EXAMEN ARCHITECTUUR EN OMGEVING: LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE
1. UTOPISCH DENKEN
1.1 utopische stad = denkbeeldige ideale stad
➝ Waarom denken we na over ideale stad?
= Om te zien naar welke beleid en welke toekomstige stad men wil gaan.
➝ verbeelding: droom over een stad ➝ niet altijd even praktisch
THOMAS MORE
➝ kanselier Hendrik VIII
➝ Kritiek op bestaande toenmalige maatschappij en samenleving in Engeland
➝ visie: eigendom en bezit zijn verderfelijk: slechte invloed op de samenleving
Zijn utopia = - volmaakte maatschappij die op basisideeën is gebaseerd
- Eigendom en winst wil hij afschaffen (haaks op destijds huidige toestand)
- Hij reageert op wantoestanden van toen: kinder en vrouwenmisbruik.
- Strikte reglementering van beroepen in utopia, verplichte tewerkstelling voor iedereen,
met maximaal 6u per dag = Niet enkel voor de rijken en hooggeschoolden
➝ Vanuit dit concept gaat hij nadenken hoe hij dit op stedenbouwkundig vlak vorm moet geven
Eiland Utopia & Amaurote = cirkelvormig eiland, opgebouwd uit 54 steden: op een dagreis van elkaar
➝ Rationeel plan van hoofdstad: centraal as met publieke voorzieningen
(stadhuis, onderwijs, markten,…) en daarnaast rationele en gelijke
verdeling van publieke ruimte naar privéruimte.
Elk vakje is 1 woning, iedereen krijgt even veel.
Het utopisch idee. Het is een reactie op wantoestanden van dat moment
TOMASSO CAMPANELLA
Zonnenstad: politiek manifest: - uitschakelen van particuliere bezit en gelijke verdeling /toegankelijkheid
van producten
- gemeenschap domineert (geen traditionele gezinnen)
- arbeidsplicht is een erezaak
- gemeenschap neemt rol van opvoeding over
➝ Morfologie= heuvel, opgebouwd uit 7 concentrische muren
JOHAN VALENTIN ANDREA
Christantopolis ( christelijke variant van de zonnestad)
➝ ideale samenleving gebaseerd op: vroomheid, reinheid en tucht: 10 geboden als gedragsregels
➝ morfologie: versterkte stad: 4 rondgaande huizenrijen: telkens 3 verdiepingen)
centrale as : kerk en plein
Ze komen allemaal tot een ideaal beeld, maar geven elementen door eigen achtergrond een andere plek vb. Kerk
Het zijn dit soort utopieën die door architecten werden opgenomen (gaven ze een andere invulling)
➝ Thomas more: egale verdeling
1
,EXAMEN ARCHITECTUUR EN OMGEVING: LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE
➝ Tomasso: reageert niet zozeer op politieke wanverhoudingen maar op wantoestanden van de kerken.
1.2 Dromen van een rationele industriële maatschappij
➝ hoe maatschappij ideaal vormgeven?
CLAUDE- NICOLAS LEDOUX
➝ een van de grootste denkers van die periode
➝ hoe de nieuwe industriesteden vormgeven?
morfologie: (halve) cirkel + vierkant gebruiken als ruimtelijke planning
➝ centraal = directeurswoning
➝ daarnaast= organisatie en productie (kalkblokken)
➝ hiernaast: arbeiderswoningen: met landbouwgrond voor eigen levensonderhoud
1.3 Reactie op industriële maatschappij
ARTURO SORIA Y MATA
bandstad of lijnstad: ➝ ideaal: ont-stedelijken stad en verstedelijken platteland
➝ resultaat: 1 gordel die kan lopen van Madrid tot Brussel en verder
➝ centrale gordel: biedt mogelijkheden van transport, nutsvoorzieningen, winkels,..
hierrond worden woningen geconcentreerd
= reactie op evolutie eind 19e eeuw
= ontstaan van Garden Cities: tuinsteden/dorpen
aanvankelijk ontworpen als groene zelfvoorzienende steden met beperkte
omvang
1.4 Ontstaan van moderne denken over stedenbouw in het interbellum
VERTREK: vroeg 20e eeuw ➝ stad wordt gedomineerd door productie en tertiaire sector (handel, transport)
NOOD AAN ANALYSE VAN STEDELIJKE FUNCTIES: - wonen - werken - ontspannen - transport
LE CORBUSIER
utopische modernistische stad: ➝ antwoord op toenemende woningtekort, gebrek aan kantoorruimtes en
verkeerschaos
1.5 Dromen van een groene stad➝ anti-stad
FRANK LLOYD WRIGHT
Broadcare City: morfologie: ➝ decentralisatie mogelijk door nieuwe vormen van transport en comm.
➝ organische architectuur
RENAAT BRAEM
Stedeloze stad in de kempen
➝ Opschrift: “Hoe de Kempen redden?
➝ Verbod op eengezinshuizen villa’s en bungalows! Iedere boom heilig verklaren!
➝ Overbodige landbouw verbieden! Industrie in het groen verstoppen!
➝ Stad en land tot éénheid brengen: hoogbouw in het land, groen in de stad! Verkeerswegen en parkings
verbergen! Volksarchitectuur ter plaatse bewaren!"
2
, EXAMEN ARCHITECTUUR EN OMGEVING: LANDSCHAP, STAD EN OPENBARE RUIMTE
2. HISTORISCHE EVOLUTIE EN URBAN TRENDS
1. URBAN TRENDS IN EUROPA:
➝ 3 grote fasen: FASE 1: 1800 -1870: ➝ versnelde maar gematigde urbanisering
FASE 2: 1870 - 1960: ➝ periode van algemene stedelijke expansie
FASE 3: 1960 - nu: ➝ toenemende urbanisering vs de urbanisatie
➝ wisselende evoluties van land tot land en van stat tot stad ( verschillende grootsteden en kleinere steden)
➝ Urbanisatie (en dé-urbanisatie) aanvankelijk sterk geconcentreerd in West-Europa
FASE 1: 1800 -1870: VERSNELDE MAAR NOG GEMATIGDE URBANISERING
stedelijke typologiën: ➝ Belangrijkste groeiers hoofdsteden: nationale instellingen, gediversifieerde economie,
massa aan culturele activiteiten, monumentenaal stedelijk landschap).
➝ Voorbeeldfunctie Londen en Parijs.
Urbanisatie sterk geconcentreerd in West-Europa
➝ gestimuleerd door industriële ontwikkelingen (textiel en ijzer)
➝ tegelijkertijd ook sterke ontwikkeling van tertiaire sector
➝ zekere politieke stabiliteit
➝ in wisselwerking met transportevolutie (straten, water- en spoorwegen + overzee)
= Urbanisatie met verschillende snelheden, in eerste instantie sterke concentratie in industriesteden én hoofdsteden.
➝ Groot Brittanië en België als voortrekkers (industriële revolutie)
➝ Duitsland: concentratie in industriële regio’s: Ruhrgebied
➝ Frankrijk: - Parijs: dominant (hoofdstad)
- Lille en Rouen (textiel)
- Mulhouse (katoen)
- Lyon (combinatie van textiel, metaal en mijnindustrie)
➝ Italië: -Genoa, Milaan, Turijn (protoindustrie)
➝ Spanje: enkel Barcelona duidelijke groei (hoofdstad)
➝ Nederland en Scandinavië: erg beperkt
2. OPKOMST VAN INDUSTRIESTEDEN:
➝ sterke impact op stedelijk landschap in België:
CONCEPTEN: COÖPERATISTISCHE INITIATIEVEN ⇒ ROBERT OWEN:
➝ Specifieke aanklacht tegen uitbuiting van arbeiders: aandacht voor arbeiders in wolspinnerij in Lanark
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur vandyckkim. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.