Resume
Samenvatting urologie en gynaecologie - deel Prof. Cammu
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Nieuwe inhoud en leerstof sinds academiejaar ! Uitgebreide samenvatting van alle PPT's + notities van tijdens de lessen
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
UROLOGISCHE EN GYNAECOLOGISCHEDEEL PROF. CAMMU
DEEL 1: ANTICONCEPTIE
= verzamelnaam voor alle middelen om zwangerschap te voorkomen. Ideaal anticonceptivum is 100%
doeltreffend, perfect verdragen door gebruiker en toepasbaar zonder medische interventie.
“Most accidents are caused by humans and a lot of humans are caused by accident.”
Betrouwbaarheid wordt uitgedrukt in Pearl-index (PI) = aantal onvrijwillige zwangerschappen per 100 vrouwen
per jaar. Er is theoretische PI (via wetenschappelijk onderzoek) en praktische PI (realiteit). Meest effectieve
methode is die waarbij theoretische en praktische PI dicht bij elkaar liggen. Maw waarbij methode niet afhangt
van gebruiker. Hormoon spiraal is meest efficiënte vorm van contraceptie.
1. COÏTUS INTERRUPTUS (VOOR ZINGEN KERK UITGAAN)
Man trekt zich terug uit vagina net voordat ejaculatie plaats vindt. PI (1,6 – 38). Redelijk betrouwbaar bij ervaren
koppels, niet bij jongeren. Falingen zijn gevolg van sperma in voorvocht, te laat terugtrekken, migratie van
zaadcellen die aan vulva kleven
2. LACTATIE AMENORREE
Borstvoeding remt pulsatiele vrijstelling van GnRh, daardoor is er suppressie van gonadotrofine aanmaak en
inhibitie van ovulatie, dit zolang vrouw in amenorroe is. Na hernemen van menses, is fertiliteit nog in zekere
mate, doch minder, onderdrukt. Verkeert vrouw in lactatieamenorroe, dan is er minder dan 0,5% kans dat zij
gedurende eerste 6 maanden na bevalling zwanger wordt.
Betrouwbaarheid daalt sterk als er tijdens die periode bloedverlies ontstaat.
• PI 0 – 4m. (0; 0,5)
• PI 6 m. (2; 3 – 16)
1
,3. PERIODIEKE ONTHOUDING = NATUURLIJKE ONTHOUDING
Bestaat erin geen intra-vaginale zaadlozing te hebben rond tijdstip van ovulatie. Het is kunst om eisprong te
kunnen detecteren. Dat kan met:
KALENDERMETHODE
PI (3,3; 6 – 47) (Ogino-Knaus, 1928): eisprong vindt 14 dagen vóór menstruatie plaats. Sperma blijft ten hoogste
5 dagen vruchtbaar, eicel 1 dag. Veilige periode is dan bv. bij cyclus van 29 dagen en ovulatie op dag 15: van dag
10 tot en met 16 gevaarlijk. Coïtus mag voor dag 10 en vanaf dag 17
TEMPERATUURMETHODE
PI (1; 2,5 -7) Progesteron doet lichaamstemperatuur met 0,5°C stijgen; oestrogeen doet temperatuur licht dalen.
Hierdoor is basale temperatuurcurve (BBT) in ovulatoire cyclus bifasisch. Vanaf 3 e dag van T° stijging, is
vruchtbare fase voorbij. Ook voor T° stijging (voor eisprong dus) dient coïtus vermeden en dat doe je met Billings
methode. Temperatuur wordt (in mondholte, vagina of rectum) genomen bij ontwaken.
CERVIXSLIJM (BILLINGS)
PI (2; 15 – 35). Naarmate follikels zich na menses ontwikkelen en er meer 17ß-oestradiol wordt aangemaakt,
neemt productie van cervixslijm toe. Voor ovulatie is slijm overvloedig, vloeibaar, rekbaar en helder. Onmiddellijk
na ovulatie, veroorzaakt hoge gehalte aan circulerend progesteron verandering in cervixslijm dat compacte,
ondoordringbare, niet-rekbare prop vormt en dat tot aan volgende menstruatie. Vrouw is vruchtbaar van zodra
cervixslijm thv introïtus (overgang vulva/vagina) kan worden waargenomen (oa met vingertop). "Vruchtbare
fase" eindigt wanneer uiterst rekbare cervixslijm in dikke niet rekbare prop is veranderd. Het paar onthoudt zich
gedurende fertiele fase (duur: 6 à 8 dagen). Onbruikbare methode bij vaginale infectie.
SLIJM EN TEMP SAMEN: DE SYMPTO-TERMALE METHODE (R/SENSIPLAN)
PI (0,4; 1 – 8) Sympto-termale methode werd ontwikkeld aan Duitse universiteiten tussen 1983 – 1989. Methode
combineert cervixslijm met basale lichaamstemperatuur om zo onvruchtbare pre- en postovulatoire fase vast te
stellen. Deze methode onderscheidt zich van kalendermethode uit 1928, omdat ze zich uitsluitend baseert op
actuele cyclusgegevens, waargenomen door vrouw. Populariteit van Sensiplan neemt fors toe agv stijgende
aantal, vooral jonge, vrouwen die afkerig staan tegenover hormonale contraceptie. Makers raden aan
R/Sensiplan te leren gebruiken. Er bestaan tal van cursussen om R/Sensiplan aan te leren, minimumprijs bedraagt
€ 295. Niet goedkoop dus
2
,4. BARRIÈRE METHODEN
CONDOOM
Overtreksel dat over penis in erectie wordt geschoven en ejaculaat opvangt. Diende vanaf 16 e eeuw voor
preventie van geslachtsziekten, om pas in 18e eeuw als voorbehoedsmiddel tegen conceptie te worden gebruikt.
Actueel (alsook dat van spermiciden) opnieuw sterk aanbevolen als profylaxe tegen SOA’s (vooral HIV).
Condoom wordt slechts éénmalig gebruikt. Aanbrengen vóór enig intiem contact tussen partners heeft
plaatsgevonden, immers, voorvocht kan sperma bevatten. Bij afwikkelen over penis in erectie moet eindstuk
(‘tutje’) worden vrijgelaten (ev. luchtvrij worden geperst). Vetstoffen zoals vaseline tasten latex aan en mogen
niet als glijmiddelen worden aangewend. Kort na ejaculatie en alvorens penis weer slap wordt, moet penis samen
met condoom worden teruggetrokken om te vermijden dat sperma langs open kant van condoom naar buiten
lekt. Ideaal worden condooms na gebruik op mogelijke lekken nagekeken (onder waterkraan vullen). Is condoom
gescheurd, dan kan alsnog op interceptie (noodpil) beroep worden gedaan. Cave: Latex allergie. PI (2; 2 – 15)
SPERMICIDEN
Zaaddodend middel. Eén dosis voor één coïtus. Aanbrengen in vagina tussen 5' en 30' voor coïtus, is na 1 uur
uitgewerkt. Immobiliseren zaadcellen door dat ze vaginale pH doen dalen. Moderne preparaten bevatten
detergenten die bovendien remmende werking hebben op micro-organismen (Trichomonas, Mycoplasma,
Chlamydia, Herpes, HIV,…). Spermiciden bestaan in schuim, crème, gel, of ovule. PI (4; 4 – 37)
5. ORALE HORMONALE ANTI-CONCEPTIE: “DE PIL“
Hoeveel medicijnen kent u waar men enkel bij uitspreken van woordje “pil” onmiddellijk weet waarover het
gaat? De Pil = Contraceptie. Het geeft aan hoe populair de pil is. Begin 2007 verkozen lezers van prestigieuze
British Medical Journal ‘De Pil’ als één van 15 belangrijkste verwezenlijkingen van voorbije 150 jaar (proper water,
vaccins, antibiotica, anesthesie, waren enkele andere onmisbare verwezenlijkingen).
Aan wieg van pil stond Vlaamse, Kempense, gynaecoloog Ferdinand 'Nand' Peeters. Hij heeft juiste concentratie van de pil
bepaald. Om einde te maken aan wantoestanden waarmee hij in zijn dagelijkse praktijk geconfronteerd werd, ging dokter
Peeters op zoek naar middel waarmee vrouw zelf haar vruchtbaarheid kon regelen. Door Amerikaanse bioloog Gregory Pincus
in 1957 op markt gebrachte anticonceptiepil Enovid had veel te veel neveneffecten en werd enkel toegelaten als middel tegen
pijnlijke maandstonden. In 1959 begon dokter Peeters vanuit zijn laboratorium in Turnhoutse Sint-Elizabethziekenhuis aan
serie klinische tests met hormonenpreparaat aangeboden door Duitse firma Schering AG (Berlijn). Half jaar lang testte hij
preparaat op 50 Kempense vrouwen voor wie krijgen van nog meer kinderen groot gezondheidsrisico vormde. Na tal van
experimenten om juiste (meer dan helft lagere) dosering van progestageen en oestrogeen te vinden, legde Peeters in 1960
bevindingen voor aan farma-firma Schering. Resultaten waren verbluffend. Niet één van vrouwen werd zwanger en er waren
nauwelijks bijwerkingen. Nadat Peeters' preparaat (SH 639) ook in VS, Japan en VK veilig en efficiënt waren bevonden, bracht
Schering de pil ANOVLAR op 1 januari 1961 op Belgische markt. Pincus erkende stilzwijgend superioriteit van Peeters' pil door
in juli 1961 dosering van Enovid te halveren. Uiteindelijk was het Pincus die met eer ging lopen en wereldwijd geschiedenis in
ging als uitvinder van anticonceptiepil. Uit vrees door Kerk te worden gebroodroofd, liep erg katholieke Peeters namelijk niet
te koop met zijn uitvinding. Bovendien wekte het baanbrekend onderzoek van 'plattelandsdoktertje' heel wat minachting op
bij jaloerse professoren van KUL, waar Peeters ook actief was. In 1963, bij toenmalige Paus Johannes XXIII, verdedigde Peeters
zijn uitvinding, die hij middel noemde om vruchtbaarheidscyclus van vrouw te regelen waardoor periodieke onthouding veel
efficiënter kon worden toegepast'. Tijdens Tweede Vaticaans Concilie werd er onder katholieken over anticonceptie
gediscussieerd. Concilievaders schreven dat bereiken van edelmoedige doch verantwoorde vruchtbaarheid' zaak is tussen
echtelieden en God. Dit compromis werd verkeerdelijk geïnterpreteerd als stilzwijgend gedogen van pil. Echter, in 1968
bevestigde Paus Paulus VI, in Pauselijke encycliek Humanae Vitae, verbod op kunstmatige vormen van anticonceptie. De pil
werd verketterd. Gelukkig trokken vrouwen en gynaecologen zich daar niet veel van aan. De pil ging welvarende toekomst
tegemoet.
3
, Immers, van zodra anticonceptiepil in 1961 op markt kwam, heeft ze bijgedragen tot ontvoogding van vrouw. De
pil doet angst voor ongewenste zwangerschap verdwijnen en stelt vrouw in staat eerst te studeren en dan haar
gezin te plannen. De pil is fantastische uitvinding en zegen voor mensheid. Omdat de pil al halve eeuw op grote
schaal geslikt wordt - één miljoen Belgische en tientallen miljoenen Europese vrouwen nemen dagelijks de pil -
behoort zij waarschijnlijk tot best gekende medicijnen van alle tijden. En dat moet zo zijn, want pil is eerste
medicament geweest dat door miljoenen ‘gezonde’ vrouwen werd genomen. Veiligheid is bijgevolg steeds
absolute prioriteit geweest.
Bijna elke pil is Combinatiepil: elke pil bevat combinatie van oestrogeen (ethinyloestradiol = EE) en progestageen
(afgeleid van 19 nortestosteron)
3 SOORTEN COMBINATIEPILLEN : MONO-, BI- EN TRIFASE PILLEN
MONOFASE
Ieder tablet bevat eenzelfde dosis EE (20, 30 of 35) en eenzelfde dosis progestageen. Bijna alle combinatiepillen
zijn monofase.
Vanaf vroege jaren 60 zijn oestrogenen in de pil steeds in dosering verlaagd (van 50 → 30 → 20) en zijn
progestagenen in de pil minder androgeen geworden (van norethisteron => levonorgestrel => gestodene,
desogestrel en zelfs licht anti-androgeen zoals drosperinon of diënogest).
Ondertussen zijn er heel wat generische pillen op markt die duidelijk goedkoper en evengoed zijn. Waarschijnlijk
nog steeds beste pil op markt is tevens goedkoopste = Eleonor 30 (€16,48 voor 13 maanden). Het is daarom
jammer dat marktleiders momenteel niet-terugbetaalde pillen zijn zoals Yasmin, Yasminelle en Yaz zijn (€116
voor 13 maanden), pillen die zeer sterke marketing hebben gekend maar behalve 7 keer duurder zijn dan
Eleonor/MG30 bovendien dubbel zoveel kans geven op veneuze trombose (kans blijft in elk geval klein)
GEBRUIKSAANWIJZING
Pilstrip bevat 21 pillen: gedurende 21 opeenvolgende dagen 1 pil/dag innemen. Dan pilvrije periode van 7
opeenvolgende dagen inlassen. In regel tussen 2 en 4 dagen na inname van laatste pil start ‘dervingbloeding’ =
menstruatie. Deze zal na een tijd minder uitgesproken zijn dan menstruatie die gevolg is van spontane cyclus. Na
interval van 7 dagen, pilinname hervatten. In spontane cyclus begint FSH al enkele dagen vóór menses te stijgen,
daarom is het aangewezen om bij allereerste pilcyclus pil op eerste dag van cyclus te starten, dit om follikelrijping
te onderdrukken. Pilinname zal hierna, om de 4 weken, telkens op dezelfde dag van de week worden herstart
HOE WERKT DE PIL?
1. Remming van ovulatie, dit door inhibitie van pulsatiele secretie van GnRH (negatief feedback effect thv
hypothalamus, bemiddeld door progestageen) en suppressie van secretie van FSH (negatief feedback
effect thv hypofyse, bemiddeld door oestrogeen)
2. * Verhoogt viscositeit van cervixslijm: zaadcellen kunnen niet door
3. * Veroorzaakt endometrium atrofie: zwangerschap kan zich niet innestelen
* = progestageen effect
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur FMertens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans