SAMENVATTING
BLOED 2
UA GENEESKUNDE - MASTER 1 – SEMESTER 1
NIEUW CURRICULUM
ACADEMIEJAAR 2023-2024
,INHOUDSTAFEL
1. Hematologische diagnostiek .......................................................................................................................... 2
2. Oppuntstelling van een anemie ..................................................................................................................... 6
3. Microcytaire anemie .................................................................................................................................... 15
4. Macrocytaire anemie ................................................................................................................................... 27
5. Hemolytische anemieën .............................................................................................................................. 35
6. Leukocytose en leukopenie ......................................................................................................................... 50
7. Pancytopenie ............................................................................................................................................... 57
8. Inleiding tot de kwaadaardige hematologische aandoeningen ................................................................... 65
9. Acute leukemie ............................................................................................................................................ 72
10. Chronische leukemie ............................................................................................................................... 80
11. Myelodysplastische syndromen of neoplasieën (MDS) .......................................................................... 88
12. Maligne lymfomen .................................................................................................................................. 92
13. Monoklonale gammopathie .................................................................................................................. 104
14. Myeloproliferatieve neoplasieën .......................................................................................................... 112
15. Hemostase en fibrinolyse...................................................................................................................... 119
16. Trombose en antistolling ...................................................................................................................... 142
17. Overzicht medicatie .............................................................................................................................. 160
BELANGRIJK!
ð Te kennen medicatie aangeduid met groene fluo (andere medicate niet te kennen)
ð Overzicht van te kennen medicatie op einde van samenvatting
1
,1. HEMATOLOGISCHE DIAGNOSTIEK
SYMPTOMEN
ð Veel van de symptomen van hematologische ziekten kunnen teruggebracht orden tot
beenmerginsufficiëntie
ANEMIE
ð Daling RBC
o Moeheid (hoofdklacht)
o Hoofdfunctie RBC: Zuurstoftransport en zuurstofvoorziening aan de organen
à Cardiorespiratoir: dyspnoe (bij inspanning), duizeligheid
à Cardiale compensatiemechanismen: Tachycardie en hartkloppingen
GRANYLOPENIE (NEUTROPENIE
ð Daling van neutrofiele granulocyten
o Toename van bacteriële infecties en schimmel- en gistinfecties
à Uiting: neutropene koorts
TROMBO(CYTO)PENIE
ð Daling van het trombocytenaantal
o Bloedingen t.h.v. de huid en mucosae
LYMFOPENIE
ð Daling van T-lymfocyten
o Bv. in kader van AIDS
o Virale, protozoaire en fungale infecties
STOORNISSEN VAN DE STOLLINGSFACTOREN
ð Bv. deficiënties, o.a. bij hemofilie
o Bloedingen (t.h.v. spieren en gewrichten)
ORGAANINFILTRATIE
- Door abnormale cellen in beenmerg, lymfeklieren en andere organen
à kunnen eigen symptomen veroorzaken
LYMFOÏDE TUMOREN
ð Gestoorde B- en T-celimmuniteit
o Infecties als gevolg
CONCLUSIE HEMATOLOGISCHE SYMPTOMEN
ð Symptomen kunnen teruggevonden worden ikv andere niet-hematologische aandoeningen
ð Optreden van deze symptomen à moet arts aanzetten voor een hematologisch onderzoek van het
bloed (perifeer bloed, stollingsonderzoek)
2
,ETIOLOGIE VAN LYMFADENOPATHIE
3 GROTE OORZAKEN
INFECTIEUS
- Viraal
o Bv. Epstein-Barrvirus, cytomegaalvirus, mazelen, rubella, HIV, virale hepatitis
- Bacterieel
o In het drainagegebied van een lokale infectie
§ Bv. Faryngitis, tandabces, otitis
o Ook: tuberculose, syfilis, brucellose, salmonella
- Schimmels
o Bv. Histoplasmose
- Protozoa
o Bv. Toxoplasma
TUMORAAL
- Lymfomen
o Hodgkin lymfomen en niet-Hodgkin lymfomen
- Leukemieën
o Vnl de Lymfocytaire leukemieën
§ Chronische lymfatische leukemie en acute lymfoblastische leukemie
- Macroglobulinemie van Waldenström
o Lymfoplasmocytair lymfoom met overproductie van IgM
- Metastasen van carcinoom
o Bv. axillaire lymfadenopathie bij borstcarcinoom
INFLAMMATOIR (NIET-INFECTIEUS)
- Auto-immuunziekte
o SLE (systemische lupus erythematosus), RA (reumatoide artritis)
- Sarcoïdose
ANDERE
- Medicatie (bv. difenylhydantoïne)
- Hyperthyroïdie
BEELDVORMENDE INVESTIGATIES EN LYMFEKLIERBIOPSIE
ð Intrathoracale en intra-abdominale lymfeklieren opsporen
- RX thorax, echografie abdomen, CT scan, PET-scan
- Bij onduidelijke diagnose à lymfeklierbiopsie
o Anatomo-pathologisch, cytologisch, microbiologisch, moleculair onderzoeken
o Immunologische merkers nakijken op weefselcoupes (met flowcytometrie)
3
,ETIOLOGIE VAN SPLENOMEGALIE
- Infecties
o Mononucleosis infectiosa
o Bacteriële endocarditis, tuberculose, brucellose
o Leishmaniose, schistosomiase, malaria
- Inflammatoire en auto-immune ziekten
o Systemische lupus erythematosus, reumatoide arthritis
o Auto-immune hemolytische anemie; auto-immune neutropenie
- Infiltratieve ziekten
o Leukemieën, lymfomen
o Myeloproliferatieve neoplasieën
o Stapelingsziekten
§ Ziekte van Gaucher, ziekte van Niemann-Pick, glycogeenstapeling, amyloidosis
o Tumoren en cysten
- Hereditaire hemolytische anemie
o Sferocytose, elliptocytose, thalassemie, sikkelcelanemie (in de beginfase)
- Congestieve splenomegalie
o Levercirrhose
o Trombose van de vena porta, trombose van de venae sushepaticae, obstructie van vena
lienalis
o Congestief hartfalen
- Idiopathisch
HEMATOLOGISCHE DIAGNOSTIEK
ð Diagnose stellen uitgaande van
o Anamnese
o Fysisch onderzoek
o Laboratoriumonderzoeken
§ Perifeer bloedbeeld
§ Stollingsonderzoek (APTT, PT, fibrinogeen)
Anamnese Fysisch onderzoek Laboratorium (screening)
- Zwakte - Bleekheid - Anemie
- Moeheid - Icterus
- Dyspnoe
- Infecties - Splenomegalie - Leukocytose
- Koorts - Lymfadenopathie - Leukopenie
- Abnormale leukocyten
- Bloeding - Petechieën - Trombocytopenie
- Ecchymosen - Ecchymosen - Trombocytopathie
- Mucosale bloeding - Abnormaal verlengde
- Hemartrose APTT
- Abnormaal gestoorde PT
- Verlaagd fibrinogeen
4
, BEENMERGONDERZOEK
ð Bloed wordt aangemaakt in het beenmerg dus beenmergonderzoek gaat vaak van groot of
determinerend belang zijn
- Voorkeur: beenmergbiopsie + botbiopsie + beenmerguitstrijkje
o Biopt: anatomo-pathologisch onderzoek
o Beenmerguitstrijkje: cytologisch/hematologisch
- Beenmergaspiraat
o Meestal ook uitgevoerd om
§ Beenmergcellen te kweken (karyotype)
§ Immunologische merkers te onderzoeken (flowcytometrie)
§ Moleculair onderzoek te verrichten
INDICATIES
- Onverklaarde anemie, onverklaarde leukopenie, onverklaarde trombocytopenie
- Pancytopenie
o = daling van de drie reeksen (RBC, WBC, trombocyten)
- Bij vermoeden van leukemie, myeloom, lymfoom
- Bij staging van een non-Hodgkin lymfoom
- Evaluatie van ijzerreserves
- Uitsluiten van metastasen
- Voor de diagnose van granulomateuze infecties
o Bv. mycobacteriën (o.a. tuberculose), brucellose, histoplasmose
- Myeloproliferatieve neoplasieën
- Stapelingsziekten
o Bv. ziekte van Gaucher, ziekte van Niemann-Pick
5
