Vaardig met informatie: samenvatting (voorbeelden examen op ppt kijken)
HC 1: opstart, kritisch denken, soorten informatie
Opstart
Stijn: zoeken, beoordelen en ernaar verwijzen
Steven: analyseren
Kritisch denken
Niet elke informatie in vraag stellen, maar je wil een vraag beantwoorden/ een beslissing
nemen/ tot actie overgaan.
Elementen kritisch denkproces:
Doelstelling De doelstelling is wat je of de ander tracht te realiseren.
Vraag De vraag is de kern van het probleem/de kwestie die we
trachten te beantwoorden/op te lossen/te verbeteren.
Perspectief Het perspectief van een persoon is hoe die persoon naar
het probleem/de kwestie kijkt. Verschillende personen
kunnen een verschillende perspectief hebben.
Concepten Concepten zijn de basisideeën die je gebruikt om te komen
te een antwoord.
Informatie De informatie is de gegevens, de data, de ervaringen, de
bewijzen die je gebruikt om tot een conclusie te komen.
Vooronderstellingen/ De vooronderstellingen en onderbouwingen zijn de
Onderbouwingen impliciete en expliciete redeneringen die je gebruikt om tot
een conclusie te komen.
Conclusie De conclusie is het besluit dat je neemt. Dat besluit is het
resultaat van een redenering. Een besluit is gebaseerd op
informatie en vooronderstellingen.
Gevolgen Het gevolg is waar ons denken toe leidt of wat volgt uit ons
handelen.
Focus op INFORMATIE
Standaarden kritisch denken
Helderheid Helderheid gaat over duidelijkheid. Wanneer een vraag helder is, is
er geen verwarring.
Accuraatheid Accuraatheid gaat over juistheid. Wanneer iets accuraat is, is het
juist, is het waar.
Precisie Precisie gaat over de mate van detail. Als de informatie precies is,
dan bevat het de noodzakelijke details.
Significantie Significantie gaat over de waarde van de vraag. Als een vraag
significant is, gaat het over een vraag met belang, dan is het
waardevol om de vraag te beantwoorden.
Relevantie Relevantie gaat over bruikbaarheid. Wanneer informatie relevant is,
dan is het bruikbaar om tot een antwoord te komen, dan draagt het
bij aan het antwoord.
Logica Logica gaat over de samenhang. Wanneer iets logisch is, is het
navolgbaar, volgt het één na het ander.
Breedte Breedte gaat over de mate waarin het antwoord omvattend is. Als
een antwoord voldoende breed is, neemt het verschillende
perspectieven mee.
Eerlijkheid Eerlijkheid gaat over oprechtheid. Als een antwoord eerlijk is, omvat
het verschillende relevante gezichtspunten en doet het recht aan
alle betrokkenen.
Diepte Diepte gaat over de complexiteit. Als een vraag of antwoord diepte
heeft, heeft het oog voor de complexiteit.
1
,Soorten informatie
Wetenschappelijke literatuur heeft hoogste zekerheid, dan vakliteratuur en dan populaire
literatuur
Als professional: vakliteratuur
Populaire literatuur
Bv.: facebook, Instagram, kapperstijschriften (flair, humo), kranten (DS, De Tijd, De
Morgen, Knack)
Criteria
o Wie schrijft: 'iedereen’ (niet noodzakelijk experts)
o Voor wie: ‘iedereen’ (liefst zoveel mogelijk mensen)
o Controle achteraf (nadat her gepubliceerd is)
o Aanwezigheid reclame
Waar zoeken?
o Academic Gopress
o Gratis toegang tot quasi gehele Belgische (en enkele buitenlandse) populaire
literatuur (2 dagen vertraging)
Vakliteratuur
Vaktijdschriften
o Generiek: sociaal.net, Weliswaar (onderwerpen kunnen heel breed zijn)
o Specifiek: per doelgroep, domein, thema
Onderzoeksrapporten
o Bv.: websites
Criteria
o Wie schrijft?: ‘expert’, werkveldervaring en/of onderzoekservaring
o Voor wie?: mensen in het werkveld, opleiding
o Controle: redactieraad, ervoor om te kijken of het aan de criteria voldoet
Waar zoeken?
o Mediatheek, Limo-databank
o Websites van koepelorganisaties, ministeries, onderzoeksinstellingen enzv.
Wetenschappelijke literatuur
Wetenschappelijke tijdschriften
Criteria
o Wie schrijft: ‘expert’ met onderzoekservaring
o Voor wie: mensen in het werkveld, onderzoekers, opleiding
o Controle: peer reviewed
Eerst gecontroleerd door iemand anders, andere experten lezen het artikel na en
geven feedback. Artikel gaat terug naar de redactieraad en die beslist adhv
opmerkingen peers
- Niet goedgekeurd door
experten
- Nog een paar aanpassingen
doen
- Direct publiceren
Waar zoeken?
o ScienceDirect, SpringerLink,
Wiley Online Library
2
, HC 2: (Op)zoeken van informatie
Opzoeken
Algemeen
Populaire literatuur kan je als teaser gebruiken voor inleiding
Veel verschillende bronnen gebruiken en combineren
Waar zoeken?
Internet (zoekmachines en websites)
o Wikipedia: iedereen kan een vrije bijdrage leveren, je bent nooit helemaal zeker
dat er goede betrouwbare informatie is, kijk naar de bronnen waarop de pagina
gebaseerd is
o Google: google geeft een index/resultatenlijst (verschilt per zoekmachine)
Ranking:
Kwaliteit, relevantie, actualiteit, geografisch...
Commerciële, statistische en nationalistische factoren
SEO: website zodanig ontwerpen dat de kans dat die hoog scoort in de
rangorde groot is
SEA: gesponsorde zoekresultaten
Veel wetenschappelijke info is niet vrij beschikbaar op het web
Google books, google scholar (vooral Engelstalig)
Bibliotheek (boeken, tijdschriften, elektronische databanken, gedrukt en digitaal)
Voordelen:
o Kwaliteitslabel
o Toegang tot wetenschappelijke informatie die niet vrij raadpleegbaar is op
internet
o Misvatting: gedrukt VS digitaal
Welke soort van bron zoeken?: soorten informatiebronnen (niet hetzelfde als
literatuur/informatie)
Naslagwerk
o Snel beknopte uitleg
o Encyclopedie, woordenboek, van Dale, Oxford dictionary
Catalogus
o Fichenbak met verwijzingen, staat waar je iets kan vinden over je thema
o Limo, Google, WorldCat, Unicat, sciencedirect, NCC
Databank
o Alles is samen gearchiveerd, hierin zitten de gegevens zelf
o Gopress academy, Sage, ResearchGate, Wiley Online Library
Handboek
o Catalogus en databanken gaat ons verwijzen naar handboeken en tijdschriften
o Uitgebreide, brede en diepgaande info over een bepaald thema
Tijdschrift
o Populair (wetenschappelijk): humo, flair, psychologie
o Vaktijdschrift (beroepsgericht): klasse
o Wetenschappelijk: Social work education
Grijze informatiebronnen (niet officieel gepubliceerd, geen ISBN-nummer)
3