INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE KENNISMAKING MET CRIMINOLOGISCHE THEMA’S
WAT BESTUDEERT DE CRIMINOLOGIE?
• psychologie en gedrag van de mens, hoe lees je een mens?
• Welke invloed heeft criminele activiteit op een cultuur?
• Preventie : het voorkomen van criminaliteit
• De oorzaken van criminaliteit : waarom plegen mensen strafbare feiten?
• Het al dan niet strafbaar stellen van bepaalde gedragingen : (de)criminalisering
• Criminaliseringsbeleid
• Reacties van de maatschappelijk
• ….
WAT DOEN CRIMINOLOGEN?
• Inspecteur (politie, veiligheidsdiensten)
• Gevangenis : beleidsadviseur, gevangenisdirecteur,
• Tewerkstelling in de bedrijfswereld: private veiligheid
WAT IS CRIMINOLOGIE?
▪ Enkele definities, maar: “Waarom zo vreemd?”
o Een “bastard science” (Sellin)
o Een “rendezvous subject” (Downes)
o Een “strange beast” (Newburn)
• Geen duidelijk materieel en formeel voorwerp, intrinsiek multi- en intradisciplinair: veel verschillende
inzichten: rechten, psychologie, sociologie -> intrinsiek multi- disciplinair -> ze doen beroep op
verschillende disciplines.
o Interdisciplinair wordt bijna nooit bereikt, je kan niet alle disciplines beheersen
• Voor Garland (2002), zijn er twee hoofdkenmerken: Garland: beroemde Britse criminoloog
o Empirisch gegronde, wetenschappelijke aanpak -> Vooral een empirische discipline belangrijk
verschil met strafrecht
o Focus op criminaliteit
• … maar ook twee grote projecten
o “Het Lombrosiaanse project”: fundamenteel onderzoek gericht op de oorzaken van
criminaliteit -> eerste met empirische, en systematische onderzoeken
1
, • “Het gouvernmentele project”: praktische aanpak om strafrechtssysteem te ondersteunen ->
meer pragmatisch, beleidsadvies om problemen aan te pakken
EEN BEROEMDE DEFINITIE EN EEN EIGEN INVULLING
• Criminologie is “the study of the process of law-making, law-breaking and law-enforcing”
(Sutherland, 1937)
o Te breed: regels maken is heel breed kan over vanalles
o Te smal: Heel gefocust op de wet, geen aandacht voor maatschappelijke, sociale dingen
• Definitie prof: de studie van gedragingen en activiteiten die gecriminaliseerd zijn of als
schadelijk/deviant worden ervaren (incl. hun actoren en oorzaken), de (de-)criminalisering,
controle en preventie ervan en de andere maatschappelijke reacties erop
o Einddoel: schadebeperking in brede zin (voor slachtoffers, daders en maatschappij) ->
ook kijken naar hoe wordt iets gecriminaliseerd of gedecriminaliseerd, aandacht
maatschappelijke reacties.
o Bv. Schade uit interventies zelf bv schade van detentie, gevangenisstraffen, kunnen we er
schade mee voorkomen of creeren we er meer schade door.
DRIE HOOFDTHEMA’S
1. Onderzoek naar criminaliteit/daders, onveilighed, hun oorzaken en gevolgen
2. Onderzoek naar de processen van (de-)criminalisering -> ontwikkeling wetten, onderzoek naar de
bestempeling(’60) van deviant.
3. Onderzoek naar het criminaliteitsbeleid en maatschappelijke reacties op criminaliteit
ACHT ONDERZOEKSLIJNEN BINNEN LEUVENS INSTITUUT
1. Mensenrechten en justitie in transitie
2. Ernstige en georganiseerde misdaad
3. Jeugdcriminologie
4. Herstelrecht en victimologie
5. Bestuurlijke en strafrechtelijke rechtshandhaving in Europese en vergelijkend perspectief
6. Beleig en management in het criminologische
7. Criminologische diagnostiek en gedragsinterventies
VERSCHILLENDE METHODES, UITGANGSPUNTEN EN AANPAK
o Afhankelijk van de onderzoeksvragen variëren
o De onderzoeksmethoden -> de ene willen oorzaken onderzoeken, andere de impact van een
interventie evalueren -> bewijs multidisciplinariteit.
o De relatieve ontologische (wat bestaat er en wat maakt dat er iets bestaat) en
epistemologische (wat is kennis en wat kan er gekend worden) uitgangspunten
o De onderzoeksaanpak
➔ De assumpties zijn verschillend tussen criminologen, er is geen consensus.
CRIMINOLOGIE: “EEN HUIS MET VELE KAMERS”
• Vanuit onderzoek:
o Meerdere onderzoeksthema’s
o Vanuit meerdere disciplines
o Vanuit meerdere paradigma’s (waarden, opvattingen over mens en maatschappij…),
2
, o Aan de hand van meerdere onderzoeksmethodes
• Vanuit de arbeidsmarkt:
o Meerdere domeinen
o Meerdere types van functies
Percentages zijn niet belangrijk
CONCLUSIE – HOOFDSTUK 1
• Criminologie is “the study of the process of [criminal] law-making, law-breaking and law-
enforcing” (Sutherland, 1937)
o … En nog iets meer: sociale constructie, onveiligheid, deviantie
• Er zijn twee hoofdkenmerken
o empirisch gegronde, wetenschappelijke aanpak
o focus op criminaliteit
• En twee grote projecten (Garland, 2002)
o Gouvernmentele project
o Lombrosiaanse project
3
, HOOFDSTUK 2: WAT IS CRIMINALITEIT EN WAT IS CRIMINOLOGIE?
2.1 WAT IS CRIMINALITEIT?
▪ Het concept ‘criminaliteit’ is “in wezen betwist” (Gallie, 1956)
o Normatief -> je zienswijze, mening of norm opleggen aan een ander als zijnde een geschreven
of ongeschreven richtlijn of gedragsregel
o Complex -> je kan naar criminaliteit kijken vanuit verschillende standpunten. bv perspectief
vd media, iedereen heeft zijn mening over criminaliteit. bv perspectief
o -> criminaliteit heeft beide deze kenmerken
▪ Strafrechtelijke definities van criminaliteit stellen een “anker” (Reiner, 2016)
o MAAR enkel op mechanische wijze -> niet op inhoudelijke wijze
▪ Criminaliteit is “een daad OF een nalatigheid, die wordt beschouwd als een misdrijf dat wordt bestraft
via het strafrecht.”
Zijn strafrechtelijke definities van criminaliteit voldoende?Vaak gebruikt en vaak voldoende maar...
Crimineel of niet ?
➔ Nalatigheid of misdrijf? Het kan allebei
➔ administratieve overtredingen of strafrechtelijke overtredingen, verschil niet zo
duidelijk
4
