Dit is een samenvatting van Sociaal Wetenschappelijk Kader 5B 'Filosofie' van de opleiding Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Ik heb de samenvatting geschreven aan de hand van de aangereikte literatuur (Drost, J. (2015). Denken helpt / druk 1.) en mijn aantekeningen van de hoorcolleges.
...
Hoorcollege 1
Epistemologische uitspraak = een uitspraak die aangeeft of een opvatting daadwerkelijk
gerechtvaardigd is. Bijv. ‘Hij handelt op basis van de juiste kennis’.
EPICURUS
Algemeen:
Denken met Epicurus (342 – 271 v. Chr.)
• Richtte eigen school op: Epicurische school
• School = vrije tijd. De rijken hoefden niet te werken voor hun primaire levensbehoeften. Ze
hadden vrije tijd. En in deze vrije tijd gingen ze in tuinen zitten en filosoferen met elkaar.
o De tijd nemen om in de drukte van de samenleving met elkaar te bespreken ‘waar
we het nou eigenlijk over hebben’, ‘wat we nou eigenlijk doen’, etc.
• ‘Die van die tuin’: de Epicurische school van een tuin
o De ‘lessen’ waren dan ook dat ze met een wijntje en iets lekkers gingen praten over
bijvoorbeeld liefde of vriendschap
• Kernwoorden: lust en genot
• Een school gebaseerd op vriendschap
• Geen standsverschillen: ook vrouwen en slaven waren welkom
• Veel misvattingen en onbegrip rondom Epicurus
o Vanwege het niet hebben van standsverschillen, vreetfestijnen en seksorgiën
• Epicurus was een atomist = hij dacht dat alles uit atomen bestaat en geloofde niet in dat er
een god was die alles had gemaakt
• De taak van filosofie → het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de mens van
zijn angsten te bevrijden.
• Het begrijpen van de natuur helpt de mens om angsten los te laten
• De meest perfecte manier van bestaan is een zorgeloos bestaan
o Je bent gelukkig als je geen zorgen of (mentale) pijn hebt
Wereldbeeld:
De kosmos (heelal) is een toevallige, tijdelijke ordening.
• Het leven is niet zo vanwege een God die de wereld geschapen heeft
Alles bestaat uit atomen
• Ook de mens, dus als wij sterven, is het voorbij
Mensbeeld & Ethiek
De werkelijkheid is geen ‘natuurlijke woning’:
• Geen bovennatuurlijke kracht of zin in het leven
• We zijn even in deze wereld en daarna is er niks.
• Een eigen orde scheppen waarin we ons even thuis kunnen voelen wereld → vriendschap
• Zin geven aan het leven d.m.v. vriendschappen
Hedonistisch (hêdonê = lust):
• Lust of genot is de drijfveer/criterium voor ons handelen
• Hoeveel lust of pijn levert mij het handelen naar iets op?
• Onze gevoelens (pathê) van lust en onlust/pijn zijn onbetwijfelbaar
Maar: we hebben ons verstand (phronêsis) nodig
• We moeten ons verstand gebruiken
, • Als we dat niet doen gaan we alleen maar voor lust op de korte termijn wat niet persé voor
het juiste genot zorgt
• Bijv. leren voor filosofie is nu heel stom (pijn/onlust) maar is op de lange termijn als ik de
toets gehaald heb juist heel fijn (genot/lust) omdat ik dan niet hoef te herkansen
• Hedonistische calculus = rekenmodel wat het verstand kan helpen bepalen wat je moet
doen.
2 gestelde doelen:
1. Zelfredzaamheid (autarkeia):
• We moeten slechts de behoeften toelaten waarvan we de bevrediging in onze eigen macht
hebben. Bijv. alcohol niet toelaten.
• Veel behoeften zijn ingebeelde behoeften. Bijv. die nieuwste sneakers heb je echt niet het
meest nodig om een fijn leven te hebben.
• 3 soorten verlangens/behoeften:
o Natuurlijk-noodzakelijk = om te blijven leven. Bijv. ademen
o Natuurlijk-niet noodzakelijk = om prettig te leven. Bijv. vrienden
o Niet natuurlijk-niet noodzakelijk. = totaal niet nodig voor een prettig leven. Bijv. die
mooie sneakers
2. Gemoedsrust (ataraxia) = verstandig geluk, geestelijk genot, vrij zijn van angsten
• Zag de filosofie als viervoudig medicijn hiervoor (tetrapharmakos) = de filosofie helpt mee
om deze gemoedsrust te vinden/herpakken. Het viervoudig medicijn moet de mens
bevrijden van:
o De verslavende kracht van hun begeerten: de mens is altijd op zoek naar genot maar
dat zit ons soms ook in de weg.
o De pijn en de last van het alledaagse bestaan, een pijn- zorgeloos leven is een fijn
leven.
o De angst voor de dood
o De vrees voor goden
• Pijn te lijf gaan door er lustgevoel tegen over te stellen. Bijv. fijne herinneringen.
Toevoegingen:
Kritiek op Epicurus:
- Individuele filosofie
- Egoïstisch
- Teruggetrokken van de samenleving.
Hoorcollege 2
Plato & Aristoteles → ze hadden een sterke overtuiging: ze geloofden sterk in een waarheid. Volgens
hun was de taak van de filosofie om deze waarheid te doorgronden.
• Zij ergerden zich aan de sofisten.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur miekemarutte. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
