Psychologie
H1 Geest, gedrag en wetenschap
Psychologie: de wetenschap van gedrag en mentale processen
2 terreinen :
• Interne geestelijke processen: denken, voelen, begeren → niet direct waarneembaar
• Externe processen: bv. praten, lachen, lopen → direct waarneembaar
Psychiatrie: discipline geneeskunde (arts), diagnose en (medische) behandeling van
psychopathologie
Klinische Psychologie: discipline psychologie, masteropleiding afstudeerrichting klinische
psychologie
Psychotherapie: geen apart gezondheidszorgberoep, maar behandelvorm
Pseudopsychologie : Niet-onderbouwde psychologische aannames die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd
Feiten:
Het verband tussen lichaam en geest kan je fysiek ziek maken wanneer je chronische
stress ondervindt.
Lichtgolven hebben verschillende frequenties, maar ze hebben geen kleur. De
hersenen interpreteren de verschillende frequenties van licht als verschillende
kleuren.
Intelligentie wordt zowel door erfelijkheid als door de omgeving bepaald. Omdat die
omgeving kan veranderen, is het niveau van je intelligentie (zoals gemeten met een
IQ‐test) ook variabel.
Emotionele bias: Neiging om oordelen te vellen o.b.v. attitudes en gevoelens, in plaats van
op een rationele analyse van het bewijsmateriaal.
Confirmation bias: Neiging om gebeurtenissen of informatie te herinneren die onze aannames
bevestigen en tegenstrijdige bewijzen te negeren of te vergeten.
Expectancy bias: Onbewust invloed uitoefenen op het gedrag van participanten en/of het resultaat
van een onderzoek, gebaseerd op de verwachting(en) van de onderzoeker(s)
, Perspectieven:
▪ Biologisch perspectief
= De invloed van het lichaam op mentale processen, en visa versa
Rationalisme : het denken, niet de zintuiglijke ervaring is de enige bron van ware
kennis
Empirisme : het ontdekken, experimenteren, de zintuiglijke ervaring zorgt voor
kennis
Moderne biologische perspectief: geest als product van hersenen, oorzaken van
gedrag in functioneren van de genen, de hersenen, hormoonstelsel
Variaties :
- Neurowetenschappen: onderzoeken hoe hersenen gedachten, gevoelens, motieven,
etc. creëren
- Evolutionaire psychologie: gedrag o.b.v. genetische aanpassingen aan overleving en
voortplanting, uit overgeërfde neigingen. Bv. Smaken, angsten
▪ Cognitief perspectief
= Mentale processen als vorm van informatieverwerking
Structuralisme : elementen van bewuste waarneming zijn te simplificeren zoals het
Periodiek systeem
Gestaltpsychologie: tegenreactie van structuralisme, bewustzijn is meer dan
zintuiglijke ervaringen, dit zijn geen afzonderlijke elementen. Gestalt = geheel
Functionalisme: Psychische processen, toestanden kunnen best begrepen worden in het
licht van hun adaptieve nut en functie
Moderne cognitieve perspectief: Nadruk op mentale processen, zoals leren,
geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking, Gedachten en
handelingen zijn resultaat van unieke cognitieve patroon van waarnemingen en
interpretaties van ervaringen
▪ Behavioristisch perspectief
= Focus op uiterlijk waarneembaar gedrag
Wetenschap van het gedrag en de meetbare omstandigheden in de omgeving die dit
gedrag beïnvloeden, handelen wordt gevormd door consequenties ervan.
Black box: Stimulus(oorzaak) -> black box -> respons (gedrag,reactie)
▪ Perspectief van de gehele persoon
- Psychodynamische pyschologie