Samenvatting gynaeco 1
INLEIDENDE BEGRIPPEN:
- Dilatatie en Curettage (DC)
o WAT:
Cervicaal kanaal dilateren (van NL 4mm 10mm)
Met curette slijmvlies afschrapen
o CAVE:
Blinde procedure => kans op perforatie Afgekort als DC (Dilatatie & curettage)
o GEBRUIK:
Enkel nog gedaan bij cervixcarcinoom
o Pipelle De Cornier
Alternatief voor curette
WAT:
Plastieke buisje met gaatjes opzij en bovenaan
Vacuum trekken van buisje => zuigt endometriumweefsel op
CAVE:
Niet pijnloos! (5-6/10 op pijnschaal meestal!)
GEBRUIK:
Makkelijker qua gebruik, kan ook door HA
Minder pijnlijk dan curette
Bij vermoeden van endometriumcarcinoom gebruikt
- Hysteroscopie:
o WAT:
Cervix dilateren scoop inbrengen
Diagnostische vs operatieve hysteroscopie
o DIAGNOSTSICHE HYSTEROSCOPIE:
Kleinere flexibele hysteroscoop, kan zonder verdoving
Opsporen van kleine afwijkingen:
Poliepen, hyperplasie endometrium, subendometriale myomen,….
o OPERATIEVE HYSTEROSCOPIE:
Complexere hysteroscoop, MOET onder verdoving (!)
Biopsies en kleine ingrepen (poliepectomie, intra uterien septum resectie,
endometriumresectie/ablatie,…)
CAVE: NIET BIJ VERMOEDEN VAN ENDOMETRIUMCARCINOOM!!
RISICO OP LOSKOMEN MALIGNE CELLEN KUNNEN MIGREREN NAAR EILEIDERS EN
BUIKHOLTE!
1
, - Laparoscopie:
o WAT:
Endoscopie abdomen via navel laparoscoop inbrengen en buik opblazen met CO2
o GEBRUIK:
Sterilisaties, hysterectomie, lymfadenectomie, oöforectomie,…
Evt robot assisted laparoscopie
- Laparotomie:
o WAT:
Openen van abdomen via een open incisie
Mediane incisie (navel – pubis) of horizontale incisie thv pubis/grens pubisbeharing
(Pfannenstiel of bikini insnede)
- Hysterectomie:
o WAT:
Verwijderen van de baarmoeder
o HOE:
Laparotomie, via vaginale weg, laparoscopisch geassisteerde vaginale hysterectomie (LAVH),
totaal laparoscopisch
- Totale hysterectomie (HT):
o WAT:
Corpus uteri + cervix uteri verwijderen
o HOE:
Laparotomisch, laparoscopisch, vaginaal
- Subtotale hysterectomie:
o WAT:
Corpus uteri verwijderen, cervix uteri blijft zitten
o HOE:
Kan NIET VAGINAAL
Wel laparotomisch, laparoscopisch
Indien laparoscopisch vereist soms morcelatie van de uterus, omdat deze via een van
de laparoscopische poorten naar buiten moet geraken
- Radicale hysterectomie (Wertheim-Meigs):
o WAT:
Corpus uteri + cervix uteri + parametria + klein deel vagina (4cm) + pelviene klieren
o INDICATIE:
cervixcarcinoom
- Bilaterale salpingo-oöforectomie (BSO) en unilaterale salpingo-oöforectomie (USO)
o WAT:
2
, Verwijderen van (beide) salpingen (eileiders) + de ovaria
1 Vulvaire pathologie
1.1 Gynatresie/stenose hymen/hematocolpos
- Definitie:
o Gynatresie = toestanden die gepaard gaan met afsluiting van de genitale tractus, op eender welk niveau
(verworven of congenitaal)
1.1.1 Indeling gynatresie
- Congenitaal t.h.v.
o Hymen
o Cervix
o Vagina
- Verworven: vnl. t.h.v. de cervix ten gevolge van
o Seniele genitale atrofie
o Maligne aandoeningen
o Radiotherapie/cauterisatie
o Heelkundige ingrepen
- Bij de congentiale gynatresie:
o Stenose van het hymen = meest frequente oorzaak!
o S/ en R/ gelijkaardig aan die die gebruikt worden bij andere congenitale vormen
1.1.2 Stenose van hymen
- Wat:
o Meest frequente oorzaak van congenitale gynatresie
o (hymen = thv overgang vagina – vestibulum)
- Pathofysiologie:
o Aangeboren stenose van het hymen opstapeling menstrueel bloed Distentie vagina
(hematocolpos) Distentie cervix en cavum uteri (hematometria) [palpabele massa!] distentie van
de tubae (hematosalpinx)
- Diagnose:
o Meestal pas na de menarche gesteld
- Symptomen:
o Onderbuikspijn bij menstruatie, meer uitgesproken bij elke cyclus
o Palpabele massa in onderbuik
tgv distentie cavum uteri
o Urineretentie met distentie van de blaas
tgv toenemende massa in onderbuik
3
, - Behandeling:
o Incisie of excisie hymen
o Trage evacuatie bloed onder strikt aseptische omstandigheden
1.2 Hematoom van de vulva
- Oorzaken:
o Traumatisch
o Heelkunde: "herstel" operaties
o Episiotomie
= inknippen van perineum (bv tijdens bevalling)
o Ruptuur vh perineum
- Symptomen:
o Uitgesproken pijn, afhankelijk van de hoeveelheid opgestapeld bloed
o Soms reflexmatig inhibitie mictie/defecatie
- Behandeling:
o Klein hematoom spontane resolutie
o Groot hematoom extirperen (wegsnijden hematoom)
* Bartholincyst/abces (zie gynaecologische infecties) *
1.3 Niet-neoplastische vulvaire afwijkingen
[Oudere benamingen: vulvaire dystrophieën, krauroris vulvae niet meer gebruikt]
1.3.1 Lichen sclerosus (LS) of lichen sclerosus et atrophicans (LSA)
- Wat:
o Huidziekte vooral thv vulva en peri-anaal, met verlittekening, verdroging en verschrompeling vd huid
o Niet echt gekende oorzaak, vermoeden auto-immune oorzaak.
- Epidemiologie:
o Vnl post-menopausaal, kan ook op jongere leeftijd
- Pathofysiologie:
o Verlittekening/lichenificatie van de labia (minora) atrofie van de labia minora en pigmentverlies tot
zelfs stenosering van de introïtus vaginae
- Symptomen:
o Jeuk (!!) krabletsels (evt secundaire infectie)
Doe altijd KO bij vaginale jeuk! Niet meteen uit gaan van een mycotische infectie! Denk zeker
aan LSA bij post menopauzal vrouwen!
o Dyspareunie
o Dysurie
4
