HOOFDSTUK 2: GEEN AMBACHT ZONDER WERKTUIGEN.
REFLECTIES OVER DE CONCEPTUELE OMGANG MET HET
PEDAGOGISCHE VERLEDEN.
Historische pedagogie continu aan verandering onderhevig
Waarneming van werkelijkheid gebeurt vanuit bepaald oogpunt
Het kennen van die werkelijkheid gebeurt via reductionistische insnijding
1. Epistemologische opstap naar een new cultural history of
education.
Historisme (19de eeuw)
L. Von Rancke (1795-1886) = grondlegger historisme
geschiedenis zien in relatie met de normen die elke tijd met zich meebrengt
concentreren op feiten via empirische bronnenonderzoek
geen standpunt innemen
historicus = passieve, fotografische plaat
20ste eeuw
historicus gaat uit van een kunstmatige verzameling van gegevens die
hergegroepeerd wordt tot een tekst/verhaal
taal is geen fotografische plaat
taal is een uitdrukking van onszelf en onze gedachten
historische kennis ontstaat bij dialoog tussen verschillende historici
geschiedbeoefening = tussenvorm van fictie en wetenschap
Rorty
Kennis = conversatie
Rekening houden met taal waarin een kennis wordt geformuleerd
Belang van hermeneutiek (noodzaak van interpretatie en interpretatieve
vaardigheden)
Dus: vroegere cultuur begrijpen door er een gesprek mee aan te knopen (ervaring op
doen via teksten en eventueel nieuwe begrippen ontwikkelen). Via deze dialoog
(hermeneutische cirkel) kunnen we het verleden begrijpen
Kennisleer horizontale band van de wetenschappelijke discussie!
Levert vervaging op van het onderscheid tussen
- betoog en vertelling/narratio
- zuiverheid en zekerheid van de objectiviteit
- onzuiverheid en onzekerheid van de subjectiviteit
Linguistic turn
Ongedaan maken van scheiding tussen geschiedwetenschap en taal
Meer aandacht voor de rol van de taal, discursieve praktijken en narratieve
structuren in het historisch verhaal.
New cultural history of education
Grand theory poststructuralisme (Foucault)
,Algemene en historische pedagogiek
Auteur van een tekst = gedesubjectiveerd vertoog
Aandacht hebben voor tekstuele stiltes en blinde blekken
Het onbewuste in een tekst lezen
Heroriëntering van aantal basisassumpties van modernisme en verlichting
Vooruitgangsdenken wordt onderuitgehaald
Problematisering van de rol van het subject als actor van de geschiedenis
Focus ligt nu op discursieve ruimte
New cultural history of eduction doet afstand van vroegere paradigma’s
Foucault
Deconstructie van het verleden (= spoor van de linguïstic drive moet blootgelegd
worden; fundamenten van de linguïstic code die dit vertoog structureren moeten
zichtbaar gemaakt worden)
Geschiedenis = geduldige constructie van vertogen over vertogen
Onmythologiserend perspectief in kader van pedagogische historiografie
= in kaart brengen van het veld van discussie
reconstrueren en inventariseren van betekenissen
Opmerking
Is schrijven van geschiedenis onmogelijk? Zal alles uitmonden in een subjectivisme
en/of relativisme? Neen
Acceptabel verhaal = 1 dat uit verschillende perspectieven/oogpunten wordt
bekeken
Ankersmit: bewust opzoeken van spanning tussen synthetische geschiedbeoefening
(grote overzichtswerken en historische syntheses) en microstudie (detailstudie op
basis van bronnen)
nieuwe historische werkelijkheid wordt zichtbaar
2. Paradigmatische ontwikkelingen naar de new cultural history of
education.
Paradigma (Kuhn – 1979)
= disciplinaire matrix van samenhangende gehelen van wetten theorieën,
toepassingen en instrumenten die behoren tot de consensus van een bepaald groep
wetenschappers mbt de voorhanden zijnde basisconcepten van de discipline die hen
verenigt, de resterende problemen die erin worden onderzocht en de wijze waarop
dat alles moet worden aangepakt.
Toegepast op de pedagogie
Opvolging van paradigma’s zichtbaar = continuüm (geen radicale breuken)
Breuken in het zelfdiscours 4 fasen in de ontwikkeling van pedagogie (na WO)
- acts and facts history
- pedagogische ideeëngeschiedenis
- social history of eduction
- new cultural history of education
paragdigma’s lopen door elkaar!
Durkheim (1858 – 1917)
,Algemene en historische pedagogiek
Socialisatie = maatschappelijke proces waardoor de spelregles van een bepaald
sociaal systeem door de deelnemers worden overgenomen zodat het voortbestaan is
verzekerd.
Parsons (1902-1979)
Functionalisme: school = institutie die via verinnerlijking van waarden en normen het
instandhouden van een samenleving zal verzekeren
Bowles en Gintis
Associatie tussen groei van de kapitalistische productiewijze en het
onderwijssysteem
Bourdieu en Passeron
Correspondentietheorie: effecten van sociale reproductie en cultureel kapitaal in
relatie tot verschillende maatschappelijke klassen worden nagegaan
Müller
Wording van het moderne onderwijssysteem = transformatie van een losse collectie
instellingen naar een gestructureerd geheel van instituties
Ringer
Cfr Müller maar begrip segmentering ipv systematisering
Archer
Nadruk op interactie van verschillende groepen waardoor overname van rol van kerk
door staat, verdere systematisering, differentiatie en specialisatie worden duidelijk
Luhmann
Autopoietische uitdifferentiatie van maatschappelijke subsystemen
...
grootschalig gedachte van paradigma-wisselingen binnen een bepaalde discipline zijn
heel uiteenlopend
Deze paradigma-wisselingen kunnen labels opleveren om trends aan te duiden maar
dit is weinig zeggend
Veel is afhankelijk van de narratio’s waarmee deze paradigma’s worden ingevuld
3. Narratio van de ontdekking van het kind: een valkuil voor de
postmoderen pedagogische histografie?
Ariès (1914-1984)
Ontdekking van het kind
2 basisstellingen:
- traditionele samenleving: weinig oog voor het kind
- geïndustrialiseerd samenleving: kind en gezin nieuwe plaats
Middeleeuwen: geen gevoel voor kind (kind = huisdier/aapje)
Kind wordt volwassen zonder overgangsfasen
Eind 17de eeuw: verandering
Wereld van kind en volwassene groeit uit elkaar door school
Affectie wordt essentieel
Debat rond omslagdenken/verandering!
Verschillende tijdstippen worden aangeduid
Belangrijk is samenhang tussen klassengevoel en ontstaan van het kind (gevoel)
Leidende kringen hebben voortrekkersrol daarna overgegaan naar lagere standen
, Algemene en historische pedagogiek
JH Van den Berg = voorloper Ariès
18de eeuw: kind wordt een fenomeen
2 staten van het menselijk leven nl onvolwassenheid en volwassenheid
Dasberg: artificieel jeugdland
Doel = kind grootbrengen door kind klein te houden (cfr. Ariès)
Kind zit op pedagogisch eiland
Nadeel: kind wordt geinfantiliseerd (kind wordt kinderachtiger gemaakt)
Opm: sociaal onderscheid (isolering van kind verloopt klassengebonden – sterkst in
hogere klassen)
WOII: jeugdland wordt losgerukt (kind ziet alle leed)
leidt tot desoriëntering
maturisering ipv infantilisering
Shorter: conclusies van Ariès steunen te veel op materiaal uit hogere burgerij
Toespitsen op classes silencieuses
Moeders brutaliseren kind verwaarlozing kind soms met dood tot gevolg
doelbewust vorm van vruchtbaarheidscontrole
Rutschky: zwarte pedagogiek
Badinter
Ontdekking moederliefde = modern verschijnsel (is geen aangeboren eigenschap)
De Mause
Diverse opvoedingstechnieken in geschiedenis
- infanticide (kind geen ziel) (oudheid tot 4de eeuw)
- verwaarlozing kind (4de tot 13de eeuw)
- amivalent beeld: kind kan gevormd worden (wijsheden instampen) (14de
tot 17de eeuw)
- opvoeding gericht op vorming van wil en karakter kind (18de eeuw)
- socialiserende stijl (19de eeuw)
- helpende hand (20ste eeuw)
elementen uit vorige fasen blijven opduiken
kind-ouder relatie wordt optimaler
Peeters: kritiek op Mause
Geschiedenis = evolutie naar een beter wordende samenleving op basis van
pedagogische veranderingen
Dekker: 2 legendes
Zwarte legende = somber beeld van Ariès, Van den Berg,...
Witte legende (Peeters)
= er zijn altijd kinderen liefdevol opgevoed
Achilleshiel van omslagdenken = projectie van concepten in andere disciplines en in een
andere tijd uitwerken zonder voldoend oog te hebben voor de finaliteit en de bruikbaarhedi
van de beperkte bronnenbasis`
New social and cultural history of education
Verdienste: aandacht getrokken op het procesmatige karakter van het intensifiëren
van de belangstelling voor kind en jeugdige
Daarom spreken we van pedogogisering van het kinderlijke leven in richting van scholier zijn
en niet van een ontdekking ervan.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur BrentUGent. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.