Interpreteren van wetenschappelijke literatuur (1.2sp):
Les 1 - Classificatie studiedesigns:
Introductie Evidence Based Medicine (EBM):
- Wetenschappelijk onderzoek realiseert haar potentieel, maar moet nog breder worden
geïmplementeerd in de klinische praktijk
- Weinig impact: toegang tot artikelen, educatie, economie, onvoldoende bewijskracht..
Wetenschappelijke communicatie:
-> Teksten (artikelen): geschreven en gericht op wetenschappers en onderzoekers om te
communiceren over onderzoek in dezelfde wetenschappelijke discipline.
-> Posters en mondelinge presentaties: directe verbale/visuele rapporten gericht op
wetenschappers en onderzoekers om te communiceren over onderzoek in dezelfde
wetenschappelijke discipline.
-> Sociale media
Soorten artikels:
1. Review: een artikel dat wetenschappelijke literatuur rond een specifiek subdomein
bespreekt, maar waarin de auteurs niet enkel over een eigen onderzoek rapporteren.
Systematic review = met of zonder meta-analyse, heeft een systematische aanpak van de
selectie van de artikelen en bevat altijd een methodologische analyse (bias).
Scoping review = het synthetiseren van onderzoeksgegevens die vaak worden gebruikt om
bestaande literatuur op een bepaald gebied te categoriseren of te groeperen in termen van aard,
kenmerken en volume. Geen bias-analyse, maar wel een systematische benadering van de
selectie van materiaal.
,Niet-systematische (narrative) review) = geen methodologische analyse en de selectie van het
materiaal gebeurt door de auteur.
Klinische richtlijn = bevat een methodologische analyse (minder uitgebreid als een systematic
review), maar meteen klinische toepassing.
2. Empirisch artikel: een artikel waarin de auteurs een eigen wetenschappelijk
onderzoek rapporteren. Dit eigen onderzoek is ingebed in de context van voorgaand
onderzoek, en deze artikelen bevatten dus ook een overzicht van literatuur ter
introductie. (literatuur zoektocht)
Gecontroleerde effect studies: bevat controle groep
Ongecontroleerde effect studies: geen controle groep
Prognostische studies: meestal met doel om uitkomst in de tijd te voorspellen
Diagnostische studies: correctheid van diagnostische instrumenten nagaan
Validiteitstudies: betrouwbaarheid van meetinstrumenten nagaan
Beoordelen methodologische kwaliteit obv:
1. Peer review en impact factor
Peer review = meest belangrijke kwaliteitslabel, elk artikel gaat door een peer review van
minstens 2-3 reviewers. Wordt vrijwillig gedaan zonder betaling.
Impact factor = zeggen iets over kwaliteit van een tijdschrift waar de paper in is gepubliceerd,
namelijk het aantal citaties in verhouding tot het aantal publicaties.
2. Studiedesign
Sackett’s level of evidence:
,Randomized clinical trials (RCT):
-> Willekeurig ingedeeld
-> Volledig experimenteel
1 - Randomized cross-over:
- Minder power (deelnemers) nodig (je bestudeert dezelfde patiënten)
- Minder variabiliteit - homogene groep
- Goedkoper
- Beide groepen krijgen de interventie (ethische problemen en minder uitval)
Lage kwaliteit RCT volgens Sackett
-> Randomisatie naar interventie of controle groep
-> Daarna wash out periode (beide groepen geen interventie)
-> Je wilt vervolgens controle en interventiegroep wisselen
Washout van controle naar interventie is geen probleem, maar andersom wel (je moet zeker zijn
dat er geen neven effecten/ carry over effect zijn..)
2 - Randomized delayed start trial:
Wordt gebruikt in studies waar geen absolute ‘end-points’ (beoogde uitkomsten van de
interventie) worden getoetst, maar waar een betere evolutie van een ziekte wordt nagestreefd.
-> Course of a disease (op lange termijn evolutie bekijken)
-> Symptomatische effecten uitschakelen
, Uitkomstmaten:
- Endpoint/ primaire uitkomstmaat: moet op voorhand bepaald worden (open science)
- Via trial registratie (clinicaltrials.gov)
- Secundaire en tertiaire: bijkomende interessante parameters
- Schadelijke effecten zijn bijkomende maten
Observationele studies:
Omvatten enkel het observeren en het bepalen van de natuurlijke geschiedenis van de
omstandigheden (relatie tussen een blootstelling en een uitkomst).
-> Geen causale zeggingskracht!!
-> Geen experimentele interventie/controle groep
1. Cohort studies (beschrijvend groepsonderzoek):
- Longitudinaal (effect over de tijd bekijken)
- Niveau 2
Geen manipulatie/randomisatie
Je meet bij een groep mensen een heleboel
determinanten, je krijgt verschillende
uitkomsten die een voorspellende waarde
kunnen hebben
Opvolging in de tijd blootgestelde en
niet-blootgestelde
Bv. Astma ontwikkeling bij één groep die
rookt en één groep die niet rookt (in de
toekomst astma of niet..)
-> Vergelijking tussen groepen (vaak gebruikt bij predictie of prognostisch onderzoek)
-> Verstorende factoren “confounders” (invloed op zowel uitkomst als risicofactor)
-> Meestal selectie bias !!
Controleren op selectiebias:
- Matching: blootgestelde groep matchen met niet-blootgestelde groep (soortgelijke
kenmerken)
- Opeenvolgende inclusie: door iedereen van de populatie te includeren verminder je het
risico op selectieve conclusies
- Anonieme databanken: willekeurige steekproeven (mensen) selecteren uit een register
(leeftijd/geslacht)
- Bijkomende controle cohorten nodig voor verificatie en herhaling van bevindingen van
het onderzoek
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cledro. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.