1. Inleiding transnationaal sociaal werk
p115-143
1.1 De transnationale realiteit
p115-117
Uitgangspunten transnationaal sociaal werk:
- SW heeft duidelijke grens overstijgende ambitie (definitie)
- Veel thema’s & actoren in SW hebben transnationale dimensie
Vb. Vluchtelingen, vergrijzing (niet enkel belangrijk voor België maar voor de hele
wereld)
- Veel cliënten van Sw hebben een transnationale levensstijl i.e ‘in 1 land leven en
tegelijk ook elders, waarbij mensen verschillende leefwerelden en culturen combineren’
(p117)
Diversiteit binnen diversiteit (combineren leefwerelden en culturen).
Niet meer uitgaan van ‘klassieke verdeling’
Transnationale dimensie achter deze beelden:
- Door onze grote afdruk Opwarming aarde ijsberen
sterven uit
- Door oorlog vluchtelingen Komen naar ons land en wij
moeten opvangen
1.2. Globalisering als multidimensionaal concept
p118-122
Relevante invullingen voor SW
Economische strategie = Streven naar mondiale, vrije, open markt.
- Zorgde voor economische groei maar leidde ook tot mondiale economische
ongelijkheid, ecologische onrechtvaardigheid
Compressie van tijd & plaats = Door ontwikkeling van transport en
communicatietechnologie (ICT, online lessen/hulpverlening…) zijn afstanden in tijd &
ruimte kleiner geworden
Standaardisering van producten en diensten ook in SW
De ontwikkeling van een meer sociale wereld = Groeiend globaal bewustzijn en
solidariteit
vb. Oekraïne,
aardbeving…
‘Een multidimensionaal proces dat zich manifesteert op zowel
sociale, politieke, culturele, ecologische, ruimtelijke als
economische gebieden’ p118
Globalisering PAG118
= Containerbegrip, 4 aspecten…
1
,‘Think and act globally and locally’
= Wisselwerking: Globale fenomenen hebben invloed op lokale en vv
Vb. In gent slapen mensen buiten om de bredere problematiek onder de aandacht te
brengen
1.3. The global definition van social work
P125
= Sociaal werk is een praktijk gebaseerd beroep en een academische discipline die
sociale verandering/ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van
mensen bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve sociale
verantwoordelijkheid en respect voor vormen van diversiteit staan centraal in het SW.
Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale- en menswetenschappen, inheemse en
lokale vormen van kennis.
Engageert SW mensen en structuren om problemen aan te pakken en welzijn te
bevorderen.
1.4 Grensoverstijgend, internationaal, globaal, transnationaal… 6
principes
p126-129
a. Cross-border SW
b. Comparatieve studie van SW
c. (Internationale) belangenbehartiging
d. Cross-cultureel SW
Diversiteit onder mensen, hoe werk je aan integratie, hoe kunnen
we elkaar begrijpen?
e. Internationale transfer van kennis over SW
Internationaal overleg tussen verschillende landen over SW
topics.
f. Internationale sociaalwerkcommunity
A. Cross-border SW
- SW in internationale organisaties vb. Rode Kruis, OXFAM, 11.11.11…
- Als SW in een ander land aan de slag gaat vb. Stage
- Cross-border SW in landen die dezelfde taal spreken vb.Vlaanderen-Nederland
Welk risico ziet de auteur verbonden aan een buitenlandse stage?
(Wanneer het kind de doelgroep vormt) Welke fundamentele kritiek
wordt hier ge-uit?
Elk kind heeft behoefte aan een langdurige relatie met vaste verzorgers om vanuit die
veilige omgeving de wereld te ontdekken (nood aan veilige hechting zorgt voor oase van
veiligheid & comfort)
Als stabiele & emotioneel beschikbare hechtingsfiguren ontbreken zorgt dit voor een
verstoorde en onveilige hechting. Verhoogt risico’s op cognitieve, emotionele en sociale
ontwikkelingsstoornissen
Verstoorde & onveilige hechting kan ook ontstaan wanneer hechtingsfiguren elkaar te
veel afwisselen. Hechting kan op KT en iedere keer dat een kind afscheid moet nemen
maakt het een verlieservaring mee (traumatiserend)
2
,Kritiek: Wat is in it fort hem? Primeren de noden van organisaties? Plaatsen we het belang
en rechten van het kind voor de Vlaamse student?
Er moet gelijkwaardige partnerschap zijn.
Stages moeten actief bijdragen aan kinderrechten.
vb. weeshuizen (80% heeft nog een ouder) → Werken met kinderen in verre landen is
populair. Dat creëert een vraag naar weeshuizen. Het stimuleert in sommige gevallen
zelfs de scheiding van families.
Conclusie: verstoorde/ chaotische gehechtheid, kan trauma en/of
ontwikkelingsstoornissen veroorzaken, korte onregelmatige contacten met hulpverleners/
stagairs (buitenlandse stages, weeshuistoerisme,...) dragen bij aan dit risico.
B. Comparatieve studie van SW
= Vergelijkende wetenschappelijke studie of onderzoek over landsgrenzen heen
van SW
(praktijken, theorieën…)
Wat leert de Angelsaksische literatuur omtrent de situatie van oudere gedetineerden
naar praktijk & beleid?
Wat kunnen wij daarvan leren?
Zowel in de Angelsaksische literatuur als in praktijken van detentie worden de
behoeften en uitdagingen van oudere gedetineerden bestudeerd. Dit onderzoek biedt
inzichten in hun gezondheidszorgbehoeften, mentale gezondheid en re-integratie na
detentie.
Deze bevindingen kunnen dienen als basis voor het ontwikkelen van een effectiever
beleid en praktijken, niet alleen in de Angelsaksische landen, maar ook elders.
C. Internationale transfer van kennis over SW
Transfer van kennis, praktijken, methodieken en ervaring via allerlei netwerken uit
praktijk, onderzoek en onderwijs.
vb. European SW conference 25-26 april
1.5. 2 belangrijkste actoren transnationaal SW
● International Federation of Social Wokers (IFSW), de wereldwijde
beroepsvereniging
- Bevorderen van SW (door ethische normen te bevorderen en de waarde van sociaal
werk te erkennen.)
- Streven naar sociale rechtvaardigheid (strijden voor gelijke rechten en kansen voor
iedereen en het aanpakken van sociale onrechtvaardigheid op internationaal niveau.)
● International Association of Schools Of Social Work (IASSW), De
mondiale vereniging van opleiding SW
- Vaststellen en handhaven van normen voor SWopleidingen wereldwijd
- Bevorderen van onderwijsontwikkeling, onderzoek en samenwerking tussen SW
opleidingen
1.6 Transnationaalwerk definitie Furman, Negi & Salvador
p133
= Sociaal werk is een opkomend werkterrein dat (a) is ontworpen om transnationale
3
, populaties te bedienen; (b) opereert over nationale grenzen heen, zowel fysiek als nieuwe
technologieën; en (c) wordt geïnformeerd door en adresseert complexe transnationale
problemen en dilemma’s.
1.7 Cross-culturele & interculturele competenties en bewustzijn.
Werken met verschillende culturen vereist interculturele competenties & bewustzijn
- Open, respectvolle & uitnodigende basishouding
- Krachtgericht kijken
- Communicatief vaardig zijn
- Kritische verhouding t.a.v machtsverhoudingen i/d samenleving
- Vermogen om zoekend & tastend om te gaan met onzekerheid
2. Superdivers waardenwerk over levensbeschouwelijke identiteit
Pag.145--457 (+geschiedenis SW p41-45, 66-71, 79-83, 105-
109)
SW is niet waardenvrij Normatieve professionaliteit & dillema’s
Als je in een transnationale omgeving werkt, moet je over verschillende competenties
beschikken. Je moet leren op een genuanceerde manier te kijken naar diversiteit
(super/transnationaliteit).
We werken met veel verschillenden naties, culturen, waardenkaders,
levensbeschouwingen… Je moet als SW’er bruggen bouwen.
2.1 Superdiversiteit
H5, p439-457
Nieuwe fase i/d migratiegeschiedenis (2000) geïmmigreerd door naoorlogse opbouw
Daarna is België een multiculturele samenleving geworden (60’)
Typerend: Kwantitatieve en kwalitatieve versnelling van migratie:
Kwantitatief: Groeiend aantal burgers met migratieachtergrond.
Meer majority-minority-cities = Steden waarvan de meerderheid van de mensen
bestaan uit de optelsom van minderheden
(‘Typische’ autonome Belgen in de minderheid)
Conservatieve debat (eigen volk eerst) houdt nu geen stand meer
Kwalitatief: Groeiende diversiteit binnen de diversiteit
= Meer landen, meer talen, meer religies, meer transnationale levensstijlen,
verblijfsstatuten, scholingsachtergronden…
Niet alle mensen uit Oekraïne zijn oorlogsvluchtelingen, niet elke moslim is tegen
homoseksualiteit…
Veronderstelt nieuwe (genuanceerde) manier van kijken naar en omgaan met
hedendaagse diversiteit. ‘ik weet niets en heb enkel stereotypen waar ik naast moet
kijken’
2.2 Handelingsprincipes divers-sensitief werken
p.439
1. Open, respectvolle en uitnodigende basishouding die gericht is op
samenwerking & dialoog
= Geen leeg respect tonen, maar betrokkenheid. Nieuwsgierig zijn.
4
