Radiologie + histologie spijsvertering
Pathologie van de slokdarm
Dx/ Technische onderzoeken: 1e lijn = endoscopie & biopsie, dan manometrie of pH meting
Radiologie: RX video van slikact of slokdarm (dysfagie met VL of vaste bolus)
PET CT ter staging tumor, niet dx
Functionele stoornissen
1. Primair
a. Achalasie onderste sfincter: functionele stenose + dilatatie slokdarm + gedaalde peristaltiek
→ stase + regurgitatie
b. Distale spasmen – Jackhammer: kurkentrekker beeld, gelijktijdige contracties op
verschillende plaatsen, doet pijn, bewaarde expansie, DD/ myocardinfarct
2. Secundair
a. Spierziekten of neurologische aandoeningen
Organische stoornissen
1. Goedaardige vernauwingen = membraneus
a. Ring van Plummer-Vinson; ♀, semicirculaire opening + hypofarynx dilatatie + ferriprieve
anemie
b. Schatzki ring; oude ♂, cardia deels boven maag (hernia), hiatus diafragmatica, ALTIJD
geassocieerd met reflux oesofagitis, hoe nauwer, hoe meer symptomen
2. Ontstekingen
a. Reflux & oesofagitis: Dx/ anamnese (branderig + pijn), endoscopie (gradering + Barrett?),
preoperatieve RX SMD grootte & reduceerbaarheid maaghernia nagaan
3. Tumoren
a. Bv Slokdarmtumor + levermetastasen (systeemtherapie nodig)
b. Dx/ endoscopie + biopsie, echo-endo (diepte tumor evolueren)
c. Staging/ RX, PET-CT (tumor kan hele lumen oblitereren)
Pathologie van de maag & duodenum
Dx/ Technische onderzoeken: Endoscopie > biopsie > radiologie (RX SMD met contrast, echo, CT)
1. Congenitale aandoeningen
a. Hypertrofische pyloorstenose: S/ postprandiaal braken, Dx/ echo toont verlengde/verdikte
pyloorspier, R/ chirurgische myotomie
b. Duodenumatresie: S/ hydramnios & braken vanaf geboorte, D/ RX SMD toont stopbeeld en
RX toont double bubble (stukje duodenum ontbreekt)
2. Ontsteking/ulcus (Dx/ endo + bioscopie of CT als je perforatie vermoedt, RX SMD niet → I)
a. Duodenumperforatie: RX AE/ vrije lucht en CT/ vocht & lucht in peritoneum
b. Bulbair ulcus: Dx/ RX SMD toont weefseldepressie waarin contrast blijft hangen
i. Gastric outlet obstructie tgv klaverblad misvorming na bulbair ulcus
c. Ziekte van Zollinger Ellison (GET in pancreas of duodenumwand): Dx/ CT, MRI, PET tonen
kleine nodulaire hypercaptatie door verhoogde zuurproductie.
i. Bij oncontroleerbare ulcus altijd gastrinoma zoeken!
, 3. Obesitas
a. Morbide obesitas → RX om passage of verwikkelingen van chirurgie aan te tonen
i. Gastric banding (maagvolume daalt)
ii. Sleeve gastrectomie (grote curvatuur weg)
iii. Maagbypass (voedsel vroegtijdig naar duodenum)
1. Naadlekkage: contrast uit slokdarm door pouch naar dundarm
2. Abces in de buurt van pouch: grote lucht/vochtcollectie, R/ percutaan
draineren via pigtail
iv. Interne hernia: defect in mesenterium na ingreep → dunne darm kruipt →
bloedvoorziening gekneld → infarct/darmnecrose → acuut abdomen CT
4. Tumoren
a. Linitis plastica: RX SMD
b. Submucosale geulcereerde maagtumor (GIST): RX SMD en CT. Gastritis altijd met ulcera
(maar tumoren kunnen ook ulcereren) → altijd biopsie nemen
c. Maagtumor + peritoneale metastasering: CT. Tumoren geven ook wandverdikking → maag
kan niet meer expanderen → dysfagie + pleura- & ascitesvocht in peritoneum.
Onderscheiden van ontsteking (meer inflammatie in vetweefsel)
Pathologie van de dunne darm
Dx/ Technische onderzoeken: Direct door endoscopie + biopsie (moeilijk want voorbij Treitz)
Indirect door radiologisch onderzoek (RX abdomen, CT, MR , echo)
1. Malabsorptie
a. Vetten, koolhydraten & proteïnen: steatorroe
Normale vetabsorptie in 4 fasen: maag-, pancreas-, galzuur,- & intestinale fase
i. Versnelde maagontlediging: RX SMD of ademtest. Kan door maagbypass, geen
menging hierdoor
ii. Pancreaspathologie: Echo, CT, MRI of ademtest. Kan door mucoviscidose
iii. Galwegobstructie/leverziekte: Echo, CT, MRI of ademtest. Kan door cirrose en
portale hypertensie, lever vervangen door fibrose + weinig galzouten of door
proximaal maligne cholangiocarcinoom die galwegen uitzet (RX ERCP)
iv. Verminderde mucosaoppervlakte: Endo, RX transit, CT, MRI. Kan bij Morbus Chron
met short bowel (vele resecties) → darm liefst min. 1-1,5m
b. Malabsorptie tgv gluten: coeliakie (villusatrofie met crypthyperplasie)
i. Dx/ Endoscopie met dundarmbiopsie. CT & MR eerder voor verwikkelingen
ii. RX transit als patiënt obstructief wordt: vocht mengt zich met contrast
iii. Lymfoom: MR, 45min na contrastingestie
c. Bacteriële overgroei tgv stase
i. Dx/ CT, MR, galzuurademtest, dundarmmanometrie
ii. Oorzaken: postop (blind/afferent loop bv tgv tumorrecidief na Whipple ingreep),
structureel (divertikels of crohn met stricturen), dundarm motiliteitsstoornissen
(sclerodermie)
2. Congenitaal
a. Meconium ileus (mucoviscidosis)
i. S/ opgezet abdomen, braken (lage dundarmobstructie), vaak pasgeborene
ii. Dx/ Zweettest (muco), RX AE, RX colon inloop
, iii. RX toont distentie dunne darm door vocht, microcolon (er passeert niets dus
onderontwikkeld colo) + plugs
iv. R/ Lavement, soms heelkunde wegens onfunctionele colonsegmenten
b. Divertikel van Meckel (onvolledig afsluiten van ductus omphalo-entericus)
i. Verwikkelingen: Obstructie , bloeding, ontsteking/perforatie
ii. Dx/ Isotopen scan, RX transit, echo & CT, laparoscopie
iii. DD/ Appendicitis door Re flankpijn (↔ ontstoken divertikel ligt 30-100 cm van klep
van Bauhin, dus in buurt van caecum + aan de mesenteriële zijde)
3. Inflammatoire darmziekten
a. Ziekte van Crohn
i. Dx/ Endoscopie terminaal ileum, RX transit, echografie, CT & MRI
ii. Verwikkelingen: Ulceraties (wandontsteking), stricturen/stenosen, fistels
iii. RX transit/ ulceratieve vernauwing → wandverdikking → minder lumen
iv. Stenoserende morbus Crohn
- CT: wandverdikking met contrastcaptatie + prestenotische dilatatie + Khan
teken + predilectie terminaal ileum (vernauwing lumen, skip areas)
- Echo: ulcus naar submucosaal + inflammatoire wandverdikking
- MR: vetproliferatie + gestuwde bloedvaten door inflammatie “comb teken”
+ enterocutane fistel (pathologische lis → fistel mondt uit thv
intraumbilicale regio), fistels 1/3e anaal
- R/ volledige resectie inflammatoir plastron
v. Rol beeldvorming: Follow up therapie mbv MR, verwikkelingen (bv abcessen) mbv
CT of echo, anale fistels mbv MR
4. Vasculaire insufficiëntie
Dx/ CT-angio, MR-angio, RX-angiografie (therapeutisch), RX AE (kan alleen dilatatie tonen)
a. Chronisch
i. Vasculitis (Radio-enteritis): RX transit toont vernauwingen, beschadigde kleine bv,
verdikte mucosaplooien, hypoperfusie met ischemie waardoor secundaire diarree
episodes
ii. Angor abdominalis (atherosclerose)
b. Acuut
i. Vena mesenterica superior trombose:
RX & CT. Door vocht en bloed opstapeling stijgt druk + samen met volledige
transmurale ischemie kan dit tot darminfarct leiden.
CT toont bulls eye met submucosaal oedeem “natte ischemie met ascites”
ii. Darminfarct: CT toont congestie + afwezige contrastcaptatie + ascitesvocht
→intramurale (pneumatosis) en portale lucht kan → septische shock
iii. Dundarmstrangulatie (closed loop obstructie): Inguinale hernia met stukje darm
erin → infiltratie vetweefsel + wandverdikking.
CT voor Dx !!! R/ thv ingang poortzak chirurgisch detorderen
5. Tumoren dundarm (globaal heel zeldzaam)
a. Dx massa/ Echo, RX, CT, MRI
b. Peutz-Jeghers hamartoma: goedaardig, intestinale gesteelde poliepen in maag, duodenum
& colon. Op MR: contrast capterende vast weefsel massa’s.
