6.1 Macht en invloed
Macht is het vermogen van persoon A om persoon B iets te laten doen dat hij anders niet zou
hebben gedaan. Als dit vermogen actief wordt aangewend spreken we van invloed.
In veel gevallen laten mensen zich beïnvloeden als het hen iets oplevert dat ze graag willen hebben;
persoon A heeft de macht over persoon B omdat persoon A over:
iets beschikt wat B aantrekkelijk vindt;
iets beschikt wat niet zo gemakkelijk ergens anders te krijgen is.
6.2 Machtsbronnen
Het vermogen hebben om invloed op iemand anders uit te oefen ontstaat uit een machtsbron: Een
machtsbron verschaft iemand machtsmiddelen die kunnen worden aangewend om anderen te
beïnvloeden. Er kan onderscheid worden gemaakt in een machtsbron die ontleend worden aan de
positie van iemand binnen een organisatie en aan iemand persoonlijke kwaliteiten.
Positie gebonden machtsbronnen
Economische middelen
Met economische middelen is de leidinggevende in staat om medewerkers te
belonen/straffen. Deze middelen verschaffen een leidinggevende bijvoorbeeld het vermogen
om extra salaris of betere (secundaire) arbeidsvoorwaarden te geven, of ervoor te zorgen dat
mensen promotie kunnen maken.
o Bestraffingsmacht: uit angst voor negatieve gevolgen;
o Beloningsmacht: vanwege positieve opbrengsten doet de medewerker wat de baas
wil.
Informationele middelen
Leidinggevende beschikken door hun positie over kennis waar ondergeschikten niet over
beschikken. Door informatie te delen of juist te onthouden kan hij ondergeschikten in de
juiste richting beïnvloeden. Het gebruik van informationele middelen om invloed uit te oefen
kan (on)bewust leiden tot manipulatie van informatie. Door bijvoorbeeld ondergeschikten te
overtuigen van het belang van overwerken, kunnen bepaalde zaken worden aangedikt en
andere zaken worden verdoezeld.
Legitimiteit
Legitieme macht ontstaat wanneer de werknemer het vanzelfsprekend vindt dat ‘hoger
geplaatste’ bevoegdheden hebben om over bepaalde zaken te beslissen. De macht is dan
vanzelfsprekend.
Machtsongelijkheid ontstaat wanneer er meerdere hiërarchische lagen zijn en de macht van boven
naar beneden steeds afneemt.
Persoonsgebonden machtsmiddelen
Persoonsgebonden machtsmiddelen hebben niets te maken met de positie van iemand, deze worden
ontleend aan de deskundigheid of aantrekkelijkheid.
Deskundigheid
De kennis en ervaring die iemand kan inbrengen, verschaft die persoon de mogelijkheid om
anderen te helpen, adviseren en ondersteunen.
o Werkgerelateerde deskundigheid
o Relationele deskundigheid: het vermogen om goede relaties te scheppen en
onderhouden met anderen;
o Coalitie formatie: het meekrijgen van anderen in een eigen standpunt.
1
, Aantrekkelijkheid
De mate waarin iemand voor anderen aantrekkelijk is. Bij een sterke aantrekkelijkheid wordt
ook wel gesproken van een charisma. Een charismatisch persoon is in staat om mensen te
overtuigen van zijn visie en hen daarvoor enthousiast te maken.
6.3 Machtsgebruik
De vormen van machtsgebruik en de gevolgen die ze hebben:
Coöperatief machtsgebruik
Bij deze vorm wordt men overgehaald om iets te doen door met hen te overleggen, door het
waarom, het nut of de noodzaak aan te geven en hen enthousiast maken.
Zowel economische als informationele middelen kunnen worden ingezet;
Confronterend machtsgebruik
Mensen worden gepushed om iets te doen door dreigen of vervelende maatregelen, zoals
een slechte beoordeling of minder kans op promotie.
Gebruik van economische machtsmiddelen
Formeel machtsgebruik
Hierbij wordt gewezen op dat iemand door de organisatie het recht heeft gekregen om aan
te geven wat er gedaan moet worden. Er kan ook gewezen worden op bestaande regels en
normen.
Gebruik van legitieme machtsmiddelen
Inspelen op gevoelens
Een beroep doen op vriendschap, een goede onderlinge verhouding, loyaliteit om die
persoon overhalen iets voor hem te doen.
Gebruik van eigen aantrekkelijkheid en relationele deskundigheid
De vier vormen van machtsgebruik kunnen in twee dimensies worden geplaatst:
6.4 Effecten van machtsgebruik
Met de coöperatieve macht verwachten leidinggevende heeft meeste effect te hebben. De zachte
methoden van machtsgebruik: overleggen, informeren, een beroep doen op de loyaliteit, etc.
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur KimFrancot. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.