Prof Lore Mergaerts, volledige samenvatting. Ik was erdoor met 16/20 (examen van 14/6/2024)voor het examen. De samenvatting bevat alle onderdelen en elk deel is aangevuld met informatie uit de reader.
Het bevat ook examenvragen met de antwoorden. Indien er vragen zijn over de leerstof, mag je alt...
CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
DEEL I: INLEIDING IN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
INLEIDING
Wat is criminaliteit?
• Wikstrom: “een daad die de morele regels overtreed die gedefinieerd staan in het strafwetboek”
o Morele regels= de regels die door de meeste mensen aanvaard worden
• Anderen focussen op:
o Deviant gedrag
▪ = het overtreden van sociale normen
▪ Is veel breder
o Antisociaal gedrag
▪ Zeer breed, kan dus ook alcoholmisbruik inhouden
• Criminaliteit is een moving target = het ligt aan wanneer en waar de criminaliteit wordt gepleegd
om het als misdrijf te beschouwen
o Criminaliteit is een sociaal geconstrueerde klasse van handelingen:
o Bv. homoseksualiteit
o Drugs
o Prostitutie
o …
=> Deze waren allemaal verboden, maar dit is nu veranderd
• Sommige criminologen spreken liever over deviant gedrag of antisociaal gedrag
o = gedrag dat sociale normen overtreedt
• Kerndelicten of male in se offences
o Delicten die als serieuze delicten worden aanzien
o = moord, verkrachting, aanranding, diefstal
Criminaliteit meten
Dit gedrag meten is belangrijk omwille van verschillende redenen:
1. We willen weten hoeveel criminaliteit er is en wat de prevalentie is van verschillende types
criminaliteit
2. Kijken of criminaliteit stijgt of daalt en nagaan of de criminaliteit vaker voorkomt in bepaalde
gebieden
3. Voor het verbeteren van de theorieën over criminaliteit
a. We hebben een duidelijk zicht nodig op een bepaald fenomeen dat we willen verklaren
• Officiële criminaliteitsstatistieken
o Verzameld door wetshandhavingsinstanties en zijn gebaseerd op overtredingen waarvan
aangifte wordt gedaan
o Zijn gebaseerd op criminele overtredingen
▪ Probleem: Dark number
o Alle Westerse landen publiceren hun criminaliteitsstatistieken
• Slachtofferenquêtes
o Vaak jaarlijks bevraagd
, o Beperkingen
▪ Slachtoffers moeten feiten naar boven halen vanuit hun geheugen
• Hoe ze dit zich herinneren is vaak anders dan hoe het werkelijk was
▪ Slachtoffers vinden het soms moeilijk om over de feiten te praten
• Zullen terughoudend zijn
• Voornamelijk bij seksuele misdrijven
• Dark figure of crime
o = dark number
1.EEN SCHETS VAN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
Psychologie is 1 van de mogelijke invalshoeken om crimineel gedrag te bestuderen en verklaren
• Voor dit vak nemen we één specifieke bril op om te kijken waarom mensen in de criminaliteit
stappen
o Kunnen we deze inzichten gebruiken om misdrijven op te sporen
o Dus niet enkel voor de behandeling
1.1DE ONTWIKKELING VAN DE CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
Enkele belangrijke grondleggers
• Alles begon bij enkele personen (data niet kennen)
o William Stern (1871-1938)
▪ Psychologie heeft geen Amerikaanse roots, men denkt vaak dat dit van Amerika
komt
• Eigenlijk is het eerder Duits
• Hij zette zijn onderzoek verder in de VS omdat hij vluchtte voor de
Jodenvervolging, waardoor men denkt dat de oorsprong in Amerika is
▪ Deed onderzoek naar het geheugen
• Kunnen we wel op ons geheugen vertrouwen?
• = psychology of testimology
o = oordeel geven over de vraag of herinneringen aan
slachtoffers, getuigen of verdachten betrouwbaar zijn of niet
• Onderzoek op basis van experimenten
• Ontdekker van de stage of mop crimes
o = misdrijven in scene zetten om het te onderzoeken
o Bv. vechtsscène plots opzetten tijdens de les en achteraf
vragen wat iedereen in het publiek die het zag verklaart,
verklaart iedereen hetzelfde of niet?
▪ Bleek dat er heel uiteenlopende verklaringen
uitkwamen
▪ Het geheugen is niet foutloos bij het herinneren van
criminele feiten
o Hugo Munsterberg (1863-1916)
▪ Claimde dat hij de grondlegger was in de VS
▪ Was zeer kritisch tov justitie en zei dat de psychologie het beter deed
▪ Bouwde verder op Stern, maar erkende dit niet
▪ Publiceerde on the witness stand
• Inzichten over het geheugen in de praktijk in de justitie
, • Omdat hij zich zo keerde tegen justitie, werden zijn inzichten ook niet
serieus genomen
o Hierdoor was er een moeilijke verhouding tussen justitie en
psychologie
o Von Liszt
▪ Bedenker van geïntegreerde strafrechtswetenschap
▪ De psychologie betrekken bij het recht
• Criminaliteit juridisch bekijken
o Hans Gross (1847-1915)
▪ Boek Criminalpsychologie
▪ Kijkt ook naar de misdadigers
▪ Psychologische inzichten op strafrechtsbedeling
▪ Focus op de werkzaamheid van rechters
• Hoe komen rechters tot hun beslissingen?
▪ Onderzoek naar waarneming van mensen en wat dit de impact is op de
verklaringen die ze geven
o Gustav Asschaffenburg
▪ Ook als grondlegger van criminele psychologie beschouwt
▪ Kijkt ook naar daders en plegers van criminaliteit
▪ De eerste drie personen kijken enkel naar…
• Laatste 2 kijken ook naar de misdadigers
o Hilde Kaufmann
▪ Onderzochten oorzaken van crimineel gedrag vanuit psychologie
o Erich Wuffer
▪ Onderzochten oorzaken van crimineel gedrag vanuit psychologie
Hoe kan je psychologie integreren in het juridische?
• Hoe werd dit gedaan in Leuven?
o Louis Braffort
▪ Optichter van de Leuvense school van de criminologie
▪ Jurist die geen criminologisch psychologisch onderzoek deed, maar ervoor
zorgde dat er psychologische vakken in de opleiding criminologie werden
geïntegreerd
o Etienne Degreeff
▪ Tweede voorzitter Leuvense school criminologie
▪ Studeerde geneeskunde en gebruikte deze ervaring om te onderzoeken waarom
mensen plegen
▪ Criminogenese uitgevonden
• = analyse van bepaald misdrijf waarbij je gaat ontleden wat er is
gebeurt, hoe iemand heeft gereageerd waardoor deze een misdrijf
pleegt
• = goede basis om te analyseren hoe je deze situaties kan vermijden
o René Dellaert
▪ Arts, opvoedkundige en psychiater
▪ Kon het medische en psychiatrische goed combineren op misdadigers (werkte in
de gevangenis)
▪ We mogen de mens niet herleiden tot wat hij in zijn hoofd denkt, we moeten
kijken naar het globale mensbeeld
• Voorstander van interdisciplinaire kijk
, • Ondanks deze mening, was hij toch fel voorstander van klinische
behandeling van de dader
o De Batselier
▪ Wou afstand nemen van klinische benadering
▪ = voorvechter kritische criminologie
▪ Had eigenwijze invulling van criminaliteit
▪ Kijken naar individu maar ook naar impact van maatschappij waarin iemand
functioneert, we maken als maatschappij mensen zo waardoor ze criminaliteit
gaan plegen
• Het is de schuld van de maatschappij
• We moeten eerder hier naar kijken ipv naar het individu alleen
▪ Psychopathologie van de normale mens
• Elke mens heeft wel iets, en het is de maatschappij die er dan voor zorgt
of deze iets gaat plegen
• Nie puur kijken naar persoon zelf, maar ook naar de omgeving
• We moeten kijken naar hoe we met die pesonen omgaan en welke
kansen deze hebben gekregen
o Johan Goethals
▪ Pleitte ook voor geïntegreerde benadering
• Verder kijken dan individu
▪ Onderzoek naar waarom mensen niet stoppen met crimineel gedrag
1.2 VERSCHILLENDE VORMEN VAN BINNEN DE CRIMINOLOGIE TOEGEPASTE
PSYCHOLOGIE
Hebben allemaal hun eigen werk, maar overlappen ook
• Forensische psychologie
o = het toevoegen van de psychologie aan het rechtssysteem
o Soms wordt rechtspsychologie als subdomein hiervan beschouwd
o Allerlei vormen van psychologie toegepast in forensische context
o Brede definitie:
▪ Alles wat forensisch is
▪ de toepassing van psychologie op vrijwel alles wat met misdaad te maken heeft,
inclusief ons begrip van de oorzaken van misdaad
o Enge definitie:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sofievandoren. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
