1. De ‘liberale partij’: doctrinairen vs. progressisten
Belgische revolutie
- Actualiteit: ‘Poetin geeft een lesje Belgische geschiedenis’
o Bijeenkomst van 20 000 jongeren
o Vraag rond België antwoord Poetin: ‘dat België op de wereldkaart
staat is grotendeels te danken aan de Russische houding’
- 1830: opstand de Stomme van Portici opstand tegen het Nederlandse
gezag
Belgische Revolutie
o Rusland stond aan de kant van Nederland
Tsaar Nicolaas I wilde NIET dat het machtsevenwicht
verstoord zou raken
Hij was van plan om met zijn leger naar Brussel te komen
MAAR ging niet door omwille van een revolutie in Polen
- Is het resultaat van de samenwerking van liberalen en katholieken
(Unionisme)
o Op het moment dat je een buitenlandse vijand hebt makkelijker
om gelederen te sluiten binnen het land
o TOCH ook verschillende stromingen binnen de liberalen
Bv. Antiklerikale liberalen waren economisch sterk
afhankelijk van noordelijke provincies
DUS voor hen hoefde Belgische Revolutie NIET
Bv. Groep in Wallonië die liever wilde aansluiten bij Frankrijk
Deze groepen gaan zich verenigen in 1839
o Gemeenschappelijk strijdprogramma antiklerikalisme
Bv. Democraten
Waren ontgoocheld in de Belgische Revolutie men
vond dat men NIET ver genoeg is gegaan op vlak van
socio-economische aangelegenheden
1
,1839: Verdrag van de 24 Artikelen
- België vanaf dan officieel erkend DUS strijd tegen een gezamenlijke
buitenlandse vijand verdween
Resultaat: de politieke meningsverschillen tussen liberalen en katholieken
komen terug aan de oppervlakte
- 1838: veroordeling van de vrijmetselarij door de bisschoppen
o Daarvoor: vrijmetselarij stond open voor Katholieken DUS soort
club waar men vanuit verschillende gezindheden met elkaar in
contact kwam
Gevolg: veel katholieken verdwijnen uit die vrijmetselarij DUS
vrijmetselarij wordt een belangrijke steunpilaar voor het ontstaan van het
liberalisme
1 van die ‘loges: l’alliance: ligt aan de basis van het eerste liberale congres
1846: eerste congres liberalen
- 1846: ontstaan van de liberale partij!
- Verschillende meningen over programma
o Progressisten = progressieve vleugel
o Doctrinairen = conservatieve vleugel
o Doctrinairen
Hadden de economische macht in handen DUS zij willen die
macht behouden
Ze waren TEGEN elke (sociale) verandering
Ze ontweken de confrontatie met de katholieken ze wilden
goed overeenkomen met hen
WANT men had ze nodig omwille van de impact van de
Kerk
o Progressisten
Behoren tot de lagere bourgeoisie/ middenklasse
Waren VOOR sociale verandering
Wilden het conflict aangaan met de katholieken
Discussie over de organisatie van het lekenonderwijs
o Vroeger: les van priesters en zusters in
katholieke scholen
o MAAR progressisten pleiten voor lekenonderwijs
- WEL consensus over minimaal programma
o Programma zal tot 1893 behouden blijven
2
, Dan: Algemeen Meervoudig Stemrecht meer mensen
mogen stemmen
Ook die periode: opkomstplicht
- TOCH werd afstand tussen doctrinairen/gematigden en
progressisten/radicalen groter
o Op bepaald moment: poging tot de oprichting van een
progressistische partij
1900: verzoening tussen beide strekkingen
Finaal komt er toch een verzoening tussen beide strekkingen
Tot 1961 GEEN echte partijorganisatie
- Begin: heel beperkte partijorganisatie
o Verschillende pogingen tot een hechtere partijorganisatie, MAAR
zonder resultaat
19e eeuw: electoraal na de invoering van het Algemeen Enkelvoudig
Stemrecht
- Belangrijkste partijpolitieke stromingen:
o Katholieken
o Liberalen
o Vanaf 1885: OOK socialisten
Resultaat: liberalen pas op de derde plaats in partijhiërarchie
2. Na de Tweede Wereldoorlog
- Liberalen kwamen ontredderd uit de oorlog
o Ontredderd = in wanorde, in verwarring gebracht
- + Generatiewissel binnen de liberale partij
o Overlijden van een aantal belangrijke figuren
GEEN evidente situatie voor de liberale partij
o Zien we ook bij socialisten EN christendemocraten
Studiecentrum Hervorming van de Staat
3. De Koningskwestie
Politiek van l’effacement
3
, - Liberalen vragen aan de Koning om, desnoods met het opgeven van de
eigen aspiraties, zich te bekommeren over het behoud van de monarchie
en de nationale eenheid
o Aspiratie Leopold III: terug op de troon komen
DUS nationale eenheid + monarchie moet in stand gehouden worden
o DUS soort compromisvoorstel
Men vroeg NIET expliciet aan Leopold III om terug te keren
Het mocht evengoed een andere koning zijn
Verkiezingen 1946
- Zware electorale nederlaag voor de NOG ALTIJD unitaire partij
o Onder andere als gevolg van hun standpunt
- Christendemocraten willen een absolute meerderheid om zo Leopold III
terug op de troon te halen
Gepolariseerd landschap
4. Nieuw spanningsveld: De Schoolstrijd (1950-1958)
Zie uitgebreider in HS3 en HS4
1950
- CVP / PSC behaalden de absolute meerderheid
o MAAR slaagden niet in hun opzet om Leopold III terug op de troon te
krijgen
- Harmel als minister van onderwijs probeert een aantal maatregelen te
nemen op vlak van onderwijs
1954
- Regering-Van Acker
- Collard als minister van onderwijs
1958: Afsluiten van het Schoolpact
- Betekenis binnen de globale Belgische politiek?
→ levensbeschouwelijke pacificatie
o Levensbeschouwelijke breuklijn wordt iets minder belangrijk
o Sociaaleconomische + communautaire breuklijn worden belangrijk
Resultaat: politieke partijen moeten zich op die breuklijnen
herprofileren
- Betekenis voor de liberale partij?
o Levensbeschouwelijke pacificatie
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marieverhaege4. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.