Hoofdstuk 5: Structuur en
stratificatie
1. Structuur: De plattegrond van een samenleving
Structuur: Eigenschappen van het geheel as geheel. Niet de afzonderlijke delen die een bepaalde
constructie onderscheiden van een andere, maar precies hun specifieke samenhang en
ordening tot een geheel.
Sociale structuur: De wijzen van ordening van posities van groeperingen.
Functionalisme: Waarden en normen geven vorm aan de sociale structuur. Ze fungeren als regels
die het gedrag van de bekleders van sociale posities reguleren. (Parsons)
Marxistische benadering: Waarden en noren zijn afgeleid uit de sociale structuur die zelf een
product is van economische verhoudingen (productieverhoudingen).
De materiële belangen bepalen de ideologische vorm waarin mensen
de klassenstrijd genieten.
2. Stratificatie
Sociale stratificatie: Het systeem waarbij een samenleving categorieën van mensen i/e bepaalde
hiërarchie plaatst. De term duidt erop dat de samenleving bestaat uit
verschillende lagen die in een bepaalde orde tot elkaar staan.
3voornaamste consequenties van sociale positie: -Macht
-Aanzien
-Voorrechten
Objectieve ongelijkheid: Meet verschillen in levensomstandigheden zoals welvaartsverschillen en
verschillen inzake gezondheid en levensduur.
Subjectieve criteria: De voorstellingen van de werkelijkheid
A.d.h.v. Bovenstaande criteria kan een sociale hiërarchie opgesteld worden. (~Sociale ladder)
Kenmerken sociale stratificatie:
Kenmerk van de samenleving, niet van een individu
Blijft bestaan over generaties heen
Universeel, maar variabel
Niet alleen betrekking op economische ongelijkeden, maar steunt ook op culturele waarden
2.1 Stratificatiesystemen
2.1.1 Kaste
Kastenmaatschappij: Bestaat uit rigide hiërarchisch gerangschikte en gesloten groeperingen van
mensen. Men behoort tot een kaste behoort door geboorte. De sociale
afstand kan ook omgezet worden in geografische afstand. Sociale verschillen
kunnen zo leiden ruimtelijke segregatie.
, Voorbeelden: kastenmaatschappij in India, raciale systeem in Amerika
2.1.2 Standen
Standenmaatschappij: Wanneer de hiërarchische ordening van sociale lagen vooral wordt bepaald
door sociaal aanzien.
3 door God gewilde standen: -Adel
-Clerus
-Hoge burgerij
[Leger soldaten, bedelaars, horigen, …]
Kenmerken standen:
Semi-gesloten: toetreding is moeilijk, maar niet onmogelijk
2.1.3 Klassen
Klassen: Omvangrijke categorieën mensen die ten opzichte van de productiemiddelen een gelijke
positie innemen. ~Marxistisch begrip.
2Grote klassen: -Kapitalist-ondernemerGrote klassen: -Kapitalist-ondernemer
-Arbeiders
Pakulski en Waters: “Het klassen paradigma is intellectueel en moreel bankroet.”
Dit is gebaseerd op 4 factoren: -De verpaupering van de arbeidersklassen is een essentiële
voorwaarde voor het overleven van het kapitalisme.
-Sociale en politieke hervormingen, ontwikkeling van de
welvaartsstaat en het geloof in Keynesiaanse economische
beleidsdoeleinden zorgden ervoor dat de samenleving eindelijk
een sociaal gezicht had gekregen.
-Het aandeel van traditionele industrieën in de moderne arbeids-
en productiemarkt is aanzienlijk gereduceerd tot op het punt dat
ze quasi verdwenen zijn.
De diensteconomie is in de plaats gekomen.
Gevolgen herschikking arbeidsmarkt:
-Uitbreiding middenklasse
-Diensteneconomie: mannen ~> vrouwen
(Tweeverdienersschap verschuivingen i/d welvaartsnorm)
-Stijgende kansen op sociale mobiliteit en de bijbehorende
fragmentering van de klassenstructuur.
Dahrendorf: “Traditionele upperclass is uit elkaar gevallen.”
-Stijging in gedeeld eigenaarschap
-Manager revolutie
-Arbeidersklasse ook uit elkaar gevallen door verschillen in
tewerkstellingsmogelijkheden en overeenkomstige
inkomenscondities.
[Skilled, semiskilled & unskilled werknemers]
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Psychologie123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.