PSYCHOLOGIE
PPT’S
LES 1: INLEIDING
REVALIDATIE IN BIOPSYCHOSOCIAAL PERSPECTIEF
ICF-MODEL ALS CONCEPTUEEL KADER
• (Bio)medisch denkmodel: van vroeger, focus op wat niet meer gaat
• Psychosociaal denkmodel: alleen focus op psychologisch aspect
• Biopsychosociaal denkmodel: combinatie, persoon in zijn geheel bekijken
• 5 descriptieve dimensies
• Gevolgen van pathologie
• Atheoretisch, niet-cultuurgebonden
• Standaardtaal
• Populatienorm
• ‘Typering van vermogen’ en ‘uitvoering’
• Meetinstrumenten (tot op heden nog geen consensus over)
CASUÏSTIEK
• ICF - functies en eigenschappen: anatomisch, fysiologisch en psychologisch
• Anamnese: medicatie (belangrijk voor bijwerkingen!), factoren (4)
o Hulpvraag - inzicht - prognose - therapiedoelstellingen
• Omgeving: sociaal vangnet
1
,GEZONDHEIDSGERELATEERDE LEVENSKWALITEIT
INLEIDING
• Politiek, sociologie, economie en gezondheidszorg
• Toename levensverwachting
• Onderzoeks- en behandelingsmogelijkheden
• Subjectieve (levensvoldoening)
“Perceptie van individuen van hun positie in leven in context van cultuur en waardesystemen waarin zij leven en
in relatie tot hun doelen, verwachtingen, standaards en bezorgdheden. Het is breed begrip dat wordt bepaald
op complexe wijze door gezondheid van persoon, zijn psychologische toestand, zijn mate van onafhankelijkheid,
zijn sociale relaties, zijn persoonlijke overtuigingen en zijn relatie met belangrijke kenmerken van zijn omgeving.”
PSYCHOLOGISCHE ASPECTEN VAN LEVENSKWALITEIT
Gap-theory
• Discrepantie tussen ervaren en verwachte gezondheid gerelateerde levensomstandigheden
• Afbeelding:
o Verwachtingen over levenskwaliteit
o A: normale verwachting
o B: er gebeurt iets waardoor mogelijks verwachting en ervaring levenskwaliteit ontwikkelt,
daardoor ontstaat er kloof (niet meer congruent)
o C: levenskwaliteit herstelt zich
o Je moet verwachtingen en ervaring proberen bij elkaar te brengen
Disability paradox
• P buitenstaander, nieuw evenwicht, zelfs beter
o ! Pijn, CV(S),
o Cognitieve/communicatieve beperking
2
,Response shift
• Verandering in zelf gerapporteerde QoL
o Rekalibratie (interne standaarden)
o Reprioritering (waarden)
o Reconceptualisatie (betekenis)
Subjectieve beoordeling
• Subjectieve beoordeling (appraisal: beoordelingsprocessen)
o Referentiekader individu
o Herinneringen en ervaringen
o Standaarden om mee te vergelijken
o Subjectieve algoritme (alle factoren die errond zitten)
=> interindividuele verschillen
=> intra-individuele longitudinale verschillen
DETERMINANTEN EN METEN VAN LEVENSKWALITEIT
Determinanten
• Subjectieve evaluatie objectieve factoren
• Perceptie mentale gezondheid (depressie!) fysieke gezondheid
Meten
• Subjectieve perceptie van betrokkene
• Mantelzorger/zorgverlener (cognitieve, sensorische, comm stoornissen)
• NIET: SF-36, Sickness Impact Profile, Nottingham Health Profile
• Generieke ziekte specifieke vragenlijsten
o WHOQOL-100 en WHOQoL-BREF
o EuroQol 5D (EQ-5D)
o SEIQoL-DW
• QoL Appraisal Profile
BETEKENIS VAN LEVENSKWALITEIT IN REVALIDATIE
• Revalidatieteam:
o Centraal
o Individuele wensen en behoeften
o Gesprek/SEIQoL
o Revalidatiedoelstellingen
o Resultaat (vragenlijst)
=> verwachtingen referentiekader
3
, POSITIEVE PSYCHOLOGIE: ONTWIKKELEN VAN POSITIEVE KRACHTEN IN DE MENS
“…psychology is not just the study of pathology, weakness, and damage; it is also the study of strength and virtue.
Treatment is not just fixing what is broken; it is nurturing what is best.”
WAT IS POSITIEVE PSYCHOLOGIE?
Optimisme
• Positieve afloop (toekomst): vertrouwen, volharding, motivatie
o => coping stijl met moeilijkheden
o => Revised Life Orientation Test (LOT-R)
• Voorbije gebeurtenissen: ‘stabiel en globaal’ ‘toevallig en specifiek’
o => Attributional Style Questionnaire (Peterson et al., 1982)
o => www.clinic.psy.uq.edu.au/clinic/measures/docs.
• Positieve gevoelens: minder stress, grotere levensvoldoening
• Probleemgerichte coping stijl en positieve herkadering vermijdende coping stijl
o = mediërende factor voor emotioneel welbevinden
• Ondersteunende sociale netwerken opbouwen
• Deels genetisch + veilige hechting jonge kind
• Cognitieve gedragstherapie: negatieve interpretatieschema’s + realistische, bereikbare doelen
afbakenen
• Motivatie tot handelen => M. Herremans
Hoop
• Meer doelgericht dan optimisme
o => pathway thinking
o => agency
• Trait Hope Scale en State Hope Scale Beck Hopelessness Scale => doorverwijzen
• Invloed bij pathologie, > correlatie met depressie
• Perceptie van levensgebeurtenis, verwachting iets te veranderen, interpretatie van oorzaak, gevolgen
en eigen mogelijkheden, gebeurtenis belangrijk,…
• PATIENT EMPOWERMENT => dr. Edgard Beeckman
4