Sociale wetgeving: geen duidelijk afgebakend geheel
Gemeenschappelijke kenmerken
● Bijzonder doel:
○ Bescherming van belangen van de werknemers (gezien als
zwakke partij)
→ want er is een onevenwicht tussen WN en WG aangezien de WG
de WN betaalt
○ Bevorderen van hun welzijn
● Arbeidsrecht: beschermingswetten
● Sociale Zekerheid: sociale risico’s opvangen
● Sociale wetgeving omvat dus:
○ Arbeidsrecht = geheel van rechtsregels dat de verhouding regelt
tussen WG’s en WN’s
■ individueel : 1 WN en 1 WG = arbeidsovereenkomst
■ collectief: verschillende WG’s samen in sector (groep WG tov
groep WN) - rechten en plichten
○ Socialezekerheidsrecht = geheel van sociale voorzieningen→ gaat
zorgen voor bescherming
■ Sociale verzekeringen: traditionele takken
■ Sociale bijstand (federale sociale bijstand en Vlaamse
bijstand aan personen)
● voorbeeld : om vervangingsinkomen te voorzien voor
zij die niet meer kunnen of mogen werken
● of om bij te dragen in bijkomende kosten aan zij die
kosten zelf kunnen dragen
OVERLAP
bv; ik ben een WN en ik word ziek dan moet de WG
eerste maand van ziekte doorbetalen, na 30 d WG
niet meer moeten doen → dan zal de WN een
uitkering krijgen van de sociale zekerheid sociale
arbeidsrecht zekerheids-
Basisbeginsel = werknemers zijn de zwakste partij recht
want de WG betaalt
Het moderne arbeidsrecht is pas later ontstaan (film daens)
1
,Sociale wetgeving
● individuele relaties tussen werkgevers en werknemers
● collectieve relaties tussen werkgevers en werknemers
● beschermingsmaatregelen voor werknemers
● arbeidsvoorziening
● sociale zekerheid
● minimumvoorzieningen
● geschillen van sociaal recht
Hoofdstuk 2: Bronnen van sociale wetgeving = wordt niet bevraagd bij
examen!!!
1. Internationale rechtsbronnen
1.1 Bilaterale verdragen
- verdragen tussen België en een ander land
- regels van toepassing op WN afkomstig uit het ene land die in het
ander lang gaan werken
1.2 Multilaterale verdragen en instellingen
- internationale arbeidsorganisatie (IAO): conventies en aanbevelingen
- organisatie voor economische samenwerkingen en ontwikkelingen
(OESO): beslissingen akkoorden aanbevelingen en resoluties
- raad van europa: EVRM, Europees sociale handvest
- Internationale vereniging voor de sociale Zekerheid (AISS)
- De Benelux Economisch Unie
- Europese Unie : het belangrijkste
- zes hoofdinstellingen : Europese Raad, Europese Commissie,
Europese Raad van Ministers, Europese Parlement, Europees Hof
van Justitie, Europese Rekenkamer
- vier nevenorganen: Economisch en Sociaal Comité, Comité van de
Regio’s, Europese Investeringsbank, Europese Centrale Bank
- Europese rechtsregels:
worden uitgevaardigd door de Raad en de Europese Commissie
na raadpleging van het Europees Parlement
- Hiërarchie van Europese rechtsregels op basis van hun binding
- verordeningen: rechtstreekse uitwerking in alle lidstaten
- Richtlijnen: verplichte omzetting in nationale wetgeving
- besluiten: rechtstreeks toepassing op welbepaalde
bestemmelingen
- aanbevelingen: binden de lidstaten niet
- adviezen
- Mogelijkheid Europese CAO’s algemeen bindend te verklaren
- Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
- is ook belangrijk voor het Belgische arbeidsrecht
2. Nationale rechtsbronnen
2
,2.1 Sociale grondrechten
Artikel 23 van de Grondwet (geen directe werking voor de burger - wel richtlijn
en doelstelling voor de overheid) → ideaal beeld
2.2 Sociale rechtsbronnen
● wetten en decreten
● Koninklijke besluiten
● ministeriële besluiten
● Rechtspraak en rechtsleer (in België geen precedentenrecht)
● Collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) & individuele
arbeidsovereenkomsten
● het gebruik
● de eenzijdige verbintenis
● Arbeidsreglement
2.3 Hiërarchie van de nationale rechtsbronnen
1. Dwingende bepalingen van de wet
2. Algemeen bindend verklaarde CAO’s
3. Niet algemeen verbindend verklaarde CAO’s wanneer de
werkgever lid is van een organisatie die de CAO ondertekend
heeft of de coa’ zelf ondertekende
4. Geschreven individuele arbeidsovereenkomst
5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao waarbij de werkgever
(die de cao niet ondertekend of geen lid is van de ondertekende
organisatie) behoort tot het ressort van het PC
6. Arbeidsreglement
7. Aanvullende bepalingen van de wet
8. Mondelinge individuele arbeidsovereenkomst
9. Gebruik
Hoe deze hiërarchie interpreteren?
Een lagere norm mag slechts afwijken van een hogere norm als
- hij hiermee niet strijdig is
- of rechten van de werknemer vermindert
- of zijn plichten verzwaart
Arbeidsreglement
● wat: schriftelijke uiteenzetting van de arbeidsvoorwaarden in de
onderneming
● maakt deel uit van de rechten en plichten van de werkgever en
werknemer
● voorbeeld;
○ klacht, dan kan je bij die persoon terecht…
○ indien je gewond bent dan ligt de verbanddoos daar..
De CAO en het belang van de sociale partners (groepen WG’s en WN’s)
● Sociale wetgeving komt niet alleen tot stand in het parlement en de
regering maar ook en vooral na sociaal overleg tussen sociale partners.
3
, ● Wie zijn de sociale partijen?
● De CAO en het belang van sociale partners: de werknemersorganisaties
bv; jullie WG’s betalen niet dus wij WN’s staken
Wat is een CAO?
● een akkoord dat gesloten wordt tussen
● een of meer werknemersorganisaties ( bv. ABVV-ACLVB-ACV) en
● een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties ( bv. Assuralia-
Febelfin) ( art. 5 CAO-wet)
akkoord over aspecten van de relatie tussen WG en WN, en de rechten en de
plichten van partijen
○ loonvoorwaarden bv minimumlonen /overloon
/maaltijdcheques /eindejaarspremie
○ arbeidsvoorwaarden: bv. rusttijden/refter/restaurant/extra
vakantiedagen
CAO’s worden gesloten
● ondernemings-CAO’s op het niveau van de onderneming, in de
zogenaamde ondernemingsraad ( afgekort: OR) bv. een CAO in
koekjesfabriek Delacre
● sectorale CAO’s op het niveau van een bedrijfssector in de zgn.
paritaire comités (afgekort: PC), bv. een CAO in PC nr. 112, dit is het PC
voor garagebedrijven
● intersectorale CAO’s op nationaal niveau in de zogenaamde Nationale
Arbeidsraad (afgekort NAR) (bv bank of verzekering…)
bindende kracht CAO’s
→ hogere bron van recht dan een geschreven AO want CAO is bindend voor
WG en WN die afspraak hebben ondertekend = toep art. 1134 BW en ook hun
WN binnen de betrokken onderneming sector of zelfs voor heel het land =
collectief akkoord
● CAO is een hogere bron van recht dan een geschreven AO want
● CAO is bindend voor
○ WG en WN (organisaties) die de afspraken mee ondertekend
hebben = toepassing van art. 1134 BW
○ en ook voor hun WN binnen de betrokken onderneming,
sector(en) ( als in PC) of zelfs voor heel het land ( als in de NAR) =
het collectief karakter
● als CAO bovendien algemeen verbindend verklaard is, geldt dit
bovendien
○ voor alle WG en WN in de betrokken sectoren, ook al heeft de
eigen WG en WN (organisatie) niet mee ondertekend!
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ankedeleye04. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.