Genetica: inleiding
Toepassingen van genetica
1) DNA fingerprints in de misdaadbestrijding
2) Gentherapie
Bv. Spinal Muscular Atrophy (SMA): slecht bezenuwde spieren, gemuteerd SMN1 eiwit
gentherapie met virus
3) GGO’s = genetisch gemodificeerd organisme
Ontstaan door wijziging genetisch materiaal welke door voortplanting/natuurlijke recombinantie niet mogelijk
is
4) Insuline productie via genetisch gemodificeerde bacteriën
5) CrisprCas
DNA invoegen
6) Geneeskunde: diverse ziekten hebben een genetische oorzaak
Oncogenen: genproducten regelen celdeling
Tumor suppressor genen: slecht functioneren kan leiden tot ongecontroleerde celdeling
7) Landbouw
Planten-en dierenveredeling via vector met correct DNA
Transgenese: een vreemd gen van een ander soort organisme overbrengen, kruisbaarheid is niet
noodzakelijk (bv. bacteriën als vector)
Cisgenese: soorteigen genen (bv. van het ene ras naar het andere), worden overgebracht
Bv. Aardappelplaag door Phytophthora infestans: veredeling m.b.v. resistente aardappel ut Z-Am
H1: Mendeliaanse overerving
Erfelijkheid en variatie
Erfelijkheid: het vermogen van organismen en hun nakomelingen om op uitwendige omstandigheden identiek te
reageren
Genotype: erfelijke aanleg (= aanwezige genetische eigenschappen)
Fenotype: verschijningsvorm zijnde morfologie, gedragingen, fysiologie,… (resultaat van interactie tussen
omgeving en genotype)
Niet erfelijke fenotypische beïnvloeding: zonder dat er genen bij te pas komen
Bv. #dooire in ei bepaald door lichaamscondities moeder
Bv. Trisomie 21 hangt af van leeftijd moeder
Reactienorm: 1) range van fenotypen die kan ontstaan uit een genotype, als gevolg van verschillende
omgevingen
2) fenotypisch variantie die men bekomt met een gegeven genotype is een weerspiegeling van
de milieuvariantie
Weinig afhankelijk door omgeving: bloedgroep, bloemkleur,…
Sterk afhankelijk van milieu: lichaamsgewicht, gewasopbrengst,…
1
, Amelia Hajnus Genetica 2022-2023
Wetten van Mendel (1866)
Experiment met erwten:
Zelfbestuiving stoppen door stamper/meeldraden weg te halen
Artificiële ruisbestuiving
P = zuivere lijnen
Verschillende kenmerken:
1) Dominantiewet
Elk ouder levert een allele (verschijningsvorm) van een welbepaald gen
Kruising homozygoot dominante x homozygoot recessief dominant allele komt tot uiting in F1
Casestudy: alkaptonurie = black urine disease
Stofwisselingsziekte ter hoogte van tyrosine metabolisme
AA en Aa: enzym (oxidase) breekt alkapton af
aa: alkapton (zwart) blijft aanwezig
Casestudy: albinisme
Tyrosinase zorgt voor melanine synthese
Geen pigment
2) Segregatiewet
De afzonderlijke eigenschappen splitsen in de volgende generatie uit volgens welbepaalde verhoudingen
(3:1)
3) Onafhankelijkheidsregel
Ieder genenpaar segregeert onafhankelijk van ander genenpaar
Chi-kwadraat toets
Door Mendeliaanse overerving?
Testkruising heterozygoot + homozygoot recessief
X2 = (geobs. waarde – theor. waarde)2 / theor. waarde → zo klein mogelijk
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur BrentUGent. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.