Resume
Samenvatting Onderzoeksmethodologie
- Cours
- Onderzoeksmethodologie
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting nota's en slides. Geslaagd met 15/20
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
Hoofstuk 1Wat is onderzoek?
= systematisch proces van
1. Onderzoeksvragen/hypothese stellen
2. Vragen beantwoorden : juiste onderzoeksmethode toepassen
wat is erover geweten, wat kan ik eraan bijdragen
3. Aantonen dat je antwoorden valide zijn : publiek overtuigen dat je resultaten betrouwbaar zijn
4. Publicatie
➔ Wat is sociaal-wetenschappelijk onderzoek?
- formuleren van onderzoektopics
- interpreteren van bevinden
- Moeilijk om onderzoek te doen want we maken zelf deel uit vd maatschappij
Hoe worden onderzoektopics bepaald?
• De houding vd sociale wetenschappers tov bestaande sociale theorieën
• Vanuit de onderzoeker hun bestaande kennis
• Hangt af vd houding vd onderzoeker tov de theorie
• Of onderzoek beschouwd wordt als iets los vd sociale wereld waarin we leven of als deel ervan
Belang van onderzoeksvragen
1. je blijft gefocust
2. ze sturen je onderzoek, welk type data dat je zal verzamelen
3. ze sturen je literatuuronderzoek, je beslissingen over je onderzoeksdesign
4. ze geven je publiek een goed beeld van je onderzoeksonderwerp
5. verschillende types onderzoeksvragen mogelijk
Belang van kennis over onderzoeksmethoden
• Ontrafelen van beweringen
• Zoeken naar bewijzen voor beweringen
• Maatschappelijk belangrijk
• Verklaringen zoeken
• Kritisch beoordelen vh bewijsmateriaal van iemands standpunt
1. DE RELATIE TUSSEN THEORIE EN PRAKTIJK
Types sociaal-wetenschappelijk onderzoek
1. verkennend beschrijvend, verklarend
2. experimenteel vs niet-experimenteel
3. kwalitatief vs kwantitatief
4. fundamenteel/theoriegericht vs beleidsgericht/praktijkgericht
5. transversaal/cross-sectionaal vs longitudinal
6. inductief vs deductief
Deductief vs inductief
DEDUCTIEF INDUCTIEF
Bestaande ware kennis → nieuwe kennis uit Waarneming → conclusie
afleiden, nieuwe conclusie
Bv: • Alle mensen zijn sterfelijk Bv: • De 1e zwaan is wit
• Jozef is een mens • De 2e zwaan is wit
→ Jozef is sterfelijk → Alle zwanen zullen wel wit zijn (PROBALITEIT)
THEORIE → DATA DATA → THEORIE
1
, Het belang van concepten
• Theorieën bestaan uit concepten
• Concepten helpen je onderzoek te verduidelijken
• Meeste theorieën hebben een centraal concept : status, cultureel kapiteel, macht (sommige kan je niet
onderzoeken → opdelen in dingend ie je wel kan meten)
Natuurwetenschappelijke onderzoek ≠ sociaalwetenschappelijk onderzoek
1. Houding van sociale wetenschappers tov de heersende sociaalwetenschappelijke theorieën
2. De bestaande kennis vd onderzoeker over de huidige stand van verschijnselen
3. De rol van ethiek, normen & politiek
4. De doelstelling vh onderzoek
5. De opleiding & persoonlijke waarden vd onderzoeker
6. Ontologische positie : onderzoek deel van sociale wereld
7. Epistemoligische positie : visie vd onderzoeker over theorievorming
Elementen vh sociaalwetenschappelijke onderzoeksproces
Literatuur onderzoek concepten & theorieën onderzoeksvragen steekproeven
rapportering data analyse data verzameling
IMEC = grootschalige survey bij de Vlaamse bevolking
Methode
= geen neutrale tool
• gelinkt aan visies op sociale realiteit & hoe ze bestudeerd kan worden
Onderzoeksparadigma
• Paradigma = breedste eenheid van consensus binnen de wetenschap & dient om een wetenschappelijke
gemeenschap te onderscheiden vd andere
• Wat er moet worden onderzocht
• Het is een cluster van overtuigingen & dictaten die voor wetenschappers in een bepaalde discipline
beïnvloedt
• Welke regels moeten worden gevolgd bij het interpreteren vd verkregen antwoorden
Hoofdstuk 2:Onderzoeksmethoden
Onderzoeksmethoden
2
,• Gestructureerde interviews • Focusgroepen
• Zelf in te vullen vragenlijsten (self-completion • Conversatie analyse
interviews) (data verzamelingtechniek + analyse methode)
• Gestructureerde observaties • (Kritische) discourse analyse
• Kwantitatieve inhoudsanalyse (data verzamelingtechniek + analyse methode)
(data verzamelingtechniek + analyse methode) • Kwalitatieve inhoudsanalyse
• Online/visuele Etnografie (data verzamelingtechniek + analyse methode)
• Interviewen voor kwalitatief onderzoek
Kwantitatief vs kwalitatief
KWANTITATIEF KWALITATIEF
nummers woorden
Theorie testen → deductief Theorie verkrijgen -> inductief
Rationalistische (deductieve) benadering = ware Empiristische (inductieve) benadering = sensorische
kennis komt deductief tot stand waarneming is samen met de inductie, de (enige)
bron van alle kennis
Empiristische benadering
= sensorische waarneming is samen met de inductie, de (enige) bron van alle kennis
→ Alleen waargenomen kennis is accepteerbaar
Grand theories
• Hoog abstractie niveau, hoe mensen handelen in sociale structuur
• Niet-domeinspecifiek
• Weinig info over hoe onderzoek mee aan te vatten
• vb : - theorieën van Pierre Bourdieu/Alfred Schuts
- theorie van Giddens : structuratietheorie die spreek over een
handelende persoon & de sociale structuur & hoe die gelinkt zijn
Middle-range theories
• Bruikbaar voor empirisch onderzoek
↳ brug tussen grand theory & empiristisch onderzoek
• Domeinspecifiek
• vb : - “uses & gratification theory”, “social responsibility theory”, “privacy management theory”,…
- Domesticatietheorie : beschrijft hoe nieuwe technologie wordt ingepast in de dagdagelijkse leefwereld
vd gebruiker (jij bepaalt hoe die technologie gebruikt wordt)
Naïef empirisme
= onderzoek waarbij er geen referentie wordt gemaakt naar een grand of middle)range theorie (enkel feiten
waarnemen)
Grounded theory benadering
• Inductief, kwalitatief
• abstracte en algemene concepten ontwikkeld en worden samenhangen ontdekt.
• Vertrekt vanuit de realiteit (hoe wordt betekenis gegeven aan situaties, woorden, symbolen, objecten?)
• Quasi volstrekt inductieve werkwijze
• Onderzoeker moet zich zo weinig mogelijk laten leiden door al bestaande begrippen, hypothesen & theorieën
• Theorievorming komt pas na het bestuderen vd sociale werkelijkheid
• Ontwikkeld door Glaser & Strauss in 1967
3
, 2. EPISTEMOLOGISCHE OVERWEGINGEN
• Een epistemologisch probleem heeft de vraag “Wat wordt gezien als acceptabele kennis in een
discipline?” → We maken zelf deel uit vh onderzoek : eigen vooroordelen, mening,…
• Epistemologie = kennisleer = de filosofische studie van kennis
• Centrale vragen
o Wat is kennis?
o Hoe kunnen we ware en geldige kennis over de wereld vergaren?
o Wat is de relatie tussen onderzoeker & realiteit?
o Hoe is kennis vd realiteit mogelijk?
o Hoe weten we wat we weten
Wereldbeeld
Wereldbeeld 1 Wereldbeeld 2
• Menselijke communiatie is objectief meetbaar en • Menselijke communicatie is subjectief,
kan samengevat worden in regels individualistisch en moet ook zo beschreven
• “Nomothetic” approach (= relatie tot de studie of worden.
ontdekking van algemen wetenschappelijke wetten) • “Idiographic” approach (= relatie tot de studie of
ontdekking van bepaalde wetenschappelijke facts &
processen, ver van algemene wetten)
→ start van basis assumpties over menselijk gedrag -> aard van onderzoeksdata -> methode
Positivisme
= epistemologische denkrichting die het toepassen van methoden uit de natuurwetenschappen bij het
bestuderen vd sociale realiteit veronderstelt
• Het volgt volgende principes:
o Enkel (fysieke) verschijnselen en dus kennis bevestigd door de zintuigen kan echt worden
gerechtvaardigd als zijnde kennis
o Het doel van theorie is het genereren van hypothesen die kunnen getest worden en op deze manier
verklaringen voor regels kunnen valideren
o Kennis wordt bereikt dmv het verzamelen van feiten die de basis vormen voor regels
o Wetenschap moet (en kan dus) op een waardenvrije manier uitgevoerd worden
o Er is een duidelijk onderscheid tussen wetenschappelijke en normatieve verklaringen. Enkel het eerste
behoort tot het domein van de wetenschapper
Realisme
• realisme ≈ positivisme :
1. gebruik van natuurwetenschappelijke onderzoeksmethoden
2. er bestaat geen externe realiteit die we als sociale wetenschapper bestuderen
• Kritisch realisme = post-positivistische wetenschapstheorie die stelt dat de conceptualisatie vd realiteit door
een sociale wetenschapper een manier is om de realiteit te kennen, niet een reflectie vd realiteit
• Grondlegger kritisch realisme : Bhaskar “Realist Theory of Science” (1975)
Interpretivisme (of subjectivisme)
= epistemologische denkrichting die verwijst naar een alternatief voor het positivisme. Het is gebaseerd op de
opvatting dat een onderzoeksstrategie nodig is die de verschillende tussen mensen & de objecten vd
natuurwetenschappen respecteert & stelt dat sociale wetenschappers de subjectieve betekenis van sociaal
handelen moeten bestuderen
• Belangrijke kenmerken :
o de nadruk op het begrijpen van sociale gedrag ipv verklaren van sociale gedrag (~positivisme)
o centraal staan de betekenissen die mensen zelf geven aan hun sociaal handelen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dw_vub. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80796 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans