BOUWCONSTRUCTIE 1.2
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
,INHOUD
1. algemeen...................................................................................................................................................... 5
1.1 Inleiding .................................................................................................................................................. 5
2. Draagstructuur .............................................................................................................................................. 5
2.1 Inleiding .................................................................................................................................................. 5
2.1.1 Vlakvormige structuurelementen ............................................................................................................ 5
2.1.2 Lijnvormige structuurelementen ............................................................................................................. 5
2.1.3 Boogvormige structuurelementen ........................................................................................................... 5
2.1.4 Gewelf ................................................................................................................................................ 6
2.2 Soorten krachten op een constructie ........................................................................................................... 6
2.3 Spanningen in een constructie .................................................................................................................... 6
2.4 Belasting op een constructie ....................................................................................................................... 7
2.5 Wat bepaalt de structuur van een gebouw .................................................................................................... 7
2.6 Vaste en variabele onderdelen .................................................................................................................... 8
2.7 Gewicht van bouwmaterialen ...................................................................................................................... 8
3. funderingen .................................................................................................................................................. 9
3.1 Inleiding .................................................................................................................................................. 9
3.2 Diepte van de fundering ............................................................................................................................. 9
3.3 Breedte van de fundering ........................................................................................................................... 9
3.4 Soorten fundering ..................................................................................................................................... 9
3.4.1 Strokenfundering ................................................................................................................................. 9
3.4.2 Plaatfundering ................................................................................................................................... 10
3.4.3 Paalfundering..................................................................................................................................... 10
3.4.4 Circulaire schroeffundering .................................................................................................................. 10
3.4.5 Putfundering ...................................................................................................................................... 10
3.4.6 Betonkelders ..................................................................................................................................... 11
3.4.7 Beschoeiingstechnieken ...................................................................................................................... 11
3.4.8 Onderschoeien ................................................................................................................................... 11
4. Vloeren op begane grond .............................................................................................................................. 12
4.1 Algemeen............................................................................................................................................... 12
4.2 Uitvoering van het vloerpakket ................................................................................................................. 12
4.3 Aansluiting gelijkvloers met fundering en opgaand metselwerk ..................................................................... 13
5. Draagmuren in metselwerk ........................................................................................................................... 14
5.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 14
5.2 Eisen aan het metselwerk ........................................................................................................................ 14
5.3 Types en vorm ........................................................................................................................................ 14
5.4 De baksteen ........................................................................................................................................... 14
5.4.1 Indeling ............................................................................................................................................ 14
5.4.2 Formaten .......................................................................................................................................... 15
5.5 Uitvoering van het metselwerk ................................................................................................................. 15
5.5.1 Onderdelen van een gemetselde muur .................................................................................................. 15
5.5.2 Maatsysteem van de muur .................................................................................................................. 15
5.5.3 Tussen de stenen ............................................................................................................................... 16
5.5.4 Muurdiktes ........................................................................................................................................ 16
5.6 Metselverbanden ..................................................................................................................................... 16
6. gevelbekleding ............................................................................................................................................ 17
6.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 17
6.2 Gevelbekleding ....................................................................................................................................... 17
6.2.1 De gemetselde muur .......................................................................................................................... 17
6.2.2 De beklede gevel ................................................................................................................................ 19
6.2.3 Skeletwanden .................................................................................................................................... 19
6.2.4 De geprefabriceerde regel ................................................................................................................... 20
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, 6.2.5 De massieve wand ............................................................................................................................. 20
6.2.6 ETICS ............................................................................................................................................... 20
6.3 Koudebruggen ........................................................................................................................................ 21
6.4 Opstijgend vocht ..................................................................................................................................... 21
6.4.1 inleiding ............................................................................................................................................ 21
6.4.2 oorzaken ........................................................................................................................................... 22
6.4.3 Oplossingen ....................................................................................................................................... 22
7. Openingen maken in muren .......................................................................................................................... 23
7.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 23
7.2 Openingen in binnenmuren ...................................................................................................................... 23
7.2.1 Stalen liggers..................................................................................................................................... 23
7.2.2 Bakstenen Liggers .............................................................................................................................. 23
7.2.3 betonnen liggers ................................................................................................................................ 24
7.2.4 cellenbeton lateien ............................................................................................................................. 24
7.2.5 Houten Lateien .................................................................................................................................. 24
7.3 Oplegpunten van balken .......................................................................................................................... 24
7.4 Kolommen.............................................................................................................................................. 25
7.4.1 Houten Kolommen .............................................................................................................................. 25
7.4.2 Betonnen kolommen ........................................................................................................................... 25
7.4.3 Stalen Kolommen ............................................................................................................................... 25
7.5 Vuistregels ............................................................................................................................................. 25
8. Buitenschrijnwerk ........................................................................................................................................ 26
8.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 26
8.2 Openingen maken in spouwmuren ............................................................................................................. 26
8.3 Het raam in een gemetselde spouwmuur ................................................................................................... 27
8.4 De dorpel ............................................................................................................................................... 27
8.5 De bovenaansluiting ................................................................................................................................ 28
8.6 Montage van het raam ............................................................................................................................. 28
9. Draagvloeren .............................................................................................................................................. 29
9.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 29
9.1.1 Het draagvermogen ............................................................................................................................ 29
9.1.2 Overdragen van de belasting op de constructie ...................................................................................... 30
9.2 Houten vloeren ....................................................................................................................................... 30
9.2.1 Eigenschappen van houten vloeren ....................................................................................................... 30
9.2.2 Specifieke kenmerken ......................................................................................................................... 30
9.2.3 Toepassing ........................................................................................................................................ 30
9.2.4 Het vloerrooster (balkenlaag) .............................................................................................................. 31
9.2.5 UItvoeringsdetails van massieve balkenvloer ......................................................................................... 32
9.3 Vloeren in ter plaatse gestort beton ........................................................................................................... 33
9.3.1 Specifieke kenmerken ......................................................................................................................... 33
9.3.2 Toepassing ........................................................................................................................................ 34
9.3.3 Uitvoeringswijze ................................................................................................................................. 34
9.3.4 Dimensionering van de beton draagvloer ............................................................................................... 34
9.3.5 Ter plaatse gespoten betonplaat met staalplaat...................................................................................... 35
9.3.6 Breedplaatvloeren (predallen) .............................................................................................................. 35
9.4 Holle welfsels of kanaalvloerplaten ............................................................................................................ 35
9.4.1 SPecifieke kenmerken ......................................................................................................................... 35
9.4.2 Plaatsing ........................................................................................................................................... 35
9.4.3 Bijzondere uitvoeringsacpecten ............................................................................................................ 36
9.4.4 Volle welfsels ..................................................................................................................................... 36
9.5 Potten en balken ..................................................................................................................................... 36
9.5.1 kenmerken ........................................................................................................................................ 36
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, 9.5.2 Toepassing ........................................................................................................................................ 37
10. Hellende daken ............................................................................................................................................ 38
10.1 Inleiding ................................................................................................................................................ 38
10.1.1 Algemeen ..................................................................................................................................... 38
10.1.2 Terminologie ................................................................................................................................. 38
10.1.3 Stabiliteit van het hellend dak ......................................................................................................... 38
10.1.4 Uitvoering van het dak ................................................................................................................... 39
10.2 Timmerwerk ........................................................................................................................................... 39
10.2.1 Gordingendak ............................................................................................................................... 39
10.2.2 Spantendak (sporendak) ................................................................................................................ 40
10.2.3 Zelfdragende dakpanelen ............................................................................................................... 40
10.3 De dakbedekking .................................................................................................................................... 40
10.3.1 Het onderdak ................................................................................................................................ 40
10.3.2 De dakbedekking ........................................................................................................................... 41
10.3.3 Isolatie van hellende daken ............................................................................................................ 41
10.3.4 Het damp- en luchtscherm bij hellende daken ................................................................................... 42
10.4 Dak details ............................................................................................................................................. 42
10.4.1 Dakgoten ..................................................................................................................................... 42
10.4.2 Aansluitingen ................................................................................................................................ 43
10.4.3 Dakramen .................................................................................................................................... 43
11. Platte daken ................................................................................................................................................ 44
11.1 De vijfde gevel ....................................................................................................................................... 44
11.2 De onderdelen van het plat dak ................................................................................................................ 44
11.2.1 De draagvloer ............................................................................................................................... 44
11.2.2 het dakdichtingsmembraan ............................................................................................................. 44
11.2.3 De isolatie .................................................................................................................................... 45
11.3 De afvoer van regenwater ........................................................................................................................ 45
11.3.1 Een plat dak is niet plat .................................................................................................................. 45
11.3.2 Het afschot ................................................................................................................................... 45
11.3.3 De regenafvoer ............................................................................................................................. 46
11.4 De schutlaag .......................................................................................................................................... 47
11.4.1 De lichte schutlaag ........................................................................................................................ 47
11.4.2 Gerold grind.................................................................................................................................. 47
11.4.3 Tegels .......................................................................................................................................... 47
11.4.4 groendak ...................................................................................................................................... 47
11.5 Soorten dakopbouw................................................................................................................................. 47
11.5.1 koud dak (afgeraden!) ................................................................................................................... 47
11.5.2 Warm dak (aanbevolen!) ................................................................................................................ 48
11.5.3 Een (warm) omkeerbaar dak (warm aanbevolen!) ............................................................................. 48
11.5.4 Het compact dak (opletten) ............................................................................................................ 48
11.6 Details plat dak ....................................................................................................................................... 48
11.6.1 Aansluiting plat dak met spouwmuur ............................................................................................... 48
11.6.2 Plat dak koepel.............................................................................................................................. 48
11.6.3 Dakrand met aluminium dakprofiel .................................................................................................. 49
11.6.4 Lichtstraten .................................................................................................................................. 49
11.6.5 Aansluiting plat dak en hellend dak .................................................................................................. 49
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, 1. ALGEMEEN
1.1 Inleiding
Handige tip:
- Bezoek een werf
- Bezoek een bouwbeurs
Apple symbool in cursus = niet kennen, enkel informatief
2. DRAAGSTRUCTUUR
2.1 Inleiding
Krachten = eigen gewicht (permanent) + mobiele krachten (niet-permanent, bv.
meubels, wind,…)
Verticaal naar beneden, afgeleid via funderingen
Opwaartse kracht >/= neerwaartse kracht
2.1.1 VLAKVORMIGE STRUCTUURELEMENTEN
PLAAT: vlakvormig structuurelement waarbij de krachten loodrecht
inwerken op het vlak. (bv. vloerplaat)
SCHIJF: vlakvormig structuurelement waarbij de krachten werken in het
vlak. (bv. dragende muur)
Hedendaags uit CLT (Cross Laminated Timber) => meer
trekkrachten opnemen
2.1.2 LIJNVORMIGE STRUCTUURELEMENTEN
BALK: horizontale staaf met rechte lengteas, die belast wordt door
krachten loodrecht op de staafas.
KOLOM: verticale staaf met een rechte lengteas, die belast wordt door
krachten in de staafrichting.
2.1.3 BOOGVORMIGE STRUCTUURELEMENTEN
SPATKRACHT = zijwaarts gerichte horizontale krachten in een constructie waardoor het
dragende element naar buiten zou willen wijken
BOOG: constructie die een opening overspant en de druk van de last erboven opvangt en
afleidt.
Constructiemogelijkheden:
- Oplegpunten met elkaar verbonden door trekstaaf
- Zeer dikke steunpunten/ brede fundering
- Spitsbogen door pinakels verzwaard
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, 2.1.4 GEWELF
GEWELF: een in doorsnee gebogen constructie die een ruimte met
rechthoekige plattegrond overdekt
TONGGEWELF: een gewelf dat over de hele lengte dezelfde vorm
aanneemt (bv. halve cilinder/ tunnel)
KRUISGEWELF: een kruising van twee tonggewelven, assen loodrecht op
elkaar.
KOEPEL: wanneer men een boog wentelt om een verticale as.
2.2 Soorten krachten op een constructie
PUNTLAST: een belasting, die aangrijpt op een constructiedeel. De oppervlakte van de
inwerkende kracht klein is in verhouding tot het constructiedeel.
Bv. kolom op een plaat, persoon op een vloer, poten van stelling op de vloer,…
EENPARIG VERDEELDE BELASTING: De belasting wordt gelijkmatig als een balk verdeeld
over een oppervlak.
Bv. muur op funderingszool
2.3 Spanningen in een constructie
TREKSPANNING: De balk buigt door waardoor die onderaan langer wordt, het materiaal
wordt uitgetrokken. Materialen zoals hout en staal kunnen deze trek opvangen.
Beton, natuursteen is NIET geschikt hiervoor
Oplossen door beton te wapenen
DRUKSPANNING: De balk wordt samengedrukt, omgekeerde van trekspanning
Beton en natuursteen kunnen zware drukkrachten weerstaan, wapening niet
noodzakelijk.
SCHUIFSPANNING: dwars op de balk => NIET in lengte, maar in breedte en hoogte.
Bovenaan wordt de balk dikker, onderaan dunner
Oplossing: dwarsbewapening
BUIGSPANNING: ten gevolge van de trek- en drukkrachten zal de balk willen doorbuigen.
De buigspanning vergroot naargelang de afstand van de kracht tot steunpunten.
Hoe hoger de balk, hoe lager de buigspanning
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, 2.4 Belasting op een constructie
PERMANENTE BELASTING: eigengewicht van de constructie delen (balken, vloerplaten,
muren,…) met de afwerking (chape, bepleistering, tegels,…).
Deze belasting wijzigt niet in de levensduur van het gebouw.
NIET-PERMANENTE BELASTING: over het gewicht van de personen, meubilair,
sneeuwbelasting, windbelasting, parkeerdaken,…
De grootte van deze belasting verandert in de loop van de tijd.
2.5 Wat bepaalt de structuur van een gebouw
De bouwplaats:
- Samenstelling van de ondergrond
- Locatie van de werf
- Wettelijke voorschriften
De functie:
Privegebouwen:
- Woongebouw particulier
- Woongebouw gemeenschappelijk
Publieke gebouwen:
- Handel en horeca
- Schoolgebouwen
- Overheidsgebouwen
- Cultuur, ontspanning en sport
- Religieuze gebouwen
- Gezondheidszorg
Industriële gebouwen:
- Transport
- Utiliteitsgebouwen
De bouwhoogte:
Hoe hoger, hoe complexer de bouwwijze.
Hoogte beïnvloed de eisen van de brandnorm
De vorm:
Invloed van de ontwerper en de opdrachtgever
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen
, De bouwwijze:
de vorm kan de bouwwijze beïnvloeden (bv. stapelbouw, gietbouw, houtskelet,
prefabbouw,…)
de voorschriften:
- Veiligheid
- Gezondheid
- Energiezuinigheid
- Milieuvriendelijkheid
- Stedenbouw
- Bouwfysica
- Isolatie/ geluid/ brand
2.6 Vaste en variabele onderdelen
de vaste onderdelen:
- dragende muren
- vloeren
- dak
- meterkasten
- funderingen/ rioleringen
dragende muur doorbreken => spatkrachten opvangen met trekstaven
De variabele onderdelen:
- aanpasbare bouwstoffen
- afwerking/ uitrusting/ leidingen
- niet-dragende binnenwanden
- buitenafwerking
bestemming variabel (bv. vandaag werkplaats, morgen kantoor, overmorgen
restaurant)
2.7 Gewicht van bouwmaterialen
hout:
dennen- en vurenhout < Europees grenenhout < eikenhout
grond en steen:
droog duinzand < aarde, klei en leem (droog) < grind < vochtig duinzand < met water
verzadigd duinzand < aarde, klei en leem (nat) < zandsteen < marmer
bouwstoffen:
metselwerk < beton < gewapend beton < ventsterglas < aluminium < draadglas < zink
< gietijzer < staal < koper < lood
BOUWCONSTRUCTIE 1.2 jules vroonen