
- Lengte spier verandert → BEWEGINGSARBEID
o Concentrische of verkortingsbewegingen (kortstondig!) → Spierkracht pt overwint
geboden weerstand (absolute kracht bijwinnen), oorsprong en insertie spier komen naar
elkaar toe
o Excentrische of verlengende oefeningen → Geboden weerstand > spierkracht pt (sneller
herstel collageen, revalidatie) vb. Achillespees: op tenen op trap, langzaam zakken
Isokinetische oefeningen
- Maximale snelheid van krachtontwikkeling gedurende totale bewegingsamplitude → beweging
met constante snelheid
- Meten van maximale spierkracht
- Concentrische of excentrisch + snelheid ingesteld
- Ook om spieronevenwicht na te kijken en bij te sturen
- Indicatie: vnl topsport revalidatie
ANDERE BEHANDELINGSVORMEN
Massage
- Spierrelaxatie, spiertonificatie, vochtdrainage, verbeteren arteriële en veneuze circulatie
Indicaties Contra-indicaties
Spierhypertonie, spierhypotonie, lokale vermoeidheid, Acute ontstekingen, infecties, acute
krampen, stijfheid, lokale verhardingen, oedemen, traumata, dermatosen, trombose,
littekenvorming, na zware inspanningen, fibromyalgie, flebitis, tumorale massa’s, na spierscheur
myofasciale pijnen tgv overbelasting (cave: myositis ossificans), spasticiteit
- Voor kleine oppervlakken → frictietherapie
o Bij behandeling ligamenten en kapsels vb pijnlijke periostale aanhechtingen,
gelokaliseerde pijnlijke spierverhardingen
o Frictie volgens Cyriax (diepe dwarse fricties)
▪ Vermindering adhesies en afname ontstekingsverschijnselen
4