MODULE PEDIATRIE 1
LES 1: INLEIDING KINDERREVALIDATIE EN ONTWIKKELING VAN KIND
INLEIDING
• Afbeeldingen: we zien spelende kinderen (we kunnen hier vanuit observatie al heel wat over opmaken),
vergelijken met berg in verte in water
• Onder ijsberg ligt grote massa => cfr menselijk lichaam: verschillende regulatie systemen (skelet, spieren
(musculoskeletaal systeem), digestief systeem, neurologisch systeem, bloedsomloop,…) => deze
systemen zien we niet, maar dragen wel bij aan geheel! We zien alleen buitenkant en dus niet wat er
onderliggend is, dit is wel heel belangrijk!
• Aangestuurd door hersenen (die bij kinderen in ontwikkeling zijn)
• Hersenstructuren, controle mechanismen, planning, uitvoering van taken,…
• Hersenen bekijken als cockpit: impulsen die bepaalde gedachten en bewegingen gaat geven (hersenen
zijn in staat om verschillende connecties te maken, bepaalde patronen uit te sturen)
OBSERVATIE
DOMEIN
• Intentioneel bewegen (motoriek maar ook taal (intentie tot communicatie, onderliggend ook
motorische bewegingen van tong en gelaatsspieren). Cognitie die zorgt dat er interesse is en dus ook
van belang is, interesse in speelgoed, welk speelgoed,…
• Gebruiker is persoon zelf en gaat deze activiteiten uitvoeren (lopen, schrijven, praten, denken, spelen,…)
• Onderliggende hardware (neurologische parameters, skeletale parameters, draden die alles in
connectie brengen met elkaar,…)
• Software (vanuit hersenen): maakt dat alle zaken kunnen samenwerken en op elkaar afgesteld worden
• Motoriek: verschillende applicaties van ons
eigen lichaam gebruiken
• Hardware: skeletale
• Niet neurale component:
gewrichten, ligamenten,…
• Neurale component: spieren,…
1
,• Obv genetische factoren kan kind dingen veel beter dan anderen of omgekeerd
• Neuro-motorische ontwikkeling => integratie van reflexen,…
• Problemen in neuro-motorische ontwikkeling heeft impact op psychomotorische ontwikkeling en dan
ook op vaardigheden (rode kapstokken) => linken leggen tussen verleden, heden en toekomst
• Link naar maturatie proces van verschillende systemen
• Reflexen, motorische basisvaardigheden, fundamentele vaardigheden, specifieke skills
• Link naar maturatie proces van verschillende systemen
• Reflexen, motorische basisvaardigheden, fundamentele vaardigheden, specifieke skills
• Objectcontrole (BL/OL) – integratie van verschillende systemen (waarnemen, ervaren, voelen, zien,
planning,…)
• Van eenvoudige naar meer complexe vaardigheden
• Leeftijd heeft niks met afwijkend of abnormaal te maken. Sommige kinderen hebben niet mogelijkheid
om bepaalde competenties op bepaalde leeftijd te bereiken, vaak is er geen onderliggende
problematiek
2
,BASISVEREISTEN
MOTORIEK
CPG (central pattern generator) - cfr studie kat.
• Spierkracht om tegen zwaartekracht in te kunnen gaan
• Stabiliteit om bepaalde houding te kunnen bewaren (impact van omgeving op lichaam speelt rol)
• Hoe ga je spierkracht, stabilisatie allemaal op zelfde moment omzetten voor goede coördinatie/goede
afstelling/samenwerking van spieren tijdens bepaalde opdracht?
• Evenwicht tussen agonisten en anatagonisten
• We zijn constant bezig met motoriek!
SKELETALE ONTWIKKELING
ONDERSTE LIDMAAT
• Groei van botten, kraakbeen, groeischijven,
belasting van botten ifv activiteiten
• Positie baby in baarmoeder?
• Sommige dingen zijn standaard/normaal (zie
afbeeldingen bovenaan) => kijken of er geen
afwijkingen zijn in heup/knie/statiek van voet
TYPISCHE ONTWIKKELING
EVOLUTIE
Evoluties binnen heup en knie, invloed van voetstatiek of ontwikkeling van voet
3
, DEVELOPMENT
BRAIN & STRUCTURES
• Vele connecties in menselijk brein. Hoe zijn deze ontwikkelt?
• Cfr rotsblok: menselijke trekken zijn er altijd geweest, het is artiest die ruwe zijden heeft weggewerkt
en mooie kunstwerk tevoorschijn heeft gehaald. Het is altijd aanwezig geweest in rotsblok.
• Bepaalde connecties worden sterker, andere verdwijnen
• Versus opbouwen van vaardigheden: link naar lego – we starten met enkele blokken en door steeds
toevoegen van andere blokken, met andere vormen, komen we naar nieuw geheel. Blok wordt auto,
kraan, huis,…
KINDERREVALIDATIE
WAT IS KINDERREVALIDATIE?
DEFINITIE
Kinderrevalidatie richt zich op kinderen of jongeren die, agv ziekte of aandoening (verworven of aangeboren) en
daaruit voortvloeiende stoornissen in functie en anatomische eigenschappen, problemen hebben op niveau van
activiteiten en participatie.
Problemen uiten zich op diverse domeinen van gezondheid-gerelateerd functioneren en zijn nauw verweven
met ontwikkeling zelf en interactie met omgeving, zoals ouders en gezin.
Stoornissen kunnen functies en anatomische structuren betreffen. Beperkingen en participatieproblemen
kunnen zich op alle domeinen van functioneren voordoen. Stoornissen in motoriek en beperkingen in mobiliteit
zijn doorgaans prominent aanwezig.
Ontwikkeling van verschillende systemen: neuromotoriek, vaardigheden, sensomotoriek, psychomotoriek,
omgeving,…
DOEL
Doel van kinderrevalidatie is optimalisering van participatie. Behandeling houdt rekening met groei en
ontwikkeling en vindt plaats in pedagogisch kader.
Belangrijke elementen zijn:
• Functioneren: activiteiten en participatie van kind, in heden en in toekomst als volwassene
• Doelgroep: kinderen en jongeren met ziekte of aandoening met risico op of leidend tot problemen in
activiteiten en participatie
• Doelstelling: optimale participatie
• Randvoorwaarde: pedagogisch kader, passend bij feit dat het gaat om kinderen in ontwikkeling en
gericht op omgeving waarin kind, jongere functioneert.
4