Inhoud
Hoofdstuk 1 Moraal en sociaal werk.............................................................2
1.1 Normatieve professionaliteit...............................................................2
1.2 Signaleren van morele problemen......................................................3
1.3 Moraal.................................................................................................4
1.4 Waarden, normen en deugden............................................................5
1.5 Intuïtieve moraal.................................................................................6
1.6 Ethiek..................................................................................................7
1.8 De normatieve professional................................................................8
Hoofdstuk 2 Normatieve theorieën..............................................................9
2.1 Deugdenethiek..................................................................................10
2.2 Gevolgenethiek.................................................................................12
2.3 Beginselethiek..................................................................................13
Hoofdstuk 3 In gesprek over morele problemen........................................14
3.1 De argumentatieve dialoog..............................................................15
3.2 Open-mindedness.............................................................................15
3.3 Legitimatie en macht........................................................................16
3.4 Spelregels en drogredenen...............................................................17
3.5 Vier vormen van argumentatie.........................................................18
3.6 Stappenplan voor het maken van ethische keuzes...........................19
Hoofdstuk 4 Sociaal werk in context..........................................................20
4.1 Een veranderende samenleving.......................................................21
4.2 Sociaal werk......................................................................................25
4.3 (Drie)dubbel gebonden.....................................................................26
Literatuur: Ethiek in sociaal werk, 5e editie Jacquelien Rothfusz
1
Samenvatting Ethiek
,Hoofdstuk 1 Moraal en sociaal werk
1.1 Normatieve professionaliteit
Technisch-instrumentele professionaliteit: Sociaal werkers die beschikken over
de juiste kennis, kunde en professionele vaardigheden zijn efficiënt en effectief in het
bereiken van hun doelen.
Normatieve professionaliteit: Je bent je bewust van de normen, waarden en
deugden die een rol spelen in jouw handelen -over wat je als sociaal werker
belangrijk en nastrevenswaardig vindt- en dat je die in open dialoog kunt toetsen aan
de argumenten van anderen. Respect voor de ander staat hierin centraal.
Normen: Op waarden gebaseerde handelingsvoorschriften.
Waarden: De idealen die wezenlijk zijn voor de kwaliteit van leven en van het
beroep.
Deugden: Goede eigenschappen die de handelwijze van de sociaal werker bepalen.
Efficiency: De mate waarin de sociaal werker zijn doelen bereikt.
De BPWS formuleert de volgende kernwaarden van professionals in het sociaal
werk:
- Respect voor menselijke waardigheid en autonomie.
- Betrokkenheid en bereidheid om mensen bij te staan.
- Sociale rechtvaardigheid en mensenrechten.
- Deskundigheid en zorgvuldigheid.
- Betrouwbaarheid en integriteit.
Een sociaal werker moet kritisch kijken naar wat zijn handelen teweeg brengt. Hierbij
komt kijken dat hij zichzelf moet aanscherpen. Dit is zo belangrijk omdat het
samengaat met een aantal kenmerken van het sociaal werk, zoals:
- Kwetsbaarheid van de mensen waarmee je werkt. Mensen komen bij je
omdat ze problemen hebben die ze niet zelf (denken) op te kunnen lossen.
- Je werkt met gevoelige informatie.
- Je moet omgaan met macht. je hebt veel invloed/kunt veel invloed hebben.
- Krachtenveld met verschillende belangen. Je werkt vaak in een
spanningsveld tussen cliënt, zijn/haar omgeving, instellingen, etc.
- Werken met ouders, kinderen en jongeren.
In sociaal werk gaat het volgend Kunneman (2005) om 3 vragen:
- Wat mag ik?
- Wat kan ik?
- Waar sta ik voor?
2
Samenvatting Ethiek
, De overkoepelende deugd van sociaal werkers is professionele wijsheid. Banks
(2012) omschrijft dit als het vermogen om op basis van argumenten de juiste
praktische keuzes te maken, die deel uitmaken van goed sociaal werk.
Het betekent dat:
1. de sociaal werker in gesprek kan gaan over keuzes.
2. Dat hij ethische vragen kan signaleren.
3. Hierop kan reflecteren.
4. Hier open-minder over in gesprek kan gaan.
Op basis van deze overwegingen kan hij in situaties beoordelen en professioneel
handelen.
Morele kwesties spelen op verschillende niveaus:
Microniveau: Individuen, huishoudens.
Mesoniveau: Het collectief, groepen, wijken, gemeenschappen.
Macroniveau: Samenleving, beleid.
1.2 Signaleren van morele problemen
Als sociaal werker moet je verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes en
handelingen. Dit is zowel de plicht om te zorgen dat iets goed gaat, als het vermogen
en de bereidheid je te verantwoorden. Je kunt onderscheid maken tussen taak- en
deugdverantwoordelijkheid:
Taakverantwoordelijkheid: Verwijst naar afspraken die binnen een organisatie
gemaakt zijn.
Deugdverantwoordelijkheid: Is niet gebaseerd op vastgelegde afspraken, maar op
normen en waarden, op een morele plicht die de betrokkene heeft. Belang:
Verantwoording, morele problemen zijn vaak complex.
Top 10 morele excuses samengesteld door Wirtz (2006) en Bovens (1990):
1. Ik was slechts een klein radertje in het geheel.
2. Iedereen deed het.
3. Als ik het niet had gedaan, zou iemand anders het hebben gedaan.
4. Zonder mijn bijdrage zou het nog erger zijn geweest.
5. Ik had er niets mee te maken.
6. Ik wist nergens van.
7. Ik wist niet dat het niet mocht.
8. Ik deed slechts wat mij werd opgedragen.
9. Het was niet mijn taak.
10. Ik had geen keuze.
3
Samenvatting Ethiek
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur bobleeker2002. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,00. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.